Instytucje udzielające kredytów i pożyczek - Banki

Podstawa prawna funkcjonowania banków to ustawa Prawo Bankowe oraz ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających. Dla klientów istotna będzie również ustawa o kredycie konsumenckim oraz ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym. Wszystkie potrzebny akty prawne dostępne są tutaj.

Nadzór nad Bankami sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Bank nie rozpocznie działalności bez zezwolenia KNF. Aby tak się stało bank musi spełnić szereg warunków dotyczących struktury właścicielskiej, kapitałów, norm ostrożnościowych i wiele innych.

Banki mogą działać w formie:

a) spółki akcyjnej
b) spółdzielni
c) przedsiębiorstwa państwowego.

Aktualnie działalność bankową w Polsce prowadzą  42 banki akcyjne, 573 banki spółdzielcze i Bank Gospodarstwa Krajowego, jako przedsiębiorstwo państwowe. Jeden bank może prowadzić działalność bankową pod wieloma markami. Dlatego mBank, Inteligo czy Alior Sync nie są ujęte w zestawieniu banków, bowiem podmiotami prowadzącymi działalność pod wymienionymi nazwami są odpowiednio BRE Bank, PKO Bank Polski i Alior Bank.

Instytucja Kredytowa

W dużym uproszczeniu instytucją kredytową jest bank mający siedzibę poza Polską, ale na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Na podstawie swobody świadczenia usług, instytucja kredytowa może prowadzić tzw. transgraniczną działalność bankową w Polsce, podlegając nadzorowi państwa macierzystego (obecnie ponad 300 podmiotów).

Instytucja kredytowa może również, na podstawie swobody przedsiębiorczości, prowadzić działalność bankową w Polsce poprzez Oddział (obecnie jest to 28 podmiotów).

Stąd mogą wynikać nieporozumienia. Przykładowo dosyć popularny w Polsce Dresdner Bank AG nie jest bankiem w rozumieniu Prawa Bankowego. Nie znajdziemy Dresdner Banku w zestawieniu banków prowadzonym przez KNF, tylko w zestawieniu instytucji kredytowej prowadzących działalność transgraniczną w Polsce, na podstawie zgłoszenia przekazanego przez władze nadzorcze Niemiec. Oczywiście DB może wykonywać czynności bankowe np. przyjmować depozyty bądź udzielać kredytów.

We wszystkich artykułach na portalu Zadluzenia.com pod pojęciem Banku rozumiemy również instytucje kredytowe i oddziały instytucji kredytowych.

Działalność banków

Zastrzeżone dla banków są następujące czynności:
 

1) przyjmowanie depozytów
 

2) prowadzenie innych rachunków bankowych;
 

3) udzielanie kredytów;
 

4) udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;
 

5) emitowanie bankowych papierów wartościowych;
 

6) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;
 

7) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego;
 

8) przewidziane wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Banki mogą również prowadzić inną działalność, w tym udzielać pożyczki. Nie ma przeszkód, aby bank udzielał zarówno pożyczek jak i kredytów. Taka sytuacja nie należy do rzadkości. Szczególnie bardzo popularne są pożyczki hipoteczne na znaczne kwoty.

Badanie/ocena zdolności kredytowej

Banki mają obowiązek weryfikacji zdolności kredytowej klienta. Klientem banku może być każdy, kto posiada zdolność kredytową, w przeciwieństwie do SKOKów, które udzielają kredytów tylko członkom Kas. Jeżeli potencjalny kredytobiorca nie posiada zdolności kredytowej bank nie może przyznać kredytu. Weryfikacja odbywa się na zasadach sformułowanych w rekomendacjach Komisji Nadzoru Finansowego. Rekomendacja T dotyczy kredytów detalicznych, rekomendacja S dotyczy kredytów hipotecznych. Banki korzystają z narzędzi udostępnionych przez Biuro Informacji Kredytowej S.A. (BIK) oraz Związek Banków Polskich (Bankowy Rejestr). Banki mogą również korzystać z usług Biur Informacji Gospodarczej. Dodatkowo Banki korzystają z własnych baz danych.