Światowa Organizacja Handlu – czym się zajmuje?

Niewielu z nas wie o tym, iż nad prawidłowym handlem na rynku ogólnoświatowym czuwa naczelna organizacja międzynarodowa. Mowa o Światowej Organizacji Handlu, znanej także pod skrótową nazwą WTO. W dzisiejszym artykule sprawdzimy, czym dokładnie zajmuje się ta grupa i jakie państwa posiadają status jej członków. 

Co to jest Światowa Organizacja Handlu?

Światowa Organizacja Handlu, znana również jako WTO (od angielskiego „World Trade Organization”), to międzynarodowa organizacja czuwająca nad sektorem handlu. Głównym celem działalności Światowej Organizacji Handlu jest stopniowa liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami. Poza tym WTO zajmuje się prowadzeniem tak zwanej polityki inwestycyjnej wspierającej handel i rozstrzyganiem sporów dotyczących wymiany handlowej. 

WTO zostało utworzone w 1995 roku na mocy postulatów wysuniętych podczas tak zwanej Rundy Urugwajskiej, a także w wyniku postanowień zawartych w 1994 roku w Marrakeszu. Światowa Organizacja Handlu została powołana do życia w miejsce dotychczas działającego Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT). Obecnym przewodniczącym Organizacji jest Roberto Azevedo (brazylijski dyplomata), a siedziba instytucji znajduje się w Genewie (Szwajcaria). 

Najwyższym organem Światowej Organizacji Handlu jest tak zwana Konfederacja Ministralna. W jej skład wchodzą przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich Organizacji, którzy spotykają się conajmniej raz na dwa lata, by uzgodnić treść wszystkich przygotowywanych porozumień handlowych. Organem wykonawczym WTO jest natomiast tak zwana Rada Generalna, wykonująca również czynności Organu Rozstrzygania Sporów oraz Organu Przeglądu Polityki Handlowej.

Członkowie Światowej Organizacji Handlu

Status członka Światowej Organizacji Handlu posiada ponad 80% wszystkich istniejących państw. W sierpniu 2016 roku oficjalne statystyki WTO wskazywały na 164 członków (ostatnim państwem przyjętym wówczas do szeregów Organizacji był Afganistan). Do Światowej Organizacji Handlu nie należy między innymi Turkmenistan, Erytrea czy Korea Północna. 

Część krajów ma także aktywny status Obserwatorów, czyli państw wciąż niezrzeszonych w WTO, lecz stale przyglądających się działaniom tej organizacji i dostosowującym własne akty dotyczące prawa handlowego do jej standardów. Mowa tu między innymi o Białorusi, Bośni i Hercegowinie, Iranie, Somalii czy Algierii. Warto też zaznaczyć, iż część państw posiada uprzywilejowany status członków WTO będących jednocześnie członkami UE. W gronie tym znalazła się oczywiście Polska.

Tak imponująca liczba zrzeszonych lub zaangażowanych w działalność Organizacji krajów jest niestety powodem do coraz częstszej krytyki WTO. Wielu polityków z różnych stron świata zarzuca organizacji, iż jest ona instytucją niedemokratyczną, która służy interesom jedynie wielonarodowych korporacji. Eksperci wysuwają także tezy o negatywnych konsekwencjach globalizacji, do jakiej prowadzi działalność Światowej Organizacji Handlu. Podobne zarzuty krytyka kieruje zresztą wobec grupy G20 i prowadzonych przezeń działań.

Główne cele Światowej Organizacji Handlu

Jak wspomnieliśmy już na wstępie niniejszego artykułu, głównym celem działalności Światowej Organizacji Handlu jest stopniowa liberalizacja międzynarodowego handlu dobrami i usługami. Poza tym WTO sprawuje nadzór nad śmiałym stosowaniem obniżek celnych przez poszczególne kraje oraz nad postulatami eliminacji barier pozataryfowych. Dodatkowo Organizacja zajmuje się rozstrzyganiem sporów i konfliktów w zakresie handlu światowego.

Do zadań WTO należy zaliczyć także stałe monitorowanie zmieniających się tendencji w handlu międzynarodowym i gospodarce światowej. Ponadto instytucja ta zajmuje się także udzielanie pomocy krajom słabiej rozwiniętym w kwestii adaptacji postanowień Rundy Urugwajskiej. Światowa Organizacja Handlu stanowi również swoiste forum negocjacji dotyczących wielostronnych stosunków handlowych jej członków w dziedzinach, które są objęte konkretnymi porozumieniami czy umowami.

Podsumowując, Światowa Organizacja Handlu pełni trzy naczelne funkcje:

1. kontrolną (poprzez nadzór nad wcielaniem w życie porozumień i ich późniejszym funkcjonowaniem);
2. operacyjną (udzielając pomocy technicznej i merytorycznej państwom członkowskim);
3. regulacyjną (stanowiąc swoiste forum negocjacji, współpracy i rozstrzygania sporów o charakterze handlowym).

Na koniec warto dodać, iż WTO współpracuje z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Grupą Banku Światowego.

Podsumowanie

Źródła:
https://www.wto.org
https://www.gov.pl/web/przedsiebiorczosc-technologia/wiatowa-organizacja-handlu-wto