PCC od pożyczki
Pożyczki prywatne udzielane między przyjaciółmi i krewnymi to atrakcyjna alternatywna dla wszystkich tych, którzy nie chcą bądź nie mogą skorzystać z ofert instytucji pożyczkowych. Warto jednak pamiętać o tym, że polskie przepisy nakładają na pożyczkobiorcę obowiązek opłacenia stosownego podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Więcej na ten temat w naszym dzisiejszym poradniku.
Spis treści:
- Czym jest PCC od pożyczki?
- PCC od pożyczki a podstawa prawna
- Stawka podatku PCC od pożyczki
- Progi zwolnienia z PCC od pożyczki
- PCC od pożyczki w zerowej grupie podatkowej
- PCC od