Obowiązki komornika

Komornik jako wykonawca orzeczeń

Zanim opiszemy obowiązki komornika warto podkreślić, iż komornik jest funkcjonariuszem publicznym, który jedynie wykonuje orzeczenia sądowe. Postępowanie egzekucyjne prowadzi zawsze na wniosek wierzyciela. Dodatkowo co do zasady nie może odmówić czynności egzekucyjnych. Komornik podlega nadzorowi ze strony prezesa sądu rejonowego.

Podstawowe obowiązki komornika

Większość obowiązków komornika w postępowaniu egzekucyjnym wynika z Rozdziału 3 Ustawy o Komornikach Sądowych i Egzekucji oraz z ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego. Część obowiązków mających charakter organizacyjny nie powinno stanowić przedmiotu zainteresowania dłużnika, stąd w niektórych przypadkach ograniczymy opis obowiązku do krótkiej wzmianki.

1. Komornik musi postępować zgodnie z prawem

Podstawowym obowiązkiem, jednocześnie najbardziej oczywistym, jest postępowanie komornika zgodnie z przepisami prawa, złożonym ślubowaniem i zasadami etyki zawodowej. Krajowa Rada Komornicza uchwaliła nawet Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego. Jak już wspomnieliśmy, przepisy dotyczące komornika i postępowania egzekucyjnego zawarte są głównie w 2 ustawach i rozporządzeniach wykonawczych do w/w ustaw.

Komornik jest zatem osobą, która działa na podstawie prawa i ma za zadanie wyegzekwowanie wierzyciela należności od dłużnika. Jednakże, jego działania są ściśle określone przez przepisy prawa i musi postępować zgodnie z nimi. Oznacza to, że każde działanie, jakie podejmuje musi być dokładnie przemyślane i zgodne z obowiązującymi przepisami.

Komornik jest także zobowiązany do poszanowania praw i godności dłużnika. Ma obowiązek informowania dłużnika o każdym kroku, jaki podejmuje, oraz udzielania mu pomocy i porad w zakresie przysługujących mu praw. Komornik nie może przekraczać granic prawnych i w żadnym wypadku nie może stosować przemocy wobec dłużnika. Komornik musi przestrzegać także zasad dotyczących egzekucji. Oznacza to, że musi dokładnie przestrzegać przepisów prawa, które regulują sposób postępowania w trakcie egzekucji. Musi także zachować szczególną ostrożność, gdy egzekucja dotyczy osób starszych, niepełnosprawnych lub dzieci.

2. Komornik musi prowadzić egzekucje komornicze

Jednym z głównych zadań komornika jest prowadzenie egzekucji komorniczych (z nieruchomości, ruchomości, majątku dłużnika, wierzytelności oraz z innych praw majątkowych). Egzekucja komornicza to proces, który ma na celu wyegzekwowanie wierzyciela należności od dłużnika. Komornik ma prawo do przeprowadzenia egzekucji, jeśli wierzyciel uzyskał prawomocny tytuł wykonawczy, czyli np. wyrok sądowy. Co więcej, na żądanie dłużnika komornik powinien okazać mu tytuł wykonawczy.

Komornik ma szerokie uprawnienia do prowadzenia egzekucji komorniczej. Może zająć mienie dłużnika, a także pobrać z jego konta bankowego lub wynagrodzenia. W przypadku, gdy egzekucja jest nieskuteczna, komornik może również przeprowadzić egzekucję z nieruchomości dłużnika.

Jednakże, komornik musi przestrzegać przepisów prawa podczas prowadzenia egzekucji komorniczej. Nie może na przykład przekroczyć granic swoich uprawnień, a także musi zachować szczególną ostrożność w przypadku egzekucji z nieruchomości lub mienia ruchomego o szczególnym znaczeniu dla dłużnika, o czym piszemy w kolejnym punkcie.

