Czy banki sprawdzają BIG, KRD, ERIF?

BIG to nic innego, jak skrótowa nazwa Biura Informacji Gospodarczej. Instytucja ta potocznie określana jest mianem rejestru długów, bazą dłużników lub tak zwaną czarną listą. Wszystko dlatego, że do baz Biura Informacji Gospodarczej trafiają dane dotyczące zadłużeń konsumenckich – nie tylko kredytowych, lecz wszelkich innych zobowiązań finansowych, jakie nie zostały przez nas uregulowane na czas (rachunki, opłaty itp.).

W Polsce działają aż trzy ogólnodostępne rejestry dłużników, czyli właśnie Biura Informacji Gospodarczej. Są to kolejno: BIG InfoMonitor (skrót: BIG), Krajowy Rejestr Dłużników BIG (skrót: KRD) oraz Erif BIG (skrót: ERIF). Praca tychże instytucji opiera się przede wszystkim na gromadzeniu informacji dotyczących zadłużeń i przekazywaniu ich uprawnionym organom bądź podmiotom. Jeśli dany konsument znalazł się w którymś z polskich BIG-ów, oznacza to, iż zyskał on status dłużnika.

Warto w tym miejscu zaznaczyć także, iż w BIG-ach znaleźć się mogą zarówno indywidualni konsumenci, jak i całe przedsiębiorstwa, które nie spłaciły terminowo zobowiązań pieniężnych. Ważne, by zadłużenie było potwierdzone dokumentem prawnym (umowa o kredyt, umowa cywilnoprawna, faktura itp.), a jego wysokość nie wynosiła mniej niż 200 złotych (w przypadku osoby fizycznej) lub 500 zł (w przypadku przedsiębiorcy). Co więcej, od planowego terminu płatności powinno upłynąć minimum 60 dni. 

Jak zaznaczyliśmy w poprzednich akapitach artykułu, w Polsce działają trzy ogólnodostępne rejestry dłużników, czyli właśnie Biura Informacji Gospodarczej (BIG-i). Są to kolejno: BIG InfoMonitor, Krajowy Rejestr Dłużników BIG oraz Erif BIG. Poniżej przedstawimy pokrótce każdą z tym instytucji. 

InfoMonitor

Pełna nazwa tej instytucji brzmi: Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. Spółka założona została w 2004 roku przez Związek Banków Polskich i Biuro Informacji Kredytowej. Siedziba rejestru znajduje się w Warszawie przy ulicy Modzelewskiego. 

BIG InfoMonitor przyjmuje, przechowuje oraz przekazuje wszelkie informacje gospodarcze na temat zadłużeń i nieterminowych płatności konsumentów w Polsce. Do baz tej instytucji trafiają dane między innymi od dostawców mediów, operatorów telefonii komórkowych czy zarządców nieruchomości. 

Co istotne, BIG InfoMonitor jest jedynym rejestrem dłużników, który udostępnia dane zaczerpnięte z sektora bankowości – z Biura Informacji Kredytowej oraz z systemu „Bankowy Rejestr” prowadzonego przez Związek Banków Polskich. 

Krajowy Rejestr Długów

Pełna nazwa tej instytucji to Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA. Rejestr jest pierwszą bazą informacji gospodarczej działającej na polskim rynku. Spółka została założona w sierpniu 2003 roku, a jej prezesem jest Adam Łącki. 

KRD prowadzi swą działalność w oparciu o ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Informacje, które gromadzi, dotyczą nie tylko indywidualnych zadłużeń konsumenckich, lecz także tych, jakie zaciągnięte zostały przez przedsiębiorstwa. 

Spółka KRD BIG S.A. cyklicznie publikuje raporty rynkowe i statystyki dotyczące zadłużeń w poszczególnych sektorach polskiej gospodarki. Krajowy Rejestr Długów czerpie zasoby nie tylko od prywatnych przedsiębiorstw (banki, SKOK-i itp.), lecz również od gmin, jednostek organizacyjnych i osób posiadających tytuł wykonawczy. 

ERIF 

ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A. to rejestr dłużników otworzony w 2003 roku (pierwotnie pod nazwą KSV BIG). Od 2007 roku należy do Grupy Kapitałowej KRUK i wraz z nią prowadzi wymianę dłużniczych baz danych.

ERIF jest pierwszym BIG-iem, który systematycznie, co kwartał, weryfikuje stan swojej bazy danych za pośrednictwem niezależnego biegłego rewidenta. Z usług biura korzystają przede wszystkim banki, fundusze sekurytyzacyjne i jednostki samorządu terytorialnego, a także spółki prawa handlowego działające na rzecz gmin i inne podmioty poszukujące kompleksowych informacji o klientach i kontrahentach.

Oprócz standardowego zakresu działalności wynikającego z przybrania przez instytucję formy biura informacji gospodarczej (gromadzenie i przekazywanie danych dot. zadłużeń) ERIF prowadzi aktywną pracę w innych obszarach. Przykładowo: prowadzi działania edukacyjne i szkoleniowe na temat działalności biur informacji gospodarczej.

Biuro Informacji Kredytowej S.A., nazywane skrótowo BIK-iem, to przedsiębiorstwo założone 1997 roku przez Związek Banków Polskich i kilkanaście innych polskich banków komercyjnych. Naczelnym zadaniem Biura jest gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie danych dotyczących historii kredytowej klientów instytucji finansowych. Dane zebrane przez Biuro Informacji Kredytowej w głównej mierze służą weryfikacji wiarygodności finansowej konsumenta ubiegającego się o finansowanie.

Biuro Informacji Kredytowej bywa nieraz niesłusznie mylone z bazami dłużników. Ta mylna tendencja wynika najpewniej z podobnego nazewnictwa – Biuro Informacji Kredytowej (BIK) brzmi niemal tak samo jak Biuro Informacji Gospodarczej (BIG). W rzeczywistości jednak obie instytucje prowadzą zupełnie różną działalność, a obecność na ich listach skutkuje innymi konsekwencjami. 

W przeciwieństwie do BIG-ów Biuro Informacji Kredytowej (BIK) nie jest rejestrem dłużników. Prowadzona przez instytucję baza danych nie skupia się wyłącznie na zadłużeniach konsumenckich, a blisko 90% informacji w BIK-u to wpisy pozytywne. Jeśli znajdziesz się na liście Biura Informacji Kredytowej, będzie to oznaczać, że po prostu miałeś już do czynienia z produktami finansowymi, takimi jak kredyt, pożyczka, debet czy karta kredytowa. Jednak obecność ta nie będzie równoznaczna zyskaniem statusu dłużnika.

Na współczesnym rynku pożyczkowym nie sposób znaleźć banku, który nie weryfikowałby historii kredytowej swego potencjalnego klienta w Biurze Informacji Gospodarczej. Fakt ten wynika z odgórnych standardów oceny ryzyka kredytowego dla każdej podejmowanej inwestycji (umowy). Banki, pełniąc zobowiązującą funkcję filarów polskiego rynku finansowego, muszą ograniczać ryzyko utraty płynności i bankructwa. Z tego względu zobligowane są one do tego, by należycie weryfikować swych konsumentów. 

Oczywiście każdy bank stosuje własną politykę kredytową. Jedne banki obierają strategię konserwatywną, co oznacza, iż udzielają one kredytów jedynie wąskiej liczbie klientów – tym, którzy zdołali przejść restrykcyjne mechanizmy weryfikacyjne. Inne banki z kolei preferują strategię agresywną (liberalną), w związku z czym stosują bardziej pobłażliwe metody oceny wiarygodności konsumenckiej wnioskodawcy. Niezależnie jednak od obranej strategii niektóre elementy pozostają niezmienne: weryfikacja baz BIK i BIG. 

Każdy działający na polskim rynku bank sprawdza swych potencjalnych klientów w Biurze Informacji Kredytowej oraz w tych Biurach Informacji Gospodarczej, z którymi współpracuje. Dzięki temu banki mogą udzielać kredytów i pożyczek w atrakcyjnych cenach. Natomiast prywatne firmy pożyczkowe, które często rezygnują z weryfikacji klientów w BIG, muszą rekompensować sobie potencjalne straty wynikające z udziela finansowania nierzetelnym klientom. Dlatego pożyczki w parabankach są znacznie droższe.

Podstawa prawna

Aktem prawnym, który reguluje kwestię funkcjonowania na polskim rynku biur informacji gospodarczej (BIG), jestUstawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Dokument ten wszedł w życie z dniem 14 czerwca 2010 roku, a od tamtej pory był on kilkakrotnie nowelizowany i ujednolicany. Treść ustawy znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 81 na rok 2010, pod pozycją 530.

Najważniejsze kwestie dotyczące działalności BIG-ów na polskim rynku zostały określone w sposób następujący:

PODSTAWA PRAWNA

Udostępnianie informacji gospodarczych osobom trzecim nieoznaczonym w chwili przeznaczania tych informacji do udostępniania następuje wyłącznie za pośrednictwem biura informacji gospodarczej, chyba że przepisy prawa przewidują inny tryb udostępniania danych. (art. 4.)

Przedmiotem działalności gospodarczej biura jest pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych, polegające na przyjmowaniu informacji gospodarczych od wierzycieli, przechowywaniu i ujawnianiu tych informacji. (art. 7. ust. 1)

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Wedle ustawy każdy BIG powinien posiadać w swej nazwie frazę „biuro informacji gospodarczej” lub po prostu „BIG”. Stąd pełne nazwy polskich baz dłużników:

• Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.,
• Krajowy Rejestr Dłużników Biuro Informacji Gospodarczej S.A., 
• ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A.

Czy banki sprawdzają BIG? – najważniejsze informacje. Podsumowanie.

Każdy bank działający na polskim rynku weryfikuje historię kredytową swych potencjalnych klientów w bazach informacji gospodarczej (BIG). Wynika to z odgórnych standardów oceny ryzyka inwestycyjnego i związanego z nimi obowiązku oceny wiarygodności konsumenckiej kredytobiorcy.

W Polsce działają trzy ogólnodostępne biura informacji gospodarczej (BIG). Są to kolejno:

• BIG InfoMonitor,
• Krajowy Rejestr Dłużników BIG,
• ERIF BIG.

Instytucje te zbierają, przechowują i udostępniają uprawnionym podmiotom informacje o zadłużeniach klientów polskiego rynku – zarówno indywidualnych, jak i biznesowych. Mowa o zadłużeniach większych niż 200 złotych (w przypadku dłużników indywidualnych) lub 500 złotych (w przypadku przedsiębiorstw), których czas zalegania ze spłatą wynosi conajmniej 60 dni.

Biura Informacji Gospodarczej nie są tym samym co Biuro Informacji Kredytowej. BIK gromadzi w swych rejestrach dane dotyczące zobowiązań kredytowych, lecz nie skupia się on na zadłużeniach. Blisko 90% informacji w BIK-u to dane pozytywne, czyli te dotyczące terminowo i rzetelnie spłacanych zobowiązań.