Kiedy pożyczkę należy zgłosić do Urzędu Skarbowego?

Osoby, które nie chcą lub nie mogą korzystać z pożyczek z banków lub instytucji pozabankowych, często decydują się na pożyczenie pieniędzy od rodziny lub znajomych. W jakim przypadku i od jakiej kwoty pożyczkę trzeba zgłaszać w Urzędzie Skarbowym? Sprawdzamy.

Pożyczka od rodziny lub znajomych – zasady opodatkowania 

Pożyczka od rodziny albo znajomych ma jedną podstawową zaletę – bliscy zazwyczaj nie życzą sobie zwrotu z nadwyżką. Jest to zatem o wiele bardziej opłacalne niż pożyczki pozabankowe, w których oprocentowanie nierzadko jest prawie tak samo wysokie jak sama kwota pożyczki.

Jednak od rodziców i znajomych nie można pożyczać nieograniczenie dużo pieniędzy bez poinformowania o tym Urzędu Skarbowego. Co więcej – od wyższych kwot należy również odprowadzić stosowny podatek. Od czego zależy wysokość podatku i konieczność jego uiszczenia?

Po pierwsze – przepisy dzielą bliskich na dwie grupy podatkowe:

1. Grupa pierwsza – są to bliscy spokrewnieni z pożyczającym relacjami rodzinnymi, to znaczy: małżonek, rodzic, dziecko, brat, siostra, ojczym, macocha, teść, zięć, synowa, pasierb, itd.

2. Grupa druga – czyli wszystkie osoby spoza pierwszej grupy podatkowej, a zatem szeroko pojęci znajomi (ktokolwiek spoza rodziny, kto zdecyduje się na pożyczenie nam pieniędzy).

Od tego, w której grupie znajduje się osoba pożyczająca nam pieniądze, zależy sposób opodatkowania pożyczanej kwoty.

To, że umowy pożyczki podlegają opodatkowaniu, wynika z artykułu pierwszego Ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pożyczka od rodziny a podatek do Urzędu Skarbowego 

Przy pożyczce od rodziny obowiązuje maksymalna kwota, do której nie musimy zgłaszać tego faktu do Urzędu Skarbowego. Bez żadnych potwierdzeń formalnych możemy pożyczać od najbliższych kwoty do 9637 zł. Jest to limit pożyczek od jednej osoby obowiązujący na okres 5 lat z kolei. Oznacza to, że jeżeli dana osoba pożycza np.: 4000 zł, to w ciągu kolejnych 5 lat może tej samej osobie pożyczyć jeszcze maksymalnie łącznie 5637 zł.

Limit ten może być jednak zniesiony, ale tylko przy spełnieniu dwóch warunków. Pierwszym z nich jest złożenie odpowiedniej deklaracji w konkretnym terminie, a drugim spełnienie wymogu dotyczącego stopnia pokrewieństwa.

Kiedy zatem można nie płacić podatku przy pożyczce od rodziny? Tylko wtedy, kiedy pożyczający jest:

• małżonkiem,
• wstępnym,
• zstępnym,
• pasierbem,
• rodzeństwem,
• ojczymem,
• macochą.

Nie oznacza to jednak, że od rodzica możemy pożyczyć pieniądze bez poinformowania o tym fakcie Urzędu Skarbowego. Aby być oficjalnie zwolnionym z podatku, trzeba wręcz oficjalnie poinformować urząd o pożyczce.

Należy to zrobić poprzez złożenie deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokument musimy złożyć we właściwym naszemu miejscu zamieszkania Urzędowi Skarbowemu w terminie do 14 dni od daty pożyczenia pieniędzy. O deklaracji więcej piszemy w sekcji poniżej.

Przy pożyczce od zięcia, teścia lub synowej na kwotę wyższą niż 9637 zł bezwzględnie należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych. Wysokość podatku wynosi 2% pożyczanej kwoty.

Pożyczka od znajomych a podatek do Urzędu Skarbowego 

Zupełnie inaczej sytuacja wygląda przy pożyczce od znajomych, czyli wszystkich osób niespokrewnionych. Tutaj również opodatkowanie wynosi 2% pożyczonej kwoty, ale zwolnienie z opodatkowania może powstać w zupełnie inny sposób niż w przypadku opisanych powyżej relacji rodzinnych.

Przy pożyczkach od znajomych istnieje jedynie 5 sytuacji, w których pożyczka może nie być opodatkowana. Są to:

1. Pożyczki, które nie przekraczają kwoty:

• 5000 zł (jeżeli pochodzą od jednej osoby),
• 25000 zł (jeżeli pochodzą od wielu osób)

jeżeli są otrzymane w ciągu 3 kolejnych lat kalendarzowych.

2. Pożyczki, które są udzielane przez przedsiębiorców nieposiadających siedziby lub zarządu na terytorium Polski, ale prowadzących działalność w zakresie kredytowania albo udzielania pożyczek.

3. Pożyczki z kas albo funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, koleżeńskich kas oszczędnościowo-pożyczkowych działających w wojsku, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, a także pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

4. Pożyczki z funduszów celowych utworzonych w drodze ustawy.

5. Pożyczki, które są udzielane przez wspólnika (jednego z akcjonariuszy) spółce kapitałowej.

Warunki zwolnienia z opodatkowania w przypadku pożyczek od osób niespokrewnionych określa artykuł 9 wspomnianej już Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wszystkie pożyczki odbywające się na innych warunkach niż wskazane powyżej podlegają opodatkowaniu w kwocie 2% wartości pożyczki.

Deklaracja – pożyczka od znajomych lub rodziny 

Zarówno przy wpłacie podatku, jak i przy ubieganiu się o zwolnienie z jego zapłaty, musimy złożyć do Urzędu Skarbowego odpowiednią deklarację. Jest to deklaracja PCC-3 (deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych).

Deklarację należy złożyć do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania Urzędu Skarbowego w ciągu 14 dni od faktycznego otrzymania pożyczki. Co najistotniejsze – do deklaracji należy dołączyć potwierdzenie otrzymania pożyczki, a zatem pożyczka nie może być przekazana w gotówce.

Wszystkie pożyczki muszą być przez biorącego pożyczkę udokumentowane na jeden ze sposobów:

• w formie przelewu na jego rachunek bankowy,
• poprzez wpływ na jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową,
• jako przekaz pocztowy.

Pożyczki udzielone w gotówce nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania.

Wzór deklaracji PCC-3

Oficjalny dokument do pobrania znajdziemy pod adresem https://www.podatki.gov.pl/media/4135/pcc-3-05-012.pdf na stronie udostępnianej przez Ministerstwo Finansów.

Co, gdy nie odprowadzę podatku od pożyczki od znajomych lub rodziny? 

Pożyczkobiorca, który nie odprowadzi podatku od pożyczki od rodziny lub znajomych, w przypadku wykrycia tego faktu, poniesie konsekwencje finansowe. Przy wykryciu braku zgłoszenia pożyczki podatek wynosi już nie 2% a 20% od wartości pożyczki.

Źródło:

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20050410399/U/D20050399Lj.pdf