Wskaźnik Big Maca – co to jest?

Wskaźnik Big Maca – co to jest?

author
Halszka Gronek
07 maja 2019
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Obliczenia ekonomistów, których celem jest wskazanie różnic pomiędzy wartościami poszczególnych walut, uchodzą za wyjątkowo skomplikowane. Mało kto potrafi zrozumieć zawiłe algorytmy specjalistów, dlatego dla wielu z nas kursy walut i giełda papierów wartościowych są przysłowiową czarną magią. Jednak Indeks Big Maca to zupełnie inna bajka. Dlaczego?

Spis treści:

  1. Indeks Big Maca – co to jest?
  2. Punkt odniesienia dla indeksu Big Maca
  3. Sposób obliczania indeksu
  4. Indeks Big Maca na świecie
  5. Polska a indeks Big Maca
Zwiń spis treści

Indeks Big Maca – co to jest?

Indeks Big Maca to nic innego, jak nieformalny wskaźnik pomiaru parytetu siły nabywczej. Mówiąc prościej, jest to specjalny wskaźnik, dzięki któremu możliwe jest poznanie, na ile dana waluta jest ceniona na świecie. Indeks pokazuje, po jakiej cenie – przyrównując poszczególne wartości do jednego kursu – zakupimy to samo dobro na różnych rynkach. Dobrem tym na potrzeby indeksu stała się kultowa kanapka z sieci fastfoodów McDonald’s – Big Mac. 

Nieformalny indeks Big Maca został po raz pierwszy wprowadzony przez brytyjski tygodnik „The Economist” we wrześniu 1986 roku. Od tego czasu wskaźnik odświeżany jest regularnie, dwa razy do roku: w styczniu i w lipcu.  Wyniki publikowane są w wersji „czystej” (ang. raw index), ukazującej bezpośrednie przełożenie ceny jednego kursu na drugi. Co więcej, wyniki przedstawiane są także w wersji skorygowanej o wskaźnik PKB na osobę (adjusted index). 

Wskaźnik jest obliczany dla pięciu walut bazowych: amerykańskiego dolara, chińskiego yuana, japońskiego jena, brytyjskiego funta oraz unijnego euro. Oznacza to, że krajowe ceny tego samego produktu (Big Maca) przekładane są na każdą z wyżej wymienionych walut i w ten sposób następuje ich porównanie. Nie zmienia to jednak faktu, iż ekonomiści i publicyści najczęściej korzystają z przelicznika amerykańskiego, gdzie walutą bazową (ang. base currency) jest dolar.

Punkt odniesienia dla indeksu Big Maca

Jak zostało to wyjaśnione w poprzedniej części artykułu, indeks Big Maca jest wskaźnikiem parytetu siły nabywczej. A jak wynika z wielu cenionych kompendiów wiedzy z zakresy ekonomii, podstawowe znaczenie dla określenia kursu danej waluty ma poziom cen w kraju i za granicą. Nic więc dziwnego, że warunkiem porównywalności cen między różnymi krajami stał się fakt uwzględniania zestawu tych samych dóbr. 

W rezultacie wyżej wymienionych danych, ekonomiści brytyjscy z magazynu „The Economist” za punkt odniesienia swych wyliczeń przyjęli dobro znane niemal w każdym kraju – hamburgera Big Mac z popularnej „sieciówki” McDonald’s. Porównując ceny, po jakich sprzedawany jest Big Mac w poszczególnych krajach, oszacowali oni, które waluty są cenione wysoko, a które nie. Powodem do wybrania Big Maca za punkt odniesienia badań było przede wszystkim:

  1. wysokie rozpowszechnienie kanapki (tak zwana macdonaldyzacja spowodowała, że restauracje sieci McDonald’s zostały otworzone niemal na całym świecie),
  2. brak handlu międzynarodowego między poszczególnymi restauracjami McDonald’s (żaden kraj nie sprzedaje drugiemu hamburgerów, lecz produkuje je sam – to z kolei zapobiega kształtowaniu się cen w oparciu o handel międzynarodowy),
  3. tworzenie kanapki w oparciu o te same składniki niezależnie od kraju (co minimalizuje ryzyko zawyżenia lub zaniżenia cen kanapki z powodu różnych produktów składowych).

Sposób obliczania indeksu

W trakcie obliczeń Indeksu Mig Maca stosuje się tak zwane prawo jednej ceny. Opiera się ono na założeniu, że dane dobro w każdym z krajów kosztuje tyle samo. Różnice dotyczą natomiast odmiennych wartości przypisywanych konkretnym walutom. Dlatego Indeks Bic Maca porównuje ceny tego samego dobra (z założenia posiadającego tę samą wartość rynkową) między poszczególnymi krajami, gdzie obowiązuje różne waluty. 

Warto w tym miejscu wyjaśnić, iż nie do końca prawdziwe jest założenie, iż wartość rynkowa tego samego dobra jest identyczna w każdej części ciała. O ile w przypadku złota teza ta znajdzie uzasadnienie, to w przypadku chociażby owoców morza (w jednym miejscach łatwo dostępnych, w innych natomiast uchodzących za rzadko spotykany rarytas) różnice mogą być widoczne. Można powiedzieć, że cena dobra zależy w danym kraju od funkcji, jaką w nim pełni. 

Wartość wskaźnika Big Maca obliczana jest dla pięciu walut bazowych. Są to kolejno: amerykański dolar, chiński yuan, japoński yen, brytyjski funt, a także unijne euro. Oczywiście cały indeks ma charakter umowny i nieformalny, i choć jego wyniki znajdują potwierdzenie w specjalistycznych wyliczeniach ekonomistów, obliczeń opartych na cenie kanapki nie można traktować w pełni autorytatywnie.

Indeks Big Maca na świecie

Indeks Big Maca wyliczany jest na podstawie pięciu różnych walut. Są to kolejno: amerykański dolar, chiński yuan, japoński yen, brytyjski funt, a także unijne euro. Jednak niezależnie od tego, na którą z tych walut się powołamy, w czołówce najlepiej cenionych kursów znajduje się:

  1. Szwajcaria z frankiem szwajcarskim: 38,5% nadwyżki względem dolara;
  2. Norwegia z koroną norweską: 24% nadwyżki względem dolara;
  3. Szwecja z koroną szwedzką: 2,8% nadwyżki względem dolara. 

Najsłabiej cenione są natomiast następujące kraje: Tajwan (-57,2% względem dolara), Indonezja (-54,8%) i Indie (-54,5%). Kolejność tych krajów na końcu rankingu wartości walut względem ceny Big Maca nie zmieni się, jeśli za walutę bazową weźmiemy euro, funta, yuana czy yena. Zmieni się jedynie procentowa wysokość niedoboru wartości poszczególnych walut. 

Polska a indeks Big Maca

Wynik polskiej złotówki w najnowszym indeksie Big Maca pozostawia sporo do życzenia.

Jak wynika z najnowszych statystyk przygotowanych przez czasopismo „The Economist”, polska waluta jest niedoszacowana (zaniżona) względem dolara amerykańskiego o 10,7%. W Polsce Big Mac kosztuje 19,90 złotych, a w USA – 5,58 dolara. Obowiązujące kursy wymiany nie pozostawiają cienia wątpliwości – złotówka jest silnie niedoceniona na światowej giełdzie. 

Jeszcze w lipcu 2022 roku polskie złote wykazywały niedobór wartości na poziomie 30,3%, co oznacza, że wynik był gorszy, aniżeli ma to miejsce teraz. Natomiast na początku 2020 roku wynosił on aż 39,9%. Spoglądając na tę spadkową tendencję wśród niedoboru wartości, można przypuszczać, iż z roku na rok polska złotówka się umacnia. 

W 2023 roku względem euro złotówki wykazały niedowartościowanie na poziomie 14,4%. W przypadku funta brytyjskiego polska waluta jest zaniżona o 7,6%.

https://www.economist.com/big-mac-index

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Wszystkie komentarze

tadziuk
tadziuk
2019-05-23 10:27:12

od tych zdjęć to tylko sie głodny zrobilem haha

Podobne artykuły

BNP Paribas promuje swój program stypendialny Klasa Fundacji BNP Paribas

BNP Paribas poinformował w komunikacie prasowym, że w ciągu 19 lat, od momentu inauguracji programu stypendialnego, Fundacja BNP Paribas udzieliła wsparcia dla blisko ośmiuset młodych osób ze wsi i małych miejscowości. Na tą pomoc Fundacja przeznaczyła już ponad 24 000 000 złotych. Sprawdzamy szczegóły.

author
Patryk Byczek
26 maja 2021
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

T-Mobile Usługi Bankowe w Stalowej Woli

T-Mobile Usługi Bankowe to bank oferujący konto osobiste, kredyty gotówkowe i konsolidacyjne przez Internet. Sprawdź informacje na temat placówki w Stalowej Woli.

author
Patryk Byczek
13 marca 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Bank Pekao w Barlinku

Bank Pekao jest jednym z największych banków detalicznych w Polsce. Jeden z jego oddziałów mieści się w Barlinku – sprawdzamy godziny otwarcia, dane kontaktowe oraz ofertę placówki.

author
Patryk Byczek
07 sierpnia 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Expander w Żarach

EXPANDER ŻARY

author
Dominika Byczek
28 stycznia 2015
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Bank Pekao wystartował z nową kampanią

Samodzielność, odwaga oraz “branie życia za rogi” – to główne wartości, które Bank Pekao S.A. promuje w swojej najnowszej kampanii. Główną bohaterką promocji banku jest Barbara Wrońska – wokalistka, kompozytorka, a także autorka tekstów.

author
Aneta Jankowska
31 marca 2019
Dziennikarka, ukończyła studia dziennikarskie na Uniwersytecie Gdańskim i zdobyła doświadczenie w Radiu MORS. Posiada praktyczne doświadczenie finansowe jako właścicielka kawiarni.

Kredyt 110 tysięcy – najlepsze oferty

Szukasz najlepszej oferty kredytu gotówkowego w wysokości 110 tysięcy złotych? Sprawdź nasz ranking, w którym znajdziesz zestawienie najlepszych propozycji i wybierz najlepszą dla siebie.

author
Patryk Byczek
11 kwietnia 2023
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj