Zasiłek chorobowy – najważniejsze informacje

Zdarza się, iż problemy zdrowotne, z jakimi się zmagamy, stają się na tyle uciążliwe, że niemożliwe jest wykonywanie przez nas pracy zarobkowej. Polskie przepisy przewidują pomoc w takich przypadkach - chory mają możliwość ubiegania się o zasiłek chorobowy.

Spis treści:
1. Co to jest zasiłek chorobowy?
2. Dla kogo zasiłek chorobowy?
3. Jak otrzymać zasiłek?
4. Ile wynosi zasiłek chorobowy w 2018?
5. Jak obliczyć zasiłek?
6. Wymagane dokumenty.


 

 

Zasiłek chorobowy to specjalne świadczenie, jakie wypłacane jest na rzecz osoby chorej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub przez danego pracodawcę.

Zasiłek ten przysługuje osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym w przypadku, gdy stały się one niezdolne do wykonywania swej pracy zarobkowej w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy naliczany jest za każdy dzień niezdolności do pracy - nie wyłączając dni wolnych od pracy. W większości przypadków przysługuje on pracownikom od 34 dnia niezdolności, lecz jeśli ukończyli oni 50. rok życia - już od 15 dnia choroby.

Na przyznanie zasiłku chorobowego może liczyć każda osoba, która podlega dobrowolnemu lub obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, o ile udokumentuje ona swój stan zdrowia i wynikającą z niego niezdolność do pracy odpowiednim zwolnieniem lekarskim.
 

Zasiłek wypłacany jest za każdy (nie tylko roboczy) dzień niezdolności od pracy, poczynając od 34 dnia przebywania na zwolnieniu lekarskim, a w przypadku seniorów powyżej 50. roku życia - od 14 dnia.
 

Drugim czasowym warunkiem do otrzymania zasiłku chorobowego jest spełnienie odpowiednich kryteriów posiadania nieprzerwanego (lub przerwanego z uzasadnionych pobudek) ubezpieczenia chorobowego. Jest to tak zwany okres wyczekiwania. 
 

W przypadku osoby podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu (np. osoba zatrudniona etatowy na podstawie umowy o pracę), zasiłek można uzyskać po wykazaniu 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Jeśli jednak osoba ubezpieczona jest dobrowolnie (np. pracownik zatrudniony na podstawie umowy zlecenia), musi ona wykazać 90-dniowy okres ubezpieczenia chorobowego).



Okresu wyczekiwania nie muszą wykazywać jednak pewne grupy obywateli. Oznacza to, iż możliwe jest przyznanie im zasiłku już od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Do tych osób zalicza się:

1. absolwentów szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do tegoż ubezpieczenia w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;

2. ubezpieczonych, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem w pracy lub w drodze do/z pracy i związanymi z tym zdarzeniem konsekwencjami;

3. osoby ubezpieczone obowiązkowo przez conajmniej 10 lat;

4. posłów i senatorów polskich izb parlamentarnych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia swej kadencji.



Prawo do zasiłku osoba ubezpieczona nabywa więc, jeżeli stała się niezdolna do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, lecz także wtedy, gdy owa niezdolność nastąpiła nie później niż w ciągu 14 dni po ustaniu jej ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.

W wyjątkowych sytuacjach zasiłek należy się także osobie, której niezdolność do pracy nastąpiła w czasie do 3 miesięcy od chwili ustania jej ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego.

Zdarzyć się tak może w przypadku zachorowania na chorobę, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni (licząc od chwili zarażania lub zachorowania).
 

Pierwszym krokiem do uzyskania zasiłku z tytułu niezdolności do pracy jest pobranie zwolnienia lekarskiego, jakie potwierdzi stan zdrowia chorego. Dokument ten należy dostarczyć pracodawcy (płatnikowi składek za ubezpieczenie chorobowe chorego).

Pozostałe dokumenty, o jakich przeczytać można w sekcji Wymagane dokumenty, dostarczyć należy do pracodawcy (jeśli zatrudnia on powyżej 20 pracowników) lub też fakultatywnie - do właściwego względem obszaru zarejestrowania miejsca pracy oddziału ZUS-u (jeśli pracodawca zatrudnia mniej do 20 pracowników).

Dokumenty dostarczyć można osobiście, lecz także listownie lub poprzez pełnomocnika. Otrzymany na mocy decyzji Zakładu zasiłek przyznany zostanie na czas do 182 dni, a w przypadku zachorowania na gruźlice lub niezdolności przypadającej na czas ciąży - do 270 dni.

 

 

Przez pierwszy okres choroby (czyli w większości chorych przez pierwsze 33 dni choroby, a w przypadku osób powyżej 50. roku życia przez pierwsze 14 dni) pracownik otrzymuje wynagrodzenie od  swojego pracodawcy.

Jeśli jego nieobecność w pracy spowodowana jest chorobą, pracownik może liczyć na wypłatę o wartości 80% swego normatywnego wynagrodzenia.

Jeśli zaś niezdolność wynika z wypadku w pracy lub przypada na okres ciąży, pracodawca wypłaci choremu 100% jego normatywnego wynagrodzenia.



Po upływie pierwszego okresu choroby osoba niezdolna do pracy może liczyć na przyznanie jej zasiłku chorobowego. Będzie on wynosił:

1. 80% podstawy wymiaru zasiłku (przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia osoby chorej, które pomniejszone zostanie o składki ubezpieczenia) -  za czas, kiedy chory nie przebywa w szpitalu;

2. 70% podstawy wymiaru zasiłku - za czas, kiedy chory przebywa w szpitalu;

3. 100% podstawy wymiaru zasiłku — jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, choroby zawodowej, choroby zaistniałej z czasie ciąży pracownika oraz przeprowadzenia badań lekarskich, jakie niezbędne są w przypadku kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
 

Podstawą do obliczania zasiłku dla pracownika (czyli tak zwaną podstawą wymiaru zasiłku) jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za 12 ostatnich miesięcy kalendarzowych, które poprzedzały chwile osiągnięcia niezdolność do pracy. Od tak wyliczonej kwoty należy jeszcze odjąć składki na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli pracownik z przyczyn usprawiedliwionych nie pracował w tychże miesięcy przez pewien okres, pod uwagę bierze się jedynie te miesiące, w których chory przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.
 

Co istotne, do ustalania podstawy wymiaru bierze się pod uwagę również wynagrodzenia kwartalne czy te wypłacane jednorazowo za cały rok.



Zasiłek, jaki przyzna nam ZUS, będzie wynosił odpowiednio:

1. 80% podstawy wymiaru zasiłku - za czas, kiedy chory nie przebywał w szpitalu;

2. 70% podstawy wymiaru zasiłku - za czas, kiedy chory przebywał w szpitalu;

3. 100% podstawy wymiaru zasiłku — jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, choroby zawodowej, choroby zaistniałej z czasie ciąży pracownika oraz przeprowadzenia badań lekarskich, jakie niezbędne są w przypadku kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów. 
 

W większości przypadków do złożenia wniosku o przyznanie zasiłku chorobowego (Wniosek o zasiłek chorobowy ZAS-53) wystarczy przedłożyć jedynie zwolnienie lekarskie z pieczątką i podpisem lekarza.

W niektórych sytuacjach należy jednak przygotować dodatkowe dokumenty:

1. dodatkowe zaświadczenie lekarskie, które stwierdza, że jesteś w ciąży - jeśli lekarz nie wpisał tzw. kodu „B” na zwolnieniu lekarskim;

2. kartę wypadku - jeśli nie możesz pracować z powodu wypadku zaistniałego w drodze do/z pracy - ten dokument wystawia pracodawca;

3. dodatkowe zaświadczenie lekarskie - m.in. w przypadku, jeśli niezdolność do pracy była spowodowana badaniami lekarskimi dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.



Co istotne, pracownik musi także zdobyć zaświadczenie lekarskie orzekające o niezdolności do pracy (druk ZUS ZLA - wg Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13. stycznia 2011 r. w sprawie nadania statutu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Dziennik Ustaw, poz. 78.).  

Kopię tegoż zaświadczenia pracownik musi przekazać pracodawcy lub praconikowi ZUS-u  w ciągu 7 dni od jego wystawienia. Spóźnienie spowodować obniżenie zasiłku chorobowego o 25%.

Niezbędne okazać się może także zaświadczenie płatnika składek potwierdzające objęcie pracownika ubezpieczeniem. Są to odpowiednio: druk ZUS Z-3 w przypadku pracowników, ZUS Z-3b w przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność albo ZUS Z-3a w przypadku pozostałych ubezpieczonych.