3. Komornik musi uważać, co zajmuje

Komornik musi uważać na to, co zajmuje podczas egzekucji komorniczej, ponieważ nie wszystkie rzeczy mogą być zajęte. Zajęcie niektórych przedmiotów jest zabronione, takich jak na przykład rzeczy niezbędne do życia, jak żywność czy ubrania, a także przedmioty o szczególnym znaczeniu dla dłużnika, takie jak dokumenty, które są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej.

W przypadku zającia mienia, które jest niezbędne do życia dłużnika, np. mebli, lodówki czy kuchenki, komornik powinien podjąć starania, aby przekazać te przedmioty dłużnikowi, na przykład poprzez przeniesienie ich do innej lokacji. W ten sposób zabezpieczy interesy wierzyciela, jednocześnie nie wprowadzając dłużnika w trudną sytuację życiową.

4. Komornik musi dopełnić obowiązków informacyjnych

Komornik ma obowiązek dopełnić obowiązków informacyjnych w czasie prowadzenia egzekucji komorniczej. Właściwe przekazywanie informacji jest niezbędne, aby dłużnik miał pełną świadomość swoich praw i obowiązków w trakcie egzekucji. Komornik ma obowiązek powiadomić dłużnika o wszczęciu egzekucji komorniczej i o jej przebiegu. Już przy pierwszej czynności egzekucyjnej doręcza się dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. Musi także przekazać mu informacje o sposobie zaspokojenia wierzyciela oraz o dalszych konsekwencjach egzekucji. W tym celu, komornik przesyła pisma procesowe oraz wszelkie informacje dotyczące postępowania drogą pocztową lub za pomocą komunikatora elektronicznego.

Komornik ma również obowiązek udzielić dłużnikowi informacji na temat procedury egzekucyjnej, jego praw oraz sposobie odwołania się od decyzji komornika. Komornik musi również informować dłużnika o fakcie wylicytowania jego mienia oraz o sposobie odzyskania zajętych przedmiotów. Dopełnienie obowiązków informacyjnych jest istotne w celu ochrony interesów dłużnika. Dzięki temu dłużnik ma pełną świadomość przebiegu postępowania egzekucyjnego, a także możliwość skorzystania z określonych instrumentów prawnych, takich jak na przykład odwołanie się od decyzji komornika czy złożenie wniosku o wstrzymanie egzekucji.

5. Komornik musi dochować tajemnicy

Komornik ma obowiązek dochowania tajemnicy zawodowej, co oznacza, że nie może ujawniać informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem swojego zawodu bez upoważnienia dłużnika lub wierzyciela, z którym ma związek zawodowy. Komornik nie może zdradzać informacji na temat sytuacji majątkowej dłużnika, jego dochodów, wydatków, stanu zdrowia czy innych informacji, które zostały mu powierzone w związku z egzekucją komorniczą. Jedynie w przypadku wyraźnego upoważnienia dłużnika lub wierzyciela, komornik może przekazać informacje osobom trzecim.

Dochowanie tajemnicy zawodowej jest istotne dla zapewnienia ochrony prywatności dłużnika i uniknięcia naruszania jego dóbr osobistych. Komornik jest zobowiązany do zachowania poufności nawet po zakończeniu egzekucji komorniczej, a naruszenie tajemnicy zawodowej może grozić odpowiedzialnością karną lub cywilną.

6. Komornik musi prowadzić egzekucję w jak najmniej uciążliwy sposób

Komornik ma obowiązek prowadzenia egzekucji komorniczej w jak najmniej uciążliwy sposób dla dłużnika. Oznacza to, że komornik powinien dążyć do zaspokojenia wierzyciela, jednocześnie minimalizując skutki egzekucji dla dłużnika, takie jak utrata mienia czy pogorszenie sytuacji finansowej. Komornik musi stosować się do przepisów prawa (także określonych na podstawie odrębnych przepisów) oraz wykonywać swoje obowiązki w sposób profesjonalny i rzetelny. Przy prowadzeniu egzekucji komorniczej powinien działać zgodnie z zasadą proporcjonalności, co oznacza, że jego działania nie powinny przekraczać granic wynikających z celu egzekucyjnego.

