Czy za długi można iść do więzienia?

Czy za długi można iść do więzienia?

author
Dominika Byczek
10 lipca 2023
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.
Kategoria

Nie spłacamy długów, jesteśmy nękani monitami, aż wreszcie przychodzi komornik i grozi nam więzieniem – taka sytuacja bardzo często spotyka osoby zadłużone. Nie wszyscy są jednak świadomi, że za długi (nawet te przekraczające 100 000 zł!) nie można bezpośrednio zostać pozbawionym wolności. Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków. Sprawdź, za co dokładnie i na ile czasu można trafić do więzienia.

Istnieje 5 przypadków związanych z zadłużeniem, w których rzeczywiście można zostać skazanym na karę pozbawienia wolności. Poniżej znajdziesz szczegółowy opis sytuacji, jak i podstawę prawną oraz wykaz grożących za dane przestępstwo kar.

Zaciągnięcie długów w wyniku oszustwa

Pod pojęciem oszustw rozumiemy wszelkiego rodzaju sytuacje, w których zatajamy lub fałszujemy prawdę w celu zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Najczęściej są to:

  • podrobienie zaświadczenia o dochodach lub zatrudnieniu,
  • złożenie fałszywego oświadczenia o wysokości dochodów.

Podanie fałszywych kwot lub danych – jeżeli nie zostanie od razu wykryte – może wpłynąć na pozytywną decyzję o udzieleniu kredytu. Jeżeli dojdzie do zaciągnięcia zobowiązania i okaże się, że podane przez nas w procesie pożyczkowym dane nie były prawdziwe, będziemy podlegać karze pozbawienia wolności.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 297. Kodeksu karnego

§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

źródło: Dz.U.2017.0.2204 t.j. – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Kara za zaciągnięcie długów w wyniku oszustwa

od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności

Wyzbywanie się majątku

Bardzo często pierwszym odruchem osób, którym grozi egzekucja komornicza, jest pośpieszne pozbywanie się majątku. Najczęściej dokonywane jest to poprzez:

  •  nieformalną sprzedaż majątku (samochodów, sprzętów AGD/RTV) i ukrywanie pieniędzy otrzymanych z tego tytułu,
  • przepisywanie własności na członka rodziny – formalne uszczuplenie majątku,
  •  wywóz majątku do dalekiej rodziny i próba udowodnienia, że nie był on we władaniu dłużnika,
  •  zaniżenie oficjalnego wynagrodzenia, czyli umówienie się z pracodawcą, że oficjalna kwota zarobku będzie obniżona do takiej, która jest wolna od zajęcia komorniczego, a resztę wypłaty będzie otrzymywało się na czarno.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 300. Kodeksu karnego

§ 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

źródło: Dz.U.2017.0.2204 t.j. – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Kara za wyzbywanie się majątku

od 3 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności

Niepłacenie alimentów

W tym roku łączne długi alimenciarzy przekroczyły 11 mld zł. Zadłużenie alimentacyjne przypadające na jednego zadłużonego to ponad 30 tysięcy złotych. Kwoty są zatem niemałe, a za niepłacenie alimentów od czerwca 2017 roku można trafić do więzienia.

Aby podlegać jakiejkolwiek karze z tego tytułu, wystarczy zalegać ze spłatą alimentów 3 miesiące. Kary można uniknąć tylko w przypadku spłacenia zadłużenia w ciągu miesiąca od otrzymania wezwania do zapłaty. W przeciwnym wypadku grozić nam może i grzywna i kara pozbawienia wolności.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 209. Kodeksu karnego

§ 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

źródło: Dz.U.2017.0.2204 t.j. – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Kara za niepłacenie alimentów

do roku pozbawienia wolności lub do 2 lat w przypadku, gdy niepłacenie alimentów naraża osobę do nich uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych

Niezapłacenie grzywny

W przypadku niezapłacenia grzywny (czyli zaistnienia długu finansowego), rzeczywiście grozi nam trafienie do więzienia, jednakże nie od razu. Do zastąpienia kary grzywny inną karą dochodzi tylko wtedy, gdy wyegzekwowanie spłaty długu nie jest możliwe na drodze tradycyjnej egzekucji z majątku. Jeżeli dłużnik takiego majątku nie posiada, jego kara może być anulowana tylko poprzez zamianę jej na prace społeczne.

Zdarza się jednak, że dłużnicy, mimo możliwości anulowania długu poprzez wykonanie zleconych prac społecznych, uchylają się od nałożonego na nich obowiązku. Dopiero wtedy grozi im zamiana pracy społecznej na karę pozbawienia wolności lub aresztu.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 25. Kodeksu wykroczeń

§ 1. Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną, określając czas jej trwania. Praca społecznie użyteczna trwa najkrócej tydzień, najdłużej 2 miesiące. Przepisy art. 20 kara ograniczenia wolności § 2 i art. 21 nieodpłatna kontrolowana praca na cele społeczne § 1 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary aresztu, gdy:
1) ukarany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie § 1 albo uchyla się od jej wykonania, lub
2) zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa.
§ 3. Zarządzając wykonanie zastępczej kary aresztu sąd przyjmuje, że jeden dzień zastępczej kary aresztu jest równoważny grzywnie od 20 do 150 złotych; kara zastępcza nie może przekroczyć 30 dni aresztu.
§ 4. Na postanowienie w przedmiocie kar zastępczych, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.

źródło: Dz.U.2018.0.618 t.j. – Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń

Kara za niezapłacenie grzywny

kara pozbawienia wolności do 12 miesięcy lub kara aresztu do 30 dni (przelicznik: 2 dni prac społecznych = 1 dzień pozbawienia wolności)

Niezapłacenie podatku

Niezapłacenie podatku może mieć charakter właściwie dwu różnych przestępstw. Płatnik spóźniający się notorycznie ze spłatą należności, dopuszcza się wykroczenia skarbowego, które podlega karze grzywny. Jeżeli jednak niepłacenie podatku skuktuje narażeniem skarbu państwa na straty – wobec dłużnika może zostać zasądzona nie tylko kara grzywny, ale i więzienia. Działaniem na szkodę państwa może być na przykład uchylanie się od złożenia deklaracji podatkowej lub celowe zaniżanie swoich oficjalnych (podlegających opodatkowaniu) zarobków.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 54. Kodeksu karnego skarbowego

§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

źródło: Dz.U.2017.0.2226 t.j. – Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy

Kara za niezapłacenie podatku

kara pozbawienia wolności do 12 miesięcy

Wyłudzenie kredytu/pożyczki

O tym, że posłużenie się sfałszowanym (przerobionym lub podrobionym) dokumentem podczas procesu kredytowego lub pożyczkowego jest przestępstwem, chyba nikogo informować nie trzeba. Warto jednak wiedzieć, jak wielkiej skali jest to przestępstwo – za samo przedłożenie sfałszowanego dokumentu danej instytucji możemy trafić do więzienia.

Nie wolno posłużyć się dokumentem:

  •  podrobionym – czyli nieprawdziwym, ale imitującym to, że należy do nas,
  •  przerobionym – czyli prawdziwym, ale przerobionym i imitującym, że należy do nas,
  •  osoby trzeciej – czyli prawdziwym, ale nienależącym do nas.

PODSTAWA PRAWNA – Art. 297. Kodeksu karnego

§ 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

źródło: Dz.U.2017.0.2204 t.j. – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny

Kara za wyłudzenie kredytu/pożyczki

od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności

Podsumowanie - infografika

Najważniejsze informacje na temat poruszony w artykule przedstawiamy na poniższej grafice.

author
Dominika Byczek
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Podobne artykuły

BNP Paribas oddziały w Rawiczu

Szukasz informacji o oddziale BNP Paribas w Rawiczu? Poniżej znajdziesz wszystkie najważniejsze dane na temat placówki w Twoim mieście.

author
Patryk Byczek
20 kwietnia 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Bocian Pożyczki w Pile

Bocian Pożyczki jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych firm pożyczkowych w naszym kraju. Oferta firmy jest skierowana jest zarówno do osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.

author
Dominika Byczek
19 lipca 2019
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

NOTUS Finanse – oddział w Rybniku

NOTUS Finanse to jedna z trzech największych firm pośrednictwa finansowego w Polsce (obok Open Finance i Expandera). Obecnie posiada kilkadziesiąt oddziałów własnych i placówek partnerskich w największych miastach w Polsce.

author
Patryk Byczek
22 sierpnia 2018
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Inspektorat ZUS w Kartuzach

Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiada 39 oddziałów w największych polskich miastach. Do każdego oddziału przynależą jednostki podległe, takie jak Inspektoraty i Biura Terenowe. Sprawdzamy dane Inspektoratu w Kartuzach: kontakt, dane adresowe, infolinię oraz godziny otwarcia.

author
Patryk Byczek
10 sierpnia 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

PKO BP w Wojkowicach

PKO BP jest największym bankiem w Polsce. Sprawdzamy placówki i oddziały w Wojkowicach – godziny otwarcia, dane adresowe oraz ofertę.

author
Aleksandra Gościnna
29 sierpnia 2019
Ekspertka finansowa, magister Uniwersytetu Gdańskiego i absolwentka studiów podyplomowych na UW. W latach 2021-2023 redaktor naczelny zadluzenia.com. Specjalistka ds. e-marketingu i promocji online.

Nowy wiceprezes w zarządzie Banku Pekao

Bank Pekao poinformował w komunikacie prasowym o tym, że Rada Nadzorcza instytucji, dnia 16 czerwca 2020 roku, powołała Marcina Gadomskiego na Wiceprezesa Zarządu. Nowy wiceprezes będzie odpowiedzialny za obszar zarządzania ryzykiem. Decyzja zyska pełnie mocy 1 lipca 2020 roku.

author
Patryk Byczek
17 czerwca 2020
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj