Dłużnik a osoba zadłużona
Bardzo często pojęcia “dłużnik” i “osoba zadłużona” używane są zamiennie. Czy jednak na pewno znaczą to samo? Przeczytaj nasz poradnik i dowiedz się, czym różni się pojęcie dłużnika od pojęcia osoby zadłużonej.
Spis treści:
- Dłużnik i osoba zadłużona - definicje słownikowe
- Dłużnik to pojęcie z kodeksu cywilnego
- "Osoba zadłużona" to pojęcie ogólne
- Czym zatem różni się dłużnik od osoby zadłużonej?
Dłużnik i osoba zadłużona - definicje słownikowe
Analizując pojęcia, warto zawsze najpierw zerknąć do słownika. Zobaczmy zatem, co mówi na ten temat Słownik Języka Polskiego PWN. O ile wyraz “dłużnik” to rzeczownik pospolity i rzeczywiście w takiej formie znajdziemy go w słowniku, o tyle w przypadku pojęcia “osoby zadłużonej” w słowniku możemy wyszukać jedynie, co oznacza przymiotnik “zadłużony”. Znajdziemy również wyraz “zadłużenie”, ale o tym piszemy już w innym artykule (Zadłużenie – na czym polega?).
dłużnik «osoba lub instytucja, która pożyczyła pieniądze i musi je zwrócić»
źródło: https://sjp.pwn.pl/sjp/;2452614
zadłużony «taki, który się zadłużył»
źródło: https://sjp.pl/zadłużony
Tyle słowniki – jak widać, różnice znaczeniowe nie są znaczące. Zupełnie inaczej wygląda to jednak, jeżeli przyjrzymy się tym pojęciom z punktu widzenia przepisów prawa. Okaże się wtedy, że “dłużnik” to osoba ujęcia w prawie, wpisana wprost do kodeksu cywilnego, a pojęcie “osoba zadłużona” nie figuruje w żadnej ustawie czy kodeksie.
Dłużnik to pojęcie z kodeksu cywilnego
Choć w potocznym rozumieniu zarówno dłużnik, jak i osoba zadłużona, mają obowiązek spłaty zobowiązania, to przepisy prawne definiują taką osobę tylko jako dłużnika. Zgodnie z art. 353 Kodeksu Cywilnego, dłużnikiem jest osoba, która zobowiązała się do świadczenia. Jest to podmiot, który wobec wierzyciela ma zaciągnięty dług, czyli zobowiązanie do wykonania określonej czynności lub zapłaty określonej sumy pieniędzy. Warto jednak zauważyć, że pojęcie “dłużnik” jest używane w Kodeksie Cywilnym w szerszym kontekście, obejmującym także zobowiązania innych niż finansowe, na przykład zobowiązania do wykonania określonych czynności.
Jeżeli jesteś dłużnikiem, sprawdź, jak wyjść z długów.
“Dłużnik” to zatem termin prawniczy, który odnosi się do osoby, która zaciągnęła zobowiązanie wobec wierzyciela. Oznacza to, że dłużnik jest osobą, która zawarła umowę z wierzycielem, zobowiązując się do wykonania określonego świadczenia, takiego jak zapłata określonej sumy pieniędzy. Ponadto kodeks definiuje też podstawowe prawa i obowiązki dłużnika, które wskazujemy pokrótce poniżej.
Prawa dłużnika
Dłużnik, jako podmiot zobowiązany do świadczenia, ma również swoje prawa. Oto niektóre z nich:
- Prawo do informacji – dłużnik ma prawo do otrzymania od wierzyciela informacji dotyczącej wysokości zadłużenia, terminów płatności, wysokości odsetek, kosztów windykacji i innych ważnych dla niego informacji.
- Prawo do negocjacji – dłużnik może próbować negocjować warunki spłaty długu z wierzycielem, takie jak okres karencji, wysokość odsetek czy sposób spłaty.
- Prawo do odstąpienia od umowy – w niektórych przypadkach dłużnik ma prawo odstąpić od umowy, np. jeśli w chwili jej zawarcia był wprowadzany w błąd.
- Prawo do ochrony przed nadmierną egzekucją – dłużnik ma prawo do ochrony przed nadmierną egzekucją, która naruszałaby jego prawa, taką jak np. zajęcie całego wynagrodzenia.
- Prawo do zawieszenia egzekucji – dłużnik ma prawo złożyć wniosek o to, by postępowanie egzekucyjne zostało wstrzymane, jeśli jest w trudnej sytuacji finansowej, np. w wyniku utraty pracy lub choroby.
Dłużnik ma także prawo do dalszego zaciągania zobowiązań, na przykład kredytów dla zadłużonych.
Warto jednak zaznaczyć, że prawa dłużnika zawsze są uwarunkowane przede wszystkim prawami wierzyciela i konkretnymi umowami zawartymi między nimi. Dłużnik ma też możliwość złożenia skargi na działania komornika, o czym więcej pisaliśmy tutaj: Skarga na czynności komornika – wzór.
Obowiązki dłużnika
Dłużnik ma wiele obowiązków wynikających z faktu posiadania długu, a niektóre z najważniejszych z nich to:
- Obowiązek spłaty długu – dłużnik ma obowiązek spłacić całość zadłużenia w terminie określonym w umowie lub na żądanie wierzyciela.
- Obowiązek zapłaty odsetek – dłużnik ma obowiązek zapłacenia odsetek za opóźnienie w spłacie długu, jeśli nie ureguluje go w terminie.
- Obowiązek informacyjny – dłużnik ma obowiązek udzielania wierzycielowi informacji o swoim majątku oraz o zmianach, które mogą wpłynąć na odzyskanie należności.
- Obowiązek współpracy – dłużnik powinien współpracować z wierzycielem w celu ustalenia sposobu spłaty długu.
- Obowiązek zachowania należytej staranności – dłużnik ma obowiązek zachowywać należytą staranność w zarządzaniu swoim majątkiem na spłatę zadłużenia.
- Obowiązek uiszczenia kosztów – dłużnik ponosi koszty związane z windykacją, takie jak koszty sądowe, koszty egzekucji oraz koszty wynikłe z działań wierzyciela zmierzających do odzyskania długu.
- Obowiązek dotrzymania umowy – dłużnik ma obowiązek dotrzymania postanowień umowy, którą podpisał z wierzycielem, czyli do spełnienia świadczenia.
"Osoba zadłużona" to pojęcie ogólne
Określenie osoby zadłużonej teoretycznie może być stosowane wymiennie z pojęciem “dłużnika”. Zarówno dłużnik, jak i osoba zadłużona, mogą mieć przeterminowany dług, co oznacza, że nie spłacają swojego zobowiązania w terminie określonym w umowie lub na żądanie wierzyciela. W wyniku tego, dług przestaje być bieżący, a staje się zaległym.
Czas, po którym dług jest uważany za zaległy, zależy od umowy zawartej między osobą zadłużoną (dłużnikiem) a wierzycielem oraz od przepisów prawa. Zazwyczaj umowy kredytowe i pożyczkowe zawierają klauzule o terminach spłaty oraz o odsetkach za zwłokę. Z kolei przepisy prawa określają, że wierzyciel ma prawo żądać odsetek za zwłokę od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne, czyli od dnia po terminie płatności.
Jeżeli posiadasz przeterminowane zobowiązanie, pomocny może być dla Ciebie kredyt konsolidacyjny, który pomaga w skonsolidowaniu rat kredytu.
Czym zatem różni się dłużnik od osoby zadłużonej?
W Internecie znajdziemy artykuły zarówno wskazujące na to, że dłużnik to pojęcie neutralne, a osoba zadłużona to pojęcie nacechowane negatywnie, jak i artykuły wskazujące odwrotny stan rzeczy. Niektórzy piszą, że dłużnik to ten, który ma wyłącznie długi przeterminowane, niespłacone na czas, a inni wskazują, że to osoba zadłużona ma zaległości wobec wierzyciela. Kto ma rację?
Naszym zdaniem tak naprawdę nikt. Terminy “dłużnik” i “osoba zadłużona” często są używane zamiennie, ponieważ mają bardzo zbliżone znaczenie. Obydwa terminy odnoszą się do osoby, która ma zadłużenie i w żadne z tych określeń nie jest wpisany aspekt spóźnienia ze spłatą. Główna różnica tkwi w tym, że termin “dłużnik” jest terminem prawniczym, który odnosi się do osoby, która zaciągnęła zobowiązanie wobec wierzyciela, a termin “osoba zadłużona” jest bardziej ogólny i może odnosić się do każdej osoby, która ma zaciągnięty dług, niezależnie od tego, czy jest dłużnikiem w sensie prawnym.
Pomimo tej delikatnej różnicy pojęcia “dłużnik” i “osoba zadłużona” są często używane zamiennie, ponieważ dla większości ludzi znaczą one praktycznie to samo. Zwykle nie ma potrzeby rozróżniania tych terminów w kontekście codziennym, a ludzie używają ich zgodnie z ich intuicją i zrozumieniem. Warto jednak pamiętać, że w kontekście prawnym istnieje różnica między tymi terminami, a ich dokładne znaczenie zależy od kontekstu, w którym są używane.
Dodaj komentarz