Egzekucja alimentów z zagranicy

Osoby, wobec których zasądzono konieczność płacenia alimentów niestety często uchylają się od obowiązku. Jednym z najpopularniejszych sposobów jest ucieczka za granicę. Czy w takim przypadku egzekucja z alimentów jest jeszcze możliwa?

Nasza odpowiedź brzmi: TAK. Egzekucja alimentów nie będzie oczywiście tak prosta, jak w Polsce, ale jest jak najbardziej możliwa. Warunki egzekucji zależą głównie od kraju, do którego uciekł dłużnik alimentacyjny. Dokumentami, które regulują kwestię ściągania alimentów z zagranicy, są międzynarodowe konwencje i umowy wzajemne.

Sprawdź też, jak odzyskać zaległe alimenty w kraju.

DŁUŻNIK PRZEBYWA W KRAJU UNII EUROPEJSKIEJ 

Jeżeli dłużnik po wyjeździe z Polski przebywa za granicą i znalazł się tam już po tym, jak wydano wyrok zasądzający alimenty, egzekucja odbywa się w kraju jego pobytu. Dotyczy to jedynie krajów wchodzących w skład Unii Europejskiej.

ETAP 1: WNIOSEK

Do wszczęcia egzekucji w innym kraju konieczny jest wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia. Gdzie składamy taki wniosek? Do sądu w tym kraju, w którym przebywa dłużnik. Po złożeniu takiego wniosku egzekucja rozpocznie się bezpośrednio w tym kraju, w którym przebywa dłużnik.

Uwaga! Aby wniosek został poprawnie przyjęty, w większości państw musimy w nim podać adres zamieszkania dłużnika, a zatem należy go uprzednio ustalić. Musimy znać nie tylko kraj, w którym przebywa dłużnik (dzięki temu złożymy pismo do odpowiedniego sądu), ale i adres zamieszkania dłużnika (dzięki temu sąd będzie mógł skutecznie doręczyć pismo do dłużnika). W niektórych krajach UE – obecnie tylko w Danii – możliwe jest złożenie wniosku bez adresu (dzięki wyznaczeniu pełnomocnika do doręczeń).

ETAP 2: ZAŁĄCZNIKI DO WNIOSKU

Do wniosku należy koniecznie dołączyć odpis wyroku sądu polskiego zasądzającego alimenty, który będzie dla sądu potwierdzeniem, że dana osoba jest dłużnikiem alimentacyjnym. Ponadto musimy załączyć dokument, który potwierdzi fakt istnienia osoby, wobec której zasądzono alimenty, np.: akt urodzenia dziecka.

Potrzebne nam będzie także zaświadczenie z sądu, który wydał w Polsce wyrok w sprawie alimentów. Jest to zaświadczenie wystawiane tylko na potrzeby egzekucji alimentów z zagranicy. Bez problemu uzyskamy je w sądzie po podaniu powodu ubiegania się o pismo.

Uwaga! Wszystkie dokumenty muszą zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego tak, by były w pełni zrozumiałe przez zagraniczny sąd.

ETAP 3: ZŁOŻENIE WNIOSKU

Wniosek o stwierdzenie wykonalności orzeczenia w sprawie o alimenty można składać w zależności od kraju do właściwych sądów lub innych organów. Wskazane są one w załączniku II do Rozporządzenia Rady (WE) NR 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.  

Dokument w całości dostępny jest pod adresem https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawo_eu/ue1/02001r0044-20100514-pl.pdf.

ETAP 4: KOSZT

Niestety koszty postępowania ponosi sam dłużnik. W przypadku egzekucji alimentów z zagranicy głównym dużym kosztem będzie opłacenie tłumacza przysięgłego.

Uwaga! Zapłaty można uniknąć, jeżeli naprawdę nas na nią nie stać. W tym celu trzeba złożyć w polskim sądzie wniosek o zwolnienie z kosztów postępowania. Wniosek trzeba złożyć w wydziale cywilnym właściwego naszemu miejscu zamieszkania sądu okręgowego. Do pisma należy dołączyć dowód wskazujący na to, że nie jesteśmy w stanie pokryć kosztów postępowania (głównie tłumaczenia) bez wyraźnego uszczerbku w utrzymaniu siebie lub rodziny.

DŁUŻNIK PRZEBYWA POZA UNIĄ EUROPEJSKĄ 

Jeżeli dłużnik przebywa poza granicami Unii Europejskiej, alimentów można dochodzić w oparciu o inne zasady. Większość państw stosuje się do Konwencji Nowojorskiej o dochodzeniu roszczeń alimentacyjnych za granicą.

ETAP 1: WNIOSEK

Do wszczęcia egzekucji w innym kraju konieczne jest złożenie wniosku o dochodzenie alimentów. Formularz wniosku w formie papierowej dostępny jest w każdym sądzie.

Uwaga! Aby wniosek został przyjęty, musimy ustalić adres zamieszkania dłużnika i podać go we wniosku. Adres jest potrzebny do tego, by ustalić, który zagraniczny sąd będzie prowadził sprawę o egzekucję alimentów.

ETAP 2: ZAŁĄCZNIKI DO WNIOSKU

Do wniosku o dochodzenie alimentów za granicą należy obowiązkowo dołączyć odpis wyroku zasądzającego alimenty wobec danej osoby. Pozostałe dokumenty zależą od kraju, w którym ma toczyć się sprawa. Tego, jakie dokumenty są potrzebne w danym kraju, możemy dowiedzieć się bezpośrednio w sądzie.

ETAP 3: ZŁOŻENIE WNIOSKU

Wniosek wraz z załącznikami składa się do właściwego miejscu zamieszkania sądu okręgowego w Polsce. Sąd zajmuje się przekazaniem wniosku do właściwego organu za granicą.

ETAP 4: KOSZT

Konwencja Nowojorska gwarantuje bezpłatność całej procedury egzekucji alimentów z zagranicy. Sąd polski uczestniczy w procesie przekazywania dokumentów, a zatem osoba występująca z wnioskiem nie musi samodzielnie ponosić kosztów ewentualnego tłumaczenia. Jedynym kosztem, jaki musimy ponieść, jest opłata za wydanie odpisu dokumentów urzędowych.

NIE WIEM, GDZIE PRZEBYWA DŁUŻNIK 

Osoby, które nie znają dokładnego miejsca przebywania dłużnika, nie mogą właściwie złożyć poprawnego wniosku o wykonanie egzekucji alimentów za granicą (niezależnie od kraju, w którym przebywa dłużnik). W takiej sytuacji można wnioskować o wypłatę świadczenia alimentacyjnego z Funduszu Alimentacyjnego.

Do uzyskania środków konieczne jest jednak podjęcie prób ustalenia adresu dłużnika. Dopiero, kiedy będzie to jednoznacznie niemożliwe, możemy liczyć na wypłatę z funduszu. Jeżeli to uczyniliśmy, musimy zgłosić się do sądu z prośbą o wydanie zaświadczenia, że podjęliśmy wszystkie dostępne działania w celu ustalenia adresu zamieszkania dłużnika alimentacyjnego. Wniosek o przyznanie świadczenia alimentacyjnego z Funduszu składamy w urzędzie gminy.

Źródło:

https://bip.ms.gov.pl/Data/Files/_public/bip/prawo_eu/ue1/02001r0044-20100514-pl.pdf