500+ a dochody polskich rodzin

Sytuacja polskich rodzin wielodzietnych stale się poprawia. Jedną z głównych przyczyn polepszenia warunków bytowych jest program Rodzina 500+.

Jak mówi główny analityk serwisu Cinkciarz.pl, Marcin Lipka, aktualnie dochody gospodarstw domowych z trojgiem lub większą liczbą dzieci są w Polsce bliskie tym we Włoszech oraz w Hiszpanii. 

W jaki sposób wyliczyć jakość życia ?

Dzięki danym z GUS i Eurostatu możemy porównać standard życia zarówno polskich rodzin jak i tych w innych unijnych krajach. Jednym z wymienianych jako najbardziej obiektywnych mierników jest mediana ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji. Pokazuje ona dochód pojedynczego członka rodziny (bierze pod uwagę wszystkie pieniężne wpływy - łącznie z zasiłkami, pomniejszone o podatki czy składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Skala ekwiwalentności OECD przypisuje wagę dla każdej osoby w podziale na wiek (rodzina 2+3 nie musi osiągać aż 5 razy wyższych dochodów niż jednoosobowe gospodarstwo, aby mieć podobny standard życia). To uzupełnienie wskaźnika wymienionego wyżej. Co więcej, gdy wyrazimy dochody w parytecie siły nabywczej (dla Unii „euro PPS”), który eliminuje różnice w cenach dóbr i usług pomiędzy państwami, wówczas możemy przedstawić obiektywnie, jak wygląda finansowana sytuacja polskich rodzin w porównaniu do tych z Unii.

Trzeci od końca

W 2005 roku dane Eurostatu pokazywały, że mediana ekwiwalentnego dochodu do dyspozycji na członka rodziny wielodzietnej wynosiła w Polsce lekko ponad 3 tys. euro PPS. Znaleźliśmy się wówczas na trzecim najgorszym miejscu, jedynie przed Litwą i Łotwą. Rodzinom żyło się lepiej na Węgrzech – 4,5 tys euro PPS czy w Czechach – 5,9 tys euro PPS.

Od krajów “starej unii” dzieliła Polaków długa droga. W Grecji mediana wynosiła około 9 tys. euro PPS, we Włoszech 9,5 tys. euro PPS, w Irlandii 12 tys. euro PPS, natomiast w Wielkiej Brytanii czy w Austrii było to prawie 14 tys. euro PPS. Reasumując, po uwzględnieniu różnicy w cenach sytuacja finansowa greckich gospodarstw domowych była trzy razy lepsza niż nasza, a poziom życia brytyjskich rodzin był prawie pięć razy wyższy niż rodzin w kraju nad Wisłą.

Dochód ekwiwalentny polskich rodzin wielodzietnych podniósł się w 2015 roku. Wówczas wyrażony w euro PPS wynosił 7,6 tys.. Znaleźliśmy się wtedy wyżej niż Grecja (7,1 tys.) oraz Węgry (6,5 tys.). Nadal jednak w najbogatszych krajach Unii wskaźnik ten kształtował się w przedziale 15-20 tys. euro PPS. 

Polskie rodziny coraz wyżej w zestawieniach

Chociaż w bazach danych Eurostatu za ubiegły rok nie ma danych o dochodach polskich rodzin ani tych zamieszkujących pozostałe kraje Unii, to wpływ programu 500+ można oszacować w miarę dokładnie na podstawie informacji, ktore publikuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.  

Jak podaje Ministerstwo, 60% rodzin wielodzietnych pobiera świadczenie na wszystkie dzieci (w przypadku trójki dzieci – 58%, z czwórką – 71%, z piątką – 77%, z szóstką i więcej – 86%). To oznacza, że mediana dochodu całej populacji tych rodzin została przesunięta w górę co najmniej o 1,5 tys. zł/na miesiąc i 18 tys. zł/na rok. Świadczenia te nie są opodatkowane i nie generują innych kosztów, dlatego zalicza się je jako dochody do dyspozycji.

Przeliczając ten dodatkowy wpływ na jednostki ekwiwalentne dla gospodarstw domowych z trojgiem lub więcej dzieci (2,72 według danych GUS) jak i na walutę euro PPS (2,34 zł dla danych za 2015 rok), to roczna mediana dochodu do dyspozycji na jednostkę w tych rodzinach powinna zwiększyć się o ponad 2,8 tys. euro PPS i wynosić prawie 10,5 tys. euro PPS. To o 37% więcej niż w 2015 roku (dane bez uwzględnienia możliwego wzrostu dochodów z pracy, z działalności gospodarczej lub z pozostałych świadczeń społecznych).