Gotówki w Polsce rekordowo dużo

Alicja Uzarowicz

14 lipca 2019

Zgodnie z danymi Narodowego Banku Polskiego za drugi już kwartał roku 2019 w polskiej gospodarce odnotowano rekordową ilość banknotów znajdujących się w obiegu. Pierwszy raz w historii było to ponad 220 mld zł. Najpopularniejszym banknotem pozostaje ten o nominale 100 zł. Najmniej jest w obiegu gotówki o najniższych nominałach.

Jak co kwartał, Narodowy Bank Polski podał w swojej publikacji dane odnoszące się do struktury monet i banknotów, które znajdują w obiegu. Dane te dotyczą kwartału, który zakończył się z ostatnim dniem czerwca, czyli drugiego kwartału bieżącego roku. Ile gotówki znajduje się obecnie w gospodarce?

Jak wynika z zaprezentowanych informacji – najwięcej w historii. Suma gotówki w banknotach, która krąży w obrocie, pierwszy raz przekroczyła wartość 220 mln zł. Bez zmiany pozostaje statystyka odnosząca się do banknotów o nominale 100 zł – w dalszym ciągu jest ich najwięcej, czyli ponad 1,335 mld sztuk.

Drugim najczęściej spotykanym w gospodarce nominałem są „dwusetki”. Tego rodzaju banknoty liczą 335,3 mln sztuk. Nieco mniej było gotówki o niższych wartościach. 188,6 mln sztuk banknotów pięćdziesięciozłotowych oraz 177 mln sztuk banknotów o nominale 10 zł. Nie są to jednak najrzadsze pieniądze.

Najmniej ponownie było bowiem tych najbardziej wartościowych banknotów. Mowa tutaj o banknotach pięćsetzłotowych, których sztuk analitycy doliczyli się w ilości 17,2 mln. Drugie od końca były natomiast „dwudziestki” z wynikiem 125,2 mln sztuk. Jak zmieniła się ilość gotówki w ciągu kwartału i ujęciu rocznym?

NBP wydaje nową monetę.

Ilość banknotów i bilonu rośnie

W ujęciu kwartalnym NBP odnotowano wzrost ilości banknotów wszystkich nominałów doprowadzając do historycznego poziomu łącznej wartości gotówki w obiegu, czyli wspomniane 220 mld zł. Gdyby doliczyć również wartość bilonu, łączna suma gotówki to już 227,8 mld zł.

Dla porównania, po pierwszych trzech miesiącach bieżącego roku wartość ta wyniosła 221 mld zł (wliczając bilon). W analogicznym okresie roku poprzedniego było to natomiast 207,4 mld zł. Regularny wzrost wartości gotówki znajdującej się w obrocie gospodarczym może jednak dziwić.

Przyczyną zdziwienia jest prężnie rozwijająca się gałąź płatności bezgotówkowych, a szczególnie w Polsce. Nasz naród bowiem cechuje niezwykłe upodobanie do płatności bez użycia gotówki. Co więcej, Polska jest jednym ze światowych liderów pod względem stopnia nowoczesności płatności tego rodzaju.

Płatności zbliżeniowe będą wymagały PINu.

Dlaczego jest coraz więcej gotówki?

Zdaniem Barbary Jaroszek, która w NBP pełni funkcję dyrektora departamentu emisyjno-skarbcowego warto odróżnić od siebie różne funkcje gotówki. Poza tym czysto transakcyjnym użyciem pieniądza jest on także przydatny w innych kwestiach. Pierwszym przykładem takiej funkcji jest ta ostrożnościowa.

W tymże ujęciu pieniądz nie stanowi środka płatniczego sensu stricto, a raczej zasób, który swoją rolę spełni dopiero w sytuacji skrajnej. Innymi słowy funkcję tą wyraża oszczędzanie na tak zwaną „czarną godzinę”. Kolejna funkcja gotówki związana jest z przechowywaniem bogactwa – nie stanowi zatem środka płatniczego.

Tę drugą funkcję określa się mianem tezauryzacyjnej. Pieniądz w tym ujęciu jest środkiem do pomiaru wielkości czyjegoś majątku, określenia, jak bardzo bogaty jest to człowiek. Mimo wszystko, rozwój płatności elektronicznych ma swój wpływ na gotówkę. Widać to poprzez malejącą ilość banknotów o najniższych nominałach.

I chociaż wartość wszystkich rodzajów gotówki wzrosła w omawianym okresie, to regularnie spada udział nominałów takich jak 10 zł, 20 zł czy 50 zł w ogóle gotówki. Te banknoty będziemy zapewne oglądać coraz rzadziej – kartą można zapłacić dowolnie niską kwotę.