Hipoteka przymusowa – na czym polega?

Hipoteka przymusowa – na czym polega?

author
Halszka Gronek
11 lipca 2023
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Hipoteka jest jednym z najpewniejszych i najczęściej stosowanych zabezpieczeń kredytu na polskim rynku bankowym. Jednym z jej rodzajów jest hipoteka przymusowa. Co to jest i na czym polega?

Spis treści:

  1. Hipoteka przymusowa - co to jest?
  2. Podstawa prawna
  3. Kiedy może być ustanowiona hipoteka przymusowa
  4. Jak ustanowić hipotekę przymusową?
  5. Jak wykreślić hipotekę przymusową?
  6. Wysokość hipoteki
  7. Hipoteka przymusowa ZUS
Zwiń spis treści

Hipoteka przymusowa - co to jest?

Hipoteka to nic innego, jak ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości, jakie ustanawia się na rzecz fizycznej lub prawnej osoby trzeciej w celu zabezpieczenia pewnej wierzytelności wynikającej z konkretnego stosunku prawnego (np. umowy pożyczkowej czy abonamentowej).

Mówiąc prościej – hipoteką nazywamy przepisanie na osobę trzecią (lub instytucję) prawa do danej nieruchomości w celu zabezpieczenia naszego długu. Jeśli spłacimy owy dług – nieruchomość pozostanie nasza, a hipoteka wygaśnie. Jeśli jednak nie wywiążemy się z zobowiązań, stracimy nieruchomość na rzecz wierzyciela.

Hipoteka przymusowa

Istnieje kilka rodzajów hipoteki. Jednym z nich jest hipoteka przymusowa, czyli zabezpieczenie wierzytelności na nieruchomości, które nie wymaga zgody jej właściciela. Z tego rodzajem zabezpieczenia mamy do czynienia w przypadku postępowania egzekucyjnego, jakie toczy się przeciwko Dłużnikowi. Gdy Zadłużony nie będzie w stanie spłacić swych zobowiązań pieniężnych, możliwe będzie ustanowienie hipoteki przymusowej na jego mieszkaniu lub domu.

Powołanie owej hipoteki uzyska status prawny dopiero wtedy, taki stan rzeczy zasądzi odpowiedni tytuł wykonawczy. Oznacza to, że hipoteki przymusowej na nieruchomości Dłużnika nie można „od tak” ustalić. Pozwala na to jedynie odpowiedni wyrok sądowy czy prawomocne orzeczenie.

Szukasz najlepszych ofert kredytowych? Sprawdź:

Kredyty gotówkowe – do 200 000 zł

Kredyty konsolidacyjne – zamień wiele rat w jedną

Kredyty hipoteczne – na własne mieszkanie

Podstawa prawna

Podstawą prawną dla kwestii ustanawiania hipoteki przymusowej jest Ustawa z dnia 6. lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Ujednolicona wersja tego dokumentu znajduje się w Dzienniku Ustaw z 2017 roku pod pozycją nr 1007.

Ustawa z dnia 6. lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece

Dział II
Hipoteka

Rozdział III
Hipoteka przymusowa

Art.109.
1. Wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem
wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).
2. Jeżeli nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, hipoteka przymusowa może być ustanowiona w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych.

Art. 110.
Hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie:

1) postanowienia sądu o udzieleniu zabezpieczenia;
2) postanowienia prokuratora;
3) decyzji administracyjnej, o ile przepisy szczególne tak stanowią, chociażby
decyzja nie była ostateczna;
4) dokumentu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia
11 października 2013 r. o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych (Dz. U. poz. 1289, z 2015 r. poz. 211 oraz z 2016 r. poz. 1948);
5) zarządzenia zabezpieczenia określonego w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo zarządzenia zabezpieczenia określonego w ustawie, o której mowa w pkt 4.

Kiedy może być ustanowiona hipoteka przymusowa

Hipoteka przymusowa nie powstaje na mocy dobrowolnie podpisanej umowy między wierzycielem a Dłużnikiem (tak jak np. hipoteka umowna ustanawiana jako zabezpieczenie kredytu na dom). Aby ustanowić hipotekę przymusową, nie potrzebna jest zgoda Dłużnika. Konieczne jest jednak uzyskanie prawnego tytułu wykonawczego, jaki wydawany jest w przypadku toczących się postępowań egzekucyjnych.

