Polskie prawo zakłada, iż wszystkie darowizny, jakie przekazywane są miedzy osobami fizycznymi, podlegają opodatkowaniu. Istnieje jednak kilka odstępstw od tej reguły, a istotnym czynnikiem przy ich określaniu jest bliskość relacji rodzinnych między stronami przekazu darowizny.
W świetle obecnie obowiązujących przepisów na gruncie podatku od spadków i darowizn wyróżnia się trzy grupy podatkowe. Każda z tych grup odnosi się do konkretnych relacji rodzinnych między stronami darowizny – i każda określa inne zasady opodatkowania darowizn.
Darowizna od najbliższej rodziny
Do pierwszej grupy podatkowej, jakie istnieją na gruncie podatku od spadków i darowizn, należą najbliżsi członkowie naszej rodziny – małżonek lub małżonka, zstępni (dzieci, wnuki i prawnuki), wstępni (np. rodzice i dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa i teściowie.
Przekazanie darowizny pomiędzy członkami pierwszej grupy podatkowej jest darmowe do kwoty nieprzekraczającej 9 637 złotych, a w przypadku kilku darczyńców – do 19 274 złotych. Co istotne, na kwotę tychże darowizn nie składa się jednorazowy przekaz, lecz ich łączna suma z okresu 5-u lat wstecz.
Jeśli w ciągu 5 lat otrzymamy darowiznę od członka naszej najbliższej rodziny na kwotę przekraczającą wyżej wskazane limity, będziemy musieli udokumentować przez Urzędem Skarbowym przekazanie tych pieniędzy, aby uniknąć zapłacenia podatku.
Dalsza rodzina i znajomi
W przypadku dalszej rodziny i znajomych sytuacja wygląda inaczej. Druga grupa podatkowa, do której należą: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców i małżonków, a także małżonkowie pasierbów, rodzeństwa, rodzeństwa małżonków i innych zstępnych, zakłada zwolnienie od podatku w przypadku darowizn na sumę mniejszą niż 7 276 zł.
W przypadku znajomych i innych nabywców, czyli osób, jakie uznawane są za trzecią grupę podatkową, kwota darowizny, jak zwolniona jest z opodatkowania, wynosi 4 902 złote. W przypadku grup drugiej i trzeciej, na wskazane kwoty wolne od podatku zlicza się wszelkie darowizny otrzymane w ciągu ostatnich 5-u lat.
Każda darowizna w kwocie wyższej od wolnej od podatku dla odpowiednio drugiej lub trzeciej grupy podatkowej będzie podlegała obowiązkowemu opodatkowaniu. Oznacza to konieczność złożenia w „Skarbówce” odpowiedniej deklaracji i opłacenia należnego podatku.
Co, jeśli nie udokumentuję darowizny od rodziców?
W przypadku darowizny przekazanej w obrębie pierwszej grupy podatkowej, do której zalicza się m.in. rodziców i dzieci, możliwe jest zwolnienie z konieczności opodatkowania darowizny wynoszącej więcej, niż kwota wolna od podatku.
By ominąć konieczność płacenia podatku od takiej darowizny należy jednak udokumentować przez Urzędem Skarbowym przekazanie danej kwoty – np. poprzez okazanie dowodu przekazania lub potwierdzenia bankowego.
Jeśli jednak pominiemy ten obowiązek, Urząd Skarbowy zażąda on nas opłacania pełnego podatku od darowizny. Będziemy zmuszeni rozliczyć się z darowanych nam środków na rocznej deklaracji PIT i zapłacić odpowiedni podatek na rzecz państwa.