Komornik powinien także dążyć do zawierania ugód z dłużnikiem w celu uniknięcia lub ograniczenia egzekucji. W sytuacjach, gdy ugodę nie jest możliwe osiągnąć, komornik powinien starać się wykorzystać metody egzekucyjne, które są najmniej uciążliwe dla dłużnika, takie jak na przykład zajęcie wynagrodzenia, emerytury lub renty. Warto podkreślić, że komornik jest zobowiązany do respektowania godności dłużnika i traktowania go z szacunkiem. Powinien również udzielać mu informacji na temat postępowania egzekucyjnego i pomagać w rozwiązywaniu problemów, które mogą wyniknąć w toku egzekucji.

Jesteś w trakcie egzekucji komorniczej? Zobacz, jak wyjść z długów.

7. Komornik musi podnosić kwalifikacje zawodowe

Komornik musi podnosić swoje kwalifikacje zawodowe, aby móc wykonywać swoją pracę na odpowiednim poziomie. Wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych komorników określa ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Zgodnie z tą ustawą, komornik musi spełniać określone warunki, aby móc zostać zatrudnionym na stanowisku komornika. Jednym z tych warunków jest posiadanie odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Ponadto, komornik musi zdać egzamin komorniczy oraz posiadać uprawnienia zawodowe.

Po uzyskaniu uprawnień zawodowych, komornik musi regularnie podnosić swoje kwalifikacje poprzez uczestnictwo w szkoleniach i kursach, które umożliwiają mu poznanie nowych przepisów prawa oraz rozwijanie swoich umiejętności zawodowych. Dbałość o rozwój zawodowy jest istotna, ponieważ pozwala komornikowi na skuteczne wykonywanie swoich obowiązków, a także pozwala mu na śledzenie zmian w przepisach prawnych i stosowanie ich w praktyce. Dzięki temu komornik może być bardziej skuteczny w dochodzeniu wierzytelności, jednocześnie minimalizując skutki egzekucyjne dla dłużnika.

8. Komornik musi składać oświadczenie majątkowe

Komornik musi składać oświadczenie majątkowe zgodnie z przepisami prawa. Oświadczenie to stanowi informację o majątku, dochodach oraz zobowiązaniach finansowych komornika, które może mieć wpływ na wykonywanie jego obowiązków. Zgodnie z ustawą o komornikach sądowych i egzekucji, komornik zobowiązany jest do złożenia oświadczenia majątkowego przed objęciem stanowiska, a także co najmniej raz w ciągu roku w trakcie pełnienia funkcji. Ponadto, w przypadku zmiany sytuacji majątkowej komornik jest zobowiązany do złożenia aktualizacji oświadczenia w ciągu 14 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana.

Oświadczenie majątkowe jest ważne z punktu widzenia wykonywania przez komornika obowiązków służbowych, ponieważ pozwala na określenie, czy komornik jest w stanie bezstronnie wykonywać swoje zadania. Ponadto, oświadczenie to może być wykorzystane przez dłużników jako narzędzie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wykonywaniu przez komornika egzekucji komorniczej.

9. Komornik musi posiadać pieczęć

Komornik musi posiadać pieczęć, która jest niezbędna w celu potwierdzenia autentyczności dokumentów i czynności wykonanych w ramach egzekucji komorniczej. Zgodnie z ustawą o komornikach sądowych i egzekucji, każdy komornik musi posiadać pieczęć, która zawiera imię i nazwisko komornika oraz nazwę jego urzędu. Pieczęć ta jest niezbędna do oznaczania dokumentów i czynności wykonanych przez komornika w trakcie egzekucji komorniczej.

Pieczęć musi być wykonywana zgodnie z wymaganiami prawnymi, co oznacza, że musi mieć określony rozmiar i kształt, a także musi zawierać odpowiednie informacje. Komornik jest odpowiedzialny za przechowywanie swojej pieczęci w bezpiecznym miejscu, aby nie mogła zostać wykorzystana przez osoby nieuprawnione. Pieczęć komornicza jest ważnym elementem w działalności komornika, ponieważ potwierdza ona autentyczność dokumentów i czynności wykonanych przez komornika w trakcie egzekucji komorniczej. Dlatego też, jej brak lub niewłaściwe użycie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, takich jak unieważnienie czynności wykonanej przez komornika.

10. Komornik musi posługiwać się tytułem wykonawczym

komornik musi posługiwać się tytułem wykonawczym w celu podjęcia działań egzekucyjnych. Tytuł wykonawczy to dokument, który potwierdza zobowiązanie dłużnika do zapłaty określonej kwoty pieniężnej lub spełnienia określonych obowiązków. Dokument ten wydaje organ egzekucyjny. Tytułem wykonawczym może być wyrok sądu, postanowienie sądu, ugoda zawarta przed sądem, nakaz zapłaty, weksel, czek, a także dokumenty związane z podatkami, składkami na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz innymi należnościami publicznoprawnymi.

Komornik nie może podjąć działań egzekucyjnych bez ważnego tytułu wykonawczego. Ponadto, przed podjęciem jakichkolwiek działań, komornik ma obowiązek weryfikacji tytułu wykonawczego i jego ważności, aby uniknąć naruszenia praw dłużnika. Dlatego też, posługiwanie się tytułem wykonawczym jest kluczowe dla działalności komornika i stanowi podstawę jego uprawnień do podjęcia działań egzekucyjnych.

Obowiązki komornika w kwestii prowadzenia kancelarii komorniczej

Komornik prowadzi kancelarię komorniczą i zobowiązany jest dostosować dni i godziny przyjęć interesantów do miejscowych warunków, a w sprawach pilnych przyjąć interesantów poza ustalonymi godzinami. Powyższe informacje umieszczone są na tablicy przy wejściu do kancelarii. W praktyce Kancelarie przyjmują interesantów raz/dwa dni w tygodniu.

Zobacz najlepsze oferty pożyczek z komornikiem.

Obowiązki komornika podczas czynności terenowych

Podczas wykonywania czynności komornik jest obowiązany używać identyfikatora. Komornik wykonuje czynności urzędowe w dni robocze i soboty w godzinach od 7 do 21 i kontynuuje działania po przekroczeniu godziny 21, jeżeli przerwanie czynności znacznie utrudniłoby egzekucję.  Jeżeli komornik chce wykonać czynności w dni ustawowo wolne od pracy bądź w pozostałe dni w godzinach 21-7, musi uzyskać zgodę prezesa sądu rejonowego.

Wyegzekwowane należności komornik przekazuje uprawnionemu w terminie 4 dni. Po przekroczeniu terminu zwraca należności uprawnionemu wraz z odsetkami. Jeżeli niezgodne z prawem wykonywanie lub zaniechanie czynności spowodowało szkodę, komornik jest obowiązany do jej naprawienia. W praktyce likwidację szkody przeprowadza ubezpieczyciel, z którymi komornik zawarł obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności.

Komornik nie wypełnia swoich obowiązków? Złóż skargę na jego czynności

Warto zapoznać się z obowiązkami komornika, nawet jeśli zarzekamy się, że nigdy nie zostaniemy dłużnikami. Dlaczego? Otóż nie tylko dłużnik czy wierzyciel może wnieść skargę, ale każdy, którego prawa zostały naruszone bądź zagrożone przez czynność komornika. Skarga na czynności komornika została szczegółowo opisana w oddzielnym artykule – Skarga na czynności komornika – wzór.