Dodatek za rozłąkę – co to jest?
Dodatek za rozłąkę jest jedną z form dodatkowego wynagrodzenia pracownika czy też właściwie formą finansowej rekompensaty wypłacanej osobie w związku z rozłąką. Co to oznacza w praktyce?
Osoby oddelegowane do pracy w innym miejscu często muszą zmagać się z tym, że są one pozbawione codziennego i naturalnego kontaktu z bliskimi. Rozłąka dotyczy przede wszystkim rodziny, lecz warto pamiętać także o partnerach, znajomych, przyjaciołach i o całym otaczającym nas środowisku. Praca z dala od znanych i bliskich nam twarzy jest ciężka, a dla wielu nawet niemożliwa. Lecz ci, którzy podejmą się wyzwania, często mogą liczyć na przyznanie rozłąkowego, czyli właśnie dodatku z tytułu rozłąki.
Niestety Kodeks pracy nie nakłada na pracodawców obowiązku wypłacania tego typu dodatku na rzecz pracowników, którzy zostali przeniesieni do pracy w odległe rejony. Można powiedzieć, iż rozłąkowe jest dodatkiem fakultatywnym w przypadku umów o pracę oraz umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenia lub umowa o dzieło. Oznacza to, iż osoba zatrudniająca (przedsiębiorca) może z własnej dobrej woli przyznać rozłąkowe – lecz nie musi.
Warto jednak dodać, iż istnieje pewna ściśle określona grupa osób, którym dodatek z tytułu rozłąki należy się bezwzględnie. Szczególnie uprzywilejowane pod tym względem są grupy zawodowe związane z instytucjami państwowymi. Bodaj najbardziej oczywistym przykładem są zawodowi żołnierze, którzy często zmuszani są do zmiany miejsca zamieszkania i pracy. Niestety nie zawsze przeniesieniu może zostać poddana także rodzina żołnierza.
Kiedy przysługuje dodatek za rozłąkę?
Wyjaśniając kwestię tego, kiedy i w jakich przypadkach obowiązywać będzie prawo do dodatku rozłąkowego, kluczowe zdaje się być rozróżnienie tego, kiedy wyjazd służbowy jest delegacją, a kiedy dotyczy on oddelegowania pracownika do innej miejscowości.
Z delegacją mamy do czynienia wtedy, kiedy pracownik otrzymuje polecenie wyjazdu służbowego. Ten może trwać – w zależności od danej sytuacji – dzień, kilka dni, a czasem nawet kilka tygodni. Co istotne jednak, mimo wyjazdu pracownik nie zmienia miejsca zamieszkania.
Natomiast o oddelegowaniu możemy mówić wtedy, gdy pracownik jest wysyłany do innego miejsca pracy. Z tego powodu zmienia się jego miejsce zamieszkania i utrudniony jest bezpośredni kontakt z bliskimi. Właśnie za oddelegowanie, a nie za delegację, polskie prawo przewiduje wypłatę dodatku za rozłąkę. Jednak nie wszyscy oddelegowani mogą liczyć na tego typu profity.
Sprawdź, jak liczyć nadgodziny związane z podróżą służbową i delegacją.
Grupy zawodowe, którym należy się dodatek
W myśl obowiązujących przepisów rozłąkowe bezwzględnie należy się jedynie wąskiej i ustawowo wskazane grupie osób zawodowo związanymi z instytucjami państwowymi. Mowa o:
- żołnierzach zawodowych,
- funkcjonariuszach ABW, Służby Wywiadu Wojskowego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
- funkcjonariuszach celnych,
- urzędnikach państwowych,
- sędziach Sądu Najwyższego.
Osoby zatrudnione na umowie o pracę, a także na umowach cywilnoprawnych, którym została zaproponowana praca w innym miejscu (oddelegowanie), nie mogą liczyć na odgórnie przyznane rozłąkowe. Oczywiście dodatek tego typu może zostać im wypłacony, lecz premia zależeć będzie w pełni od indywidualnej decyzji przedsiębiorcy. Ani pracodawca, ani zleceniodawca, ani zamawiający dzieło nie mają obowiązku dodatkowego nagrodzenia czy finansowego zrekompensowania rozłąki osoby zatrudnionej i oddelegowanej do pracy w odległym regionie.
Ile wynosi dodatek za rozłąkę?
Zgodnie z literą prawa dodatek za rozłąkę wynosi 95% stawki diety określonej w odrębnych przepisach. Od marca 2013 roku do chwili obecnej wysokość pełnej diety dziennej, jaką ustaliło Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, wynosi 30 złotych. Oznacza to, iż dzienny dodatek z tytułu rozłąki wypłacany na rzecz oddelegowanego pracownika równy jest kwocie 28,50 złotych.
Warto dodać, iż indywidualne przepisy w kwestii dodatku rozłąkowego dotyczą żołnierzy zawodowych. W ich przypadku rozłąkowe wypłacane jest ryczałtem w miesięcznej wysokości odpowiadającej 18-krotności diety z tytułu podróży służbowej. Oznacza to, iż do standardowego wynagrodzenia żołnierza dolicza jest premia w wysokości 540 złotych miesięcznie. Ponadto raz w miesiącu na koszt wojska żołnierz może także odwiedzić swoją rodzinę.
Na koniec warto jeszcze zaznaczyć, iż uprawniony do otrzymania rozłąkowego pracownik nie może liczyć na wypłatę dodatku za czas:
- urlopu wypoczynkowego,
- podróży służbowej, za którą otrzymuje dietę,
- pobytu w szpitalu,
- pobytu u rodziny (w ramach odwiedzin),
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ponownego oddelegowania do miejsca stałego zamieszkania.
Podsumowanie
Dodatek za rozłąkę – najważniejsze informacje
- Dodatek za rozłąkę jest jedną z form dodatkowego wynagrodzenia pracownika czy też właściwie formą finansowej rekompensaty wypłacanej osobie w związku z rozłąką.
- Rozłąkowe przyznawane jest w przypadku stałego oddelegowania, a nie w przypadku delegacji, czyli wyjazdu służbowego nie wiążącego się ze zmianą stałego miejsca zamieszkania.
- Kodeks pracy nie nakłada na pracodawców obowiązku wypłacania tego dodatku rozłąkowego na rzecz pracowników, którzy zostali przeniesieni do pracy w odległe rejony.
- Rozłąkowe jest dodatkiem fakultatywnym w przypadku umów o pracę oraz umów cywilnoprawnych. Wypłata dodatku zależy od dobrej woli pracodawcy.
- Istnieje pewna ściśle określona grupa osób, którym dodatek z tytułu rozłąki należy się bezwzględnie. Szczególnie uprzywilejowane pod tym względem są grupy zawodowe związane z instytucjami państwowymi.
- Rozłąkowe bezwzględnie należy się między innymi żołnierzom zawodowym, funkcjonariuszom służb specjalnych, urzędnikom państwowym oraz sędziom Sądu Najwyższego.
- W roku 2019 dodatek za rozłąkę wynosi 95% stawki diety z tytułu podróży. Oznacza to, iż dzienna stawka rozłąkowego wypłacana na rzecz oddelegowanego pracownika równa jest kwocie 28,50 złotych.
- W przypadku żołnierzy zawodowych rozłąkowe wypłacane jest ryczałtem w miesięcznej wysokości odpowiadającej 18-krotności diety (540 złotych miesięcznie).
