Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zwalczaniu zatorów płatniczych

Alicja Uzarowicz

17 maja 2019

Rząd postanowił powiedzieć „stop”. Zatory płatnicze są jedną z głównych przyczyn problemów z płynnością finansową firm w Polsce. Hamują jednocześnie ich rozwój. Efektem działań Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii jest przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy ograniczającej występowanie zatorów płatniczych.

Ministra Jadwiga Emilewicz stwierdziła, że czas powiedzieć stanowcze „stop” zatorom płatniczym. Najnowszy projekt ustawy ograniczającej ich niekorzystny wpływ na rozwój polskich przedsiębiorców został przyjęty przez Radę Ministrów we wtorek 14 maja. Z inicjatywą ustawodawczą wyszło właśnie Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Zjawisko to szkodzi naszej gospodarce i jest szczególnie dolegliwe dla mniejszych firm, które dostarczają towary lub usługi “dużemu” biznesowi. Spowodowane w ten sposób kłopoty z płynnością finansową firm wywołują tzw. efekt domina, prowadząc nawet do ich upadłości

– dodaje Ministra Przedsiębiorczości i Technologii, Jadwiga Emilewicz.

Czym są te szkodliwe zatory płatnicze? Są to sytuacje, w których kumulacja czy nagromadzenie zadłużeń jednego przedsiębiorstwa powoduje problem z płynnością finansową kontrahentów tego przedsiębiorstwa. Przyczyn zatorów jest kilka, a nowa ustawa o ograniczaniu zatorów płatniczych ma zniwelować najważniejsze z nich.

Fot. Twitter Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii

Co zmieni nowa ustawa

Jakie nowe rozwiązania wprowadzi ustawa? Przede wszystkim skróceniu mają ulec terminy zapłaty. Dodatkowo założono w projekcie nową kompetencję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ma ona polegać na prowadzeniu postępowań względem przedsiębiorstw, które generują najwięcej takich zatorów.

Co więcej, na największe polskie przedsiębiorstwa ustawa nałoży obowiązek raportowania praktyk płatniczych do Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Przepisy ustawy wprowadzą także ulgę na złe długi w podatku od osób fizycznych – PIT oraz w podatku płaconym przez firmy – CIT na wzór podobnej ulgi w podatku VAT.

Geneza projektu ustawy

Prace Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii nad nowym projektem ustawy o zwalczaniu zatorów płatniczych jest odpowiedzią na dane, które gromadzi ministerstwo. Niemniej ważne były postulaty zgłaszane przez środowiska przedsiębiorców.

Jak sprawę opisuje Marek Niedużak, Wiceminister Przedsiębiorczości i Technologii, projekt ustawy czerpie z rozwiązań wprowadzonych w innych krajach Unii Europejskiej. Wiceminister wskazuje również, że samo uchwalenie ustawy nie będzie oznaczało końca działań ministerstwa w tym zakresie.

Będziemy monitorować to, jak sprawdzają się narzędzia wprowadzane ustawą. Doświadczenie uczy, że firmy stosujące dotychczas niewłaściwe praktyki mogą starać się omijać nasze regulacje. Będziemy na to reagować

– dodaje Marek Niedużak, wiceminister Przedsiębiorczości i Technologii.

Jak duży problem stanowią zatory płatnicze w Polsce?

Wspomniane wyżej dane pokazują, jak konieczne jest wprowadzenie nowej regulacji w kontekście zatorów płatniczych. Z danych tych wynika, że zastraszająco dużo, bo aż od 80 – 90 proc. przedsiębiorstw nie otrzymuje płatności w ustalonym przez kontrahentów terminie. Najbardziej sytuacja dotyka małe firmy.

We współpracy z gigantami rynku, mniejsze przedsiębiorstwa nie posiadają za dużej możliwości do negocjowania warunków umowy. Efektem są nierzadko wykorzystywane w praktyce, narzucane przez większe firmy nawet 180-dniowe czyli półroczne terminy płatności.

Terminy płatności ustawa ma skrócić do maksymalnie 30 dni od dnia otrzymania faktury przez podmiot publiczny oraz 60 dni kiedy dłużnikiem jest duża firma, a wierzycielem firma z sektora MŚP. Wejście ustawy w życie nastąpi 1.01.2020 r. Rok później mają pojawić się pierwsze raporty na ten temat.