Jeśli więc Dłużnik nie ma możliwości spłacenia swego długu, uprawniony do tego organ ma możliwość zasądzenia na posiadanej przez Zadłużonego nieruchomości hipoteki przymusowej.

Aby dokonać wpisu hipoteki do księgi wieczystej, konieczne jest dołączenie do wniosku wierzyciela odpowiedniego tytułu wykonawczego (dla porównania: w przypadku hipoteki umownej wystarczy przedłożyć jedynie właściwy akt notarialny lub umowę). Tytułem wykonawczym w tym przypadku może być:

  1. prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu orzeczenie sądu,
  2. prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu orzeczenie referendarza sądowego,
  3. postanowienie sądu o udzieleniu zabezpieczenia,
  4. postanowienie prokuratora.
  1. ugoda sądowa,
  2. wyrok sądu polubownego,
  3. inny dokument prawnie podlegający egzekucji sądowej,
  4. akt notarialny potwierdzający poddanie się Dłużnika egzekucji.
  1. dokument zabezpieczenia wystawiony przez państwo członkowskie UE i dołączony do wniosku o podjęcie środków zabezpieczających należności pieniężne,
  2. zarządzenie zabezpieczenia określonego w odpowiednich przepisach prawnych,
  3. inny dokument – jeśli przepisy szczególne tak stanowią.

Jak ustanowić hipotekę przymusową?

Aby ustanowić hipotekę przymusową, konieczne jest uzyskanie prawnego tytułu wykonawczego, jaki wydawany jest w przypadku toczących się postępowań egzekucyjnych.

Jeśli więc Dłużnik nie ma możliwości spłacenia swego długu, uprawniony do tego organ ma możliwość zasądzenia na posiadanej przez Zadłużonego nieruchomości hipoteki przymusowe poprzez wydanie prawomocnego tytułu wykonawczego. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego należy owy dokument potwierdzający zasądzenie tytułu dołączyć do wniosku o ustanowienie hipoteki przymusowej.

Wniosek składa się w biurze podawczym wydziału ksiąg wieczystych sądu właściwego dla nieruchomości, która ma być objęta hipoteką przymusową. Co istotne, obowiązek ustalenia właściwego numeru księgi wieczystej danej nieruchomości Dłużnika spoczywa na wierzycielu (wnioskodawcy).

Potrzebujesz szybkiej gotówki? Sprawdź także:

Kredyt online – do 200 000 zł online

Pożyczki na dowód – minimum formalności

Pożyczki bez baz – z minimalną weryfikacją w bazach

Pożyczki online bez weryfikacji – w pełni przez Internet

Jak wykreślić hipotekę przymusową?

Aby wykreślić hipotekę przymusową należy pozbyć się wierzytelności, z powodu której owa hipoteka została ustanowiona. Oznacza to, że Dłużnik musi spłacić całe swoje zaległe zobowiązania, jeśli chce znów cieszyć się pełnią praw do własnego domu lub mieszkania.

Jeśli więc Właściciel nieruchomości spłaci całą swą wierzytelność, może postarać się o wydanie mu dokumentu potwierdzającego wygaśnięcie zobowiązań. Pismo takie wyda uprawniony do tego organ państwowy. Owy dokument należy wraz z wnioskiem o wykreślenie hipoteki złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla lokalizacji danej nieruchomości objętej hipoteką przymusową. Sąd zweryfikuje prawdziwość przedłożonych przez nas dokumentów i po ich potwierdzeniu usunie wpis o hipotece z księgi wieczystej.

Wysokość hipoteki

Polskie prawo ściśle reguluje kwestię tego, jak duża ma być wartość ustanawianej hipoteki przymusowej. Według Ustawy z dnia 6. lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece wierzyciel może żądać ustanowienia hipoteki przymusowej na sumę nie wyższą niż wynikająca z treści dokumentu stanowiącego tytuł wykonawczy.

Oznacza to, że jeśli sąd ustanowi na naszej nieruchomości hipotekę, cała wartość owego lokalu nie przypada na rzecz wierzyciela, lecz zabezpieczona zostaje jedynie taka suma, jaką określał tytuł wykonawczy.

Jeśli z tytułu wykonawczego nie wynika wysokość hipoteki, jej suma nie może przewyższać 150% wartości zabezpieczonej wierzytelności. Co istotne, na całkowitą kwotę zadłużenia, jaka zostanie zabezpieczona hipoteką, nie sumuje się jedynie dług zainteresowanego, lecz także wszelkie odliczone od niego odsetki czy koszty postępowania sądowego.

Przykładowo:

Wartość głównego zobowiązania Dłużnika: 100 000 zł
Naliczone odsetki: 30 000 zł
Koszty postępowania sądowego: 10 000 zł
Suma wierzytelności: 100 000 zł + 30 000 zł + 10 000 zł = 140 000 zł

Dla powyższej sytuacji maksymalna kwota, na jaką może zostać ustanowiona hipoteka przymusowa na naszej nieruchomości (o ile tytuł wykonawczy nie stanowił inaczej), wynosić będzie odpowiednio: 150% x 140 000 zł = 210 000 zł.

Hipoteka przymusowa ZUS

Niewielu z nas wie, że hipoteka przymusowa może zostać ustanowiona z tytułu zaległości względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stanie się tak, jeśli od dłuższego czasu nie opłacamy odpowiednich składek i nie reagujemy na wysłane do nas wezwania do zapłaty.

Procedura ścigania Dłużników ZUS-u rozpoczyna się zwykle od wydania Płatnikowi decyzji określającej łączną sumę należności z tytułu nieopłaconych składek (wraz z wszelkimi odsetkami karnymi). Jeśli Dłużnik nie ureguluje swych zobowiązań, ZUS skieruje sprawę do sądu rejonowego.

By sąd wydał tytuł wykonawczy ustanowienia hipoteki przymusowej, ZUS musi złożyć odpowiedni wniosek i dołączyć do niego decyzję określającą zaległości w spłacie Dłużnika oraz dowód dostarczenia Płatnikowi owej decyzji. Jeśli spełnione zostaną powyższe wytyczne, a Dłużnik wciąż nie ureguluje swego Długu, sąd ustanowi hipotekę na jego nieruchomości.

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Podobne artykuły

Energetyczne hipoteki w PKO BP i PKO Banku Hipotecznym

Dwie instytucje: PKO Banki Polski i PKO Bank Hipoteczny dołączyły do ogólnoeuropejskiego projektu “Energetyczne hipoteki”. Jego celem jest stworzenie odpowiednich standardów, aby zachęcić klientów do inwestowania w nieruchomości efektywnie energetyczne oraz poprawa samej efektywności energetycznej.

author
Aneta Jankowska
16 kwietnia 2019
Dziennikarka, ukończyła studia dziennikarskie na Uniwersytecie Gdańskim i zdobyła doświadczenie w Radiu MORS. Posiada praktyczne doświadczenie finansowe jako właścicielka kawiarni.

Provident w Krośnie

 

author
Patryk Byczek
12 sierpnia 2016
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Promocja: „Nowe środki na Elastycznym Koncie Oszczędnościowym – VII edycja” w Getin Banku

W Getin Banku trwa siódma edycja promocji Elastycznego Konta Oszczędnościowego. Klienci posiadający konto i wpłacający nowe środki będące nadwyżką nad saldo z dnia 29 kwietnia 2020 roku, zostaną objęci oprocentowaniem wynoszącym 2% dla kwoty do 200 000 złotych na okres 62 dni. Promocja trwa do 7 czerwca 2020 roku.

author
Patryk Byczek
07 maja 2020
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

ING Bank Śląski z 1. miejscem w konkursie Awards for Excellence

ING Bank Śląski poinformował w komunikacie prasowym o zdobyciu nagrody Najlepszego Banku w Polsce w 2021 roku w prestiżowym, międzynarodowym konkursie Awards for Excellence. Nagrodę instytucji wręczył globalny magazyn finansowy Euromoney. Sprawdzamy szczegóły.

author
Patryk Byczek
15 lipca 2021
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Koniec działalności sektora instytucji pożyczkowych?

Polski Związek Instytucji Pożyczkowych ogłosił, że wraz z wejściem w życie nowej ustawy antylichwiarskiej zakończy się dzialalność całego sektora pożyczkowego w Polsce. Konsumenci skazani będą na korzystanie z produktów oferowanych przez banki, a ci najbardziej najbardziej zdesperowani – na lichwiarskie pożyczki podmiotów działających w szarej strefie.

author
Halszka Gronek
20 sierpnia 2019
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Credit Agricole w Puławach

Credit Agricole jest jednym z największych banków uniwersalnych w Polsce. Oddziały banku zlokalizowane są w Puławach – sprawdzamy godziny otwarcia, dane kontaktowe oraz ofertę placówek.

author
Patryk Byczek
27 lipca 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj