Branie dowodu osobistego pod zastaw jest nielegalne

Dominika Sobieraj

28 stycznia 2019

Często zdarza się, że przy wypożyczaniu sprzętu wymaga się od Klienta zostawienia w zastaw dowodu osobistego. Ministerstwo Cyfryzacji przypomina, że jest nie tylko nielegalne, ale i niebezpieczne. Dzięki danym z naszego dokumentu ktoś może łatwo wziąć na nas pożyczkę na dowód.

Dowód osobisty może być wykorzystany jedynie do spisania potrzebnych danych. Przy wypożyczaniu zazwyczaj jest to jedynie imię i nazwisko. Pozostałe dane (np.: nazwisko rodowe) są firmom zupełnie zbędne, a mogą być wykorzystane przy wzięciu pożyczki na nasze dane.

Taki proceder trudno potem udowodnić, ponieważ dokument pod zastaw oddajemy zazwyczaj dlatego, że nie wiemy, że jest to nielegalne. Jeżeli ktoś wymaga od nas dowodu pod zastaw, powinniśmy zwrócić mu uwagę na to, że jest to łamanie prawa.

Osobom, które dopuszczają się “zatrzymywania bez podstawy prawnej cudzego dowodu” grozi kara grzywny albo nawet pozbawienia wolności. Warto przy odmawianiu wydania dowodu osobistego powołać się na artykuł 79 ustawy o dowodach osobistych.

DOWÓD POD ZASTAW PODSTAWA PRAWNA

PODSTAWA PRAWNA

Art. 79. Odpowiedzialność karna za naruszenie przepisów ustawy

Kto:

1) uchyla się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego,

2) zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy dowód osobisty,

3) nie zwraca dowodu osobistego w razie utraty obywatelstwa polskiego,

podlega karze ograniczenia wolności albo karze grzywny.

Dz.U.2017.0.1464 t.j. – Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych

DOWÓD POD ZASTAW A RODO

Zabieranie dowodu pod zastaw jest również łamaniem przepisów obowiązującego od niedawna rozporządzenia o ochronie danych (popularnie zwanego RODO). Przepisy te zabraniają gromadzenia danych osobowych bez “wyraźnego i uzasadnionego celu”.

Pamiętajmy, że wypożyczanie sprzętu w ośrodkach turystycznych/sportowych nie jest takim celem, w ramach którego musiałyby być przetwarzane wszystkie nasze dane osobowe. Jeżeli właściciel sprzętu obawia się, że Klient nie zwróci mu sprzętu, powinien spisać dane osobowe z dowodu osobistego i pobrać kaucję zwrotną. Nie może natomiast przechowywać naszego dokumentu do momentu oddania sprzętu.

PODSTAWA PRAWNA

Art. 5. Zasady dotyczące przetwarzania danych osobowych

1. Dane osobowe muszą być:

a) przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą („zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość”);

b) zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami;

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (RODO)

Zostawianie dowodu w zastaw upowszechniło się kilka lat temu. Obecnie w wielu wypożyczalniach sprzętu możemy spotkać się z takim wymogiem. Najczęściej o zostawienie dokumentu proszą ci, którzy wynajmują sprzęty o dużej wartości, np.: rowery wodne, deski snowboardowe, kajaki, narty czy quady.

WARTO CHRONIĆ SWOJE DANE

Niestety początkujący przedsiębiorcy nie zawsze wiedzą o tym, że zabieranie dowodu w zastaw jest nielegalne. Nieraz warto zwrócić na to uwagę i przedstawić wskazane wyżej podstawy prawne. Uczciwy przedsiębiorca z pewnością nie będzie z nami dyskutował i wymagał oddania dokumentu w zastaw.

Pamiętajmy, by dowód zawsze okazywać, a nie oddawać. Nie pozwalajmy na to, by ktoś udał się z naszym dowodem na przykład “na chwilę na zaplecze” – nawet jeżeli motywuje to chęcią przepisania danych do wymaganego rejestru. Poprośmy pracownika, aby zrobił to w naszej obecności. Jeżeli spuścimy dokument z oczu choć na chwilę, może okazać się, że zostanie on sfotografowany albo skserowany, a później bezprawnie wykorzystany.

Źródło:

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20101671131/T/D20101131L.pdf