Jak działa system ELIXIR?

Rozwinięcie tego tajemniczego – wręcz magicznego – skrótu to System Elektronicznej Izby Rozliczeniowej. Innymi słowy ELIXIR jest systemem rozliczeń międzybankowych, który znacznie usprawnia przelewanie środków (w złotówkach) pomiędzy bankami, czyli zarazem pomiędzy wszystkimi osobami fizycznymi, instytucjami i firmami. System ten funkcjonuje już od 1994 roku, a utrzymuje go Krajowa Izba Rozliczeniowa.

System Elixir umożliwia nie tylko przewidzenie, o jakiej porze zlecony przez nas przelew dojdzie do odbiorcy, ale i to, kiedy nasze konto zasili przelew zlecony przez kogoś innego (na przykład przez pracodawcę). Dzięki temu w oczekiwaniu na ważne pieniądze, nie będziemy musieli odświeżać strony internetowej swojego konta co 10 minut – poznanie działania systemu Elixir rozwieje nasze wszelkie wątpliwości.

Cały system ELIXIR działa w oparciu o ustalony przez Krajową Izbę Rozliczeniową harmonogram sesji. Wszystkie bowiem zlecenia przelewów realizowane są – zależnie od godziny zlecenia – w jednej z trzech sesji rozliczeniowych. Sesje uruchamiane są każdego dnia roboczego, ale rejestracja transakcji obsługiwana jest 24 godziny na dobę każdego dnia w roku.

Zależnie zatem od momentu zlecenia transakcji, przelew „wyjdzie” z banku dopiero w najbliższej sesji rozliczeniowej. Narodowy Bank Polski proponuje następujące godziny sesji:

Trzecia sesja nie odbywa się jedynie 24 grudnia oraz w ostatni dzień roboczy w roku. Przewidzenie momentu dotarcia przelewu do odbiorcy byłoby bardzo proste, gdyby wszystkie banki stosowały się do harmonogramu ustalonego przez KIR. Poza Narodowym Bankiem Polskim, mało który bank stosuje się jednak do tych godzin.

Każdy bank ustala swój własny harmonogram i to właśnie różnice pomiędzy godzinami zamykania i otwierania kolejnych sesji nastręczają nam problemów z przewidzeniem momentu dotarcia pieniędzy na konto.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się, kiedy dojdzie przelew, sprawdź nasz kalkulator sesji Elixir. Aby uzyskać niezbędne informacje za pomocą kalkulatora, należy wprowadzić następujące dane:

• data i godzina zrealizowania przelewu,
• bank nadawcy środków,
• bank odbiorcy płatności.

Po naciśnięciu przycisku „Sprawdź przelew”, nasz system dostarczy przybliżoną datę i godzinę, kiedy odbiorca może spodziewać się zaksięgowania przelewu.

Oprócz standardowych sesji Elixir dostępna jest również bardziej dynamiczna opcja, znana jako sesja Express Elixir. Jakie są główne różnice między tymi dwoma rozwiązaniami? W przypadku Express Elixir, środki są praktycznie przekazywane na konto odbiorcy w czasie zbliżonym do rzeczywistego, co oznacza, że nie są one „blokowane” przez harmonogram sesji przychodzących i wychodzących. Przy pożyczkach na dowód lub pożyczkach bez BIK sesje przelewów mają znaczenie. Często zdarza się, że bank firmy pożyczkowej i bank pożyczkobiorcy są różne, dlatego przelewy może dotrzeć na konto nawet dopiero w kolejnym dniu roboczym. W niektórych przypadkach firmy korzystają z przelewów Express Elixir i wówczas nie ma problemu z dostępnością pożyczonych środków.

Niemniej jednak, wadą tego rozwiązania jest jego cena. Podczas gdy standardowe przelewy w systemie Elixir zazwyczaj są bezpłatne, za korzystanie z szybszej wersji zazwyczaj trzeba uiścić opłatę w wysokości około 5 zł (ostateczna cena zależy oczywiście od konkretnego banku). W niektórych przypadkach trzeba zapłacić nawet 15-20 zł.

Co więcej, przelewy w systemie Express Elixir są obarczone dodatkowymi ograniczeniami:

1. Transakcje tego typu mogą być realizowane tylko w walucie polskiej.
2. Limit dla pojedynczej transakcji zwykle wynosi 100 000 zł, chociaż każdy bank może samodzielnie określić własny limit.
3. Zarówno bank nadawcy, jak i bank odbiorcy przelewu muszą być uczestnikami systemu Express Elixir.

System Elixir zgodny jest z europejskimi standardami dotyczącymi obsługi transakcji w przestrzeni międzybankowej. Wszelkie rozliczenia i przetwarzane informacje są zabezpieczone elektronicznym podpisem Szafir, co gwarantuje uczestnikom systemu bezpieczeństwo i integralność przesyłanych danych. Możliwość wymiany informacji w systemie Elixir istnieje przez całą dobę, ponieważ transakcje mogą być kierowane do systemu w trybie 24/7/365. Rozliczenia z kolei odbywają się podczas jednej z trzech sesji Elixir, które mają miejsce w ciągu dnia.

Dzięki zastosowaniu modelu wielostronnego nettingu, czyli kompensacji transferów pomiędzy bankami, system Elixir umożliwia znaczną redukcję płynności potrzebnej do rozliczeń płatności, nawet o 70 proc. To istotnie obniża koszty kapitału i poszerza zakres możliwości zarządzania płynnością finansową. Od 1994 roku funkcjonuje bezpłatna aplikacja Elixir-ok, która wspomaga uczestników systemu, weryfikując poprawność komunikatów i przygotowując je do wysłania do centralnej aplikacji systemu.