Zasiłek chorobowy 2020 – najważniejsze informacje


CO TO JEST ZASIŁEK CHOROBOWY?

Zasiłek chorobowy to specjalne świadczenie, jakie wypłacane jest na rzecz osoby chorej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub przez danego pracodawcę. Co ciekawe, w 2019 roku cały proces ubiegania się o zasiłek jest już zelektronizowany (o tym więcej tutaj).

Omawiany zasiłek  przysługuje osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym w przypadku, gdy stały się one niezdolne do wykonywania pracy zarobkowej w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy naliczany jest za każdy dzień niezdolności do pracy – nie wyłączając dni wolnych od pracy. W większości przypadków przysługuje on pracownikom od 34. dnia niezdolności, lecz jeśli ukończyli oni 50. rok życia – już od 15. dnia choroby.

DLA KOGO ZASIŁEK CHOROBOWY?

Na przyznanie zasiłku chorobowego może liczyć każda osoba, która podlega dobrowolnemu lub obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Świadczenie to wypłacane jest chorym zaraz po wykorzystaniu przez nich podstawowego zwolnienia zdrowotnego. Warunkiem do uzyskania zasiłku jest udokumentowanie złego stanu zdrowia i wynikającej z niego niezdolności do pracy odpowiednim zwolnieniem lekarskim. Co ciekawe, już w 2019 roku większość owych zaświadczeń stała się wystawiana w formie elektronicznej. Zasiłek chorobowy wypłacany jest za każdy (nie tylko roboczy) dzień niezdolności od pracy, poczynając od 34. dnia przebywania na zwolnieniu lekarskim, a w przypadku seniorów powyżej 50. roku życia – od 15. dnia.

Zasiłek tylko dla ubezpieczonych

Drugim czasowym warunkiem do otrzymania zasiłku chorobowego jest spełnienie odpowiednich kryteriów posiadania nieprzerwanego (lub przerwanego z uzasadnionych pobudek) ubezpieczenia chorobowego. Jest to tak zwany okres wyczekiwania. W przypadku osoby podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu (np. osoba zatrudniona etatowo na podstawie umowy o pracę), zasiłek można uzyskać po wykazaniu 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Jeśli jednak osoba ubezpieczona jest dobrowolnie (np. pracownik zatrudniony na podstawie umowy zlecenia), musi ona wykazać 90-dniowy okres ubezpieczenia chorobowego).

Okresu wyczekiwania nie muszą wykazywać jednak pewne grupy obywateli. Oznacza to, iż możliwe jest przyznanie im zasiłku już od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Do tych osób zalicza się:

1. absolwentów szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do tegoż ubezpieczenia w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;
2. ubezpieczonych, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem w pracy lub w drodze do/z pracy i związanymi z tym zdarzeniem konsekwencjami;
3. osoby ubezpieczone obowiązkowo przez co najmniej 10 lat;
4. posłów i senatorów polskich izb parlamentarnych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia swej kadencji.

Niezdolność do pracy – wymogi ustawodawcy

Prawo do zasiłku osoba ubezpieczona nabywa w momencie stania się niezdolną do pracy. Ważne, by niezdolność ta powstała w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego lub nie później niż w ciągu 14 dni po ustaniu ubezpieczenia chorobowego / wypadkowego. W wyjątkowych sytuacjach zasiłek należy się także osobie, której niezdolność do pracy nastąpiła w czasie do 3 miesięcy od chwili ustania jej ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego. Zdarzyć się tak może w przypadku zachorowania na chorobę, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni (licząc od chwili zarażania lub zachorowania). Lekarz orzeknie, czy dany przypadek zalicza się do grona takich sytuacji.

JAK OTRZYMAĆ ZASIŁEK?

W celu uzyskania zasiłku chorobowego nie ma już konieczności składania u swego pracodawcy (płatnika składek) jakichkolwiek  dokumentów. Wszystko to dzięki wdrożeniu w polskiej służbie zdrowia nowoczesnego systemu e-zwolnień. W nielicznych sytuacjach lekarz wystawiający zaświadczenie uprawniony jest do wydania tradycyjnego papierowego druku. Jest to tak zwane zaświadczenie w trybie alternatywnym, które drukowane jest w nagłych sytuacjach (np. brak dostępu do sieci internetowej). Wówczas lekarz przekazuje choremu papierowe zaświadczenie lekarskie. Druk ten należy przekazać płatnikowi składek, nawet jeżeli ma on profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

 Ile wynosi zasiłek chorobowy w 2020?

Przez pierwszy okres choroby (czyli w większości chorych przez pierwsze 33 dni choroby, a w przypadku osób powyżej 50. roku życia przez pierwsze 14 dni) pracownik otrzymuje wynagrodzenie od  swojego pracodawcy. Jeśli jego nieobecność w pracy spowodowana jest chorobą, pracownik może liczyć na wypłatę o wartości 80% swego normatywnego wynagrodzenia. Jeśli zaś niezdolność wynika z wypadku w pracy lub przypada na okres ciąży, pracodawca wypłaci choremu 100% jego normatywnego wynagrodzenia.

Po upływie pierwszego okresu choroby osoba niezdolna do pracy może liczyć na przyznanie jej zasiłku chorobowego. Będzie on wynosił odpowiednio:

JAK OBLICZYĆ ZASIŁEK?

Podstawą do obliczania zasiłku dla pracownika (czyli tak zwaną podstawą wymiaru zasiłku) jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacane za 12 ostatnich miesięcy kalendarzowych, które poprzedzały chwile osiągnięcia niezdolność do pracy. Od tak wyliczonej kwoty należy jeszcze odjąć składki na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli pracownik z przyczyn usprawiedliwionych nie pracował w tychże miesięcy przez pewien okres, pod uwagę bierze się jedynie te miesiące, w których chory przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy. Co istotne, do ustalania podstawy wymiaru bierze się pod uwagę również wynagrodzenia kwartalne czy te wypłacane jednorazowo za cały rok.

Zasiłek, jaki przyzna nam ZUS, będzie wynosił odpowiednio:

1. 80% podstawy wymiaru zasiłku – za czas, kiedy chory nie przebywał w szpitalu;

2. 70% podstawy wymiaru zasiłku – za czas, kiedy chory przebywał w szpitalu;

3. 100% podstawy wymiaru zasiłku — jeśli niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy, choroby zawodowej, choroby zaistniałej z czasie ciąży pracownika oraz przeprowadzenia badań lekarskich, jakie niezbędne są w przypadku kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.

WYMAGANE DOKUMENTY

W większości przypadków do złożenia wniosku o przyznanie zasiłku chorobowego (Wniosek o zasiłek chorobowy ZAS-53) wystarczy przedłożyć jedynie zwolnienie lekarskie z pieczątką i podpisem lekarza.

W niektórych sytuacjach należy jednak przygotować dodatkowe dokumenty:

1. dodatkowe zaświadczenie lekarskie, które stwierdza, że jesteś w ciąży – jeśli lekarz nie wpisał tzw. kodu „B” na zwolnieniu lekarskim;
2. kartę wypadku – jeśli nie możesz pracować z powodu wypadku zaistniałego w drodze do/z pracy – ten dokument wystawia pracodawca;
3. dodatkowe zaświadczenie lekarskie – m.in. w przypadku, jeśli niezdolność do pracy była spowodowana badaniami lekarskimi dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.

Podsumowanie