Kiedy pożyczkę należy zgłosić do Urzędu Skarbowego?

Pożyczka od rodziny albo znajomych ma jedną podstawową zaletę – bliscy zazwyczaj nie życzą sobie zwrotu z nadwyżką. Jest to zatem o wiele bardziej opłacalne niż pożyczki pozabankowe, w których oprocentowanie nierzadko jest prawie tak samo wysokie jak sama kwota pożyczki.

Jednak od rodziców i znajomych nie można pożyczać nieograniczenie dużo pieniędzy bez poinformowania o tym Urzędu Skarbowego. Co więcej – od wyższych kwot należy również odprowadzić stosowny podatek. Od czego zależy wysokość podatku i konieczność jego uiszczenia?

Po pierwsze – przepisy dzielą bliskich na dwie grupy podatkowe:

Od tego, w której grupie znajduje się osoba pożyczająca nam pieniądze, zależy sposób opodatkowania pożyczanej kwoty. To, że umowy pożyczki podlegają opodatkowaniu, wynika z artykułu pierwszego Ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przy pożyczce od rodziny obowiązuje maksymalna kwota, do której nie musimy zgłaszać tego faktu do Urzędu Skarbowego. Bez żadnych potwierdzeń formalnych możemy pożyczać od najbliższych kwoty do 9637 zł. Jest to limit pożyczek od jednej osoby obowiązujący na okres 5 lat z kolei. Oznacza to, że jeżeli dana osoba pożycza np.: 4000 zł, to w ciągu kolejnych 5 lat może tej samej osobie pożyczyć jeszcze maksymalnie łącznie 5637 zł.

Limit ten może być jednak zniesiony, ale tylko przy spełnieniu dwóch warunków. Pierwszym z nich jest złożenie odpowiedniej deklaracji w konkretnym terminie, a drugim spełnienie wymogu dotyczącego stopnia pokrewieństwa.

Kiedy zatem można nie płacić podatku przy pożyczce od rodziny? Tylko wtedy, kiedy pożyczający jest:

• małżonkiem,
• wstępnym,
• zstępnym,
• pasierbem,
• rodzeństwem,
• ojczymem,
• macochą.

Nie oznacza to jednak, że od rodzica możemy pożyczyć pieniądze bez poinformowania o tym fakcie Urzędu Skarbowego. Aby być oficjalnie zwolnionym z podatku, trzeba wręcz oficjalnie poinformować urząd o pożyczce.

Należy to zrobić poprzez złożenie deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokument musimy złożyć we właściwym naszemu miejscu zamieszkania Urzędowi Skarbowemu w terminie do 14 dni od daty pożyczenia pieniędzy.

Przy pożyczce od zięcia, teścia lub synowej na kwotę wyższą niż 9637 zł bezwzględnie należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych. Wysokość podatku wynosi 2% pożyczanej kwoty. Sprawdź również, czym są pożyczki prywatne.

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda przy pożyczce od znajomych, czyli wszystkich osób niespokrewnionych. Tutaj również opodatkowanie wynosi 2% pożyczonej kwoty, ale zwolnienie z opodatkowania może powstać w zupełnie inny sposób niż w przypadku opisanych powyżej relacji rodzinnych.

Przy pożyczkach od znajomych istnieje jedynie 5 sytuacji, w których pożyczka może nie być opodatkowana. Są to:

Warunki zwolnienia z opodatkowania w przypadku pożyczek od osób niespokrewnionych określa artykuł 9 wspomnianej już Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wszystkie pożyczki odbywające się na innych warunkach niż wskazane powyżej podlegają opodatkowaniu w kwocie 2% wartości pożyczki.

Zarówno przy wpłacie podatku, jak i przy ubieganiu się o zwolnienie z jego zapłaty, musimy złożyć do Urzędu Skarbowego odpowiednią deklarację. Jest to deklaracja PCC-3 (deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych).

Deklarację należy złożyć do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Urzędu Skarbowego w ciągu 14 dni od faktycznego otrzymania pożyczki. Co najistotniejsze – do deklaracji należy dołączyć potwierdzenie otrzymania pożyczki, a zatem pożyczka nie może być przekazana w gotówce.

Wszystkie pożyczki muszą być przez biorącego pożyczkę udokumentowane na jeden ze sposobów:

• w formie przelewu na jego rachunek bankowy,
• poprzez wpływ na jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową,
• jako przekaz pocztowy.

Oficjalny dokument do pobrania znajdziemy pod adresem https://www.podatki.gov.pl/media/4135/pcc-3-05-012.pdfna stronie udostępnianej przez Ministerstwo Finansów.

Pożyczkobiorca, który nie odprowadzi podatku od pożyczki od rodziny lub znajomych, w przypadku wykrycia tego faktu, poniesie konsekwencje finansowe. Przy wykryciu braku zgłoszenia pożyczki podatek wynosi już nie 2% a 20% od wartości pożyczki.

Pożyczka od rodziny lub znajomych jest popularnym rozwiązaniem, które może być korzystne ze względu na niższe oprocentowanie oraz elastyczne warunki spłaty. Niemniej jednak, istnieją pewne zasady opodatkowania, które należy przestrzegać, aby uniknąć kłopotów z Urzędem Skarbowym.

W przypadku pożyczek od rodziny, istnieje limit, do którego nie trzeba zgłaszać pożyczki do Urzędu Skarbowego. Obecnie wynosi on 9637 zł na okres 5 lat. Po przekroczeniu tego limitu, konieczne jest odprowadzenie podatku w wysokości 2% od pożyczonej kwoty. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady – jeżeli pożyczkodawca jest małżonkiem, wstępnym, zstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem lub macochą, można być zwolnionym z podatku, ale tylko po złożeniu odpowiedniej deklaracji w Urzędzie Skarbowym.

W przypadku pożyczek od znajomych, obowiązuje również podatek w wysokości 2% od pożyczonej kwoty. Istnieje kilka sytuacji, w których pożyczka może być zwolniona z opodatkowania, takie jak pożyczki poniżej 5000 zł od jednej osoby lub 25000 zł od wielu osób, udzielane w ciągu 3 kolejnych lat kalendarzowych. Pożyczki od przedsiębiorców nieposiadających siedziby lub zarządu na terytorium Polski również są zwolnione z podatku, podobnie jak pożyczki z różnych funduszy i kas.

Ważne jest również złożenie odpowiedniej deklaracji w Urzędzie Skarbowym w ciągu 14 dni od faktycznego otrzymania pożyczki. Pożyczki muszą być udokumentowane, na przykład poprzez przelew na rachunek bankowy, wpłatę na konto prowadzone przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub jako przekaz pocztowy. Pożyczki udzielone w gotówce nie są zwolnione z opodatkowania.

Warto pamiętać, że nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi. Jeżeli pożyczkobiorca nie odprowadzi podatku od pożyczki od rodziny lub znajomych i zostanie to wykryte, może być zobowiązany do zapłaty podatku w wysokości aż 20% od wartości pożyczki. Dlatego też zaleca się zachowanie ostrożności i przestrzeganie przepisów podatkowych, nawet w przypadku pożyczek od najbliższych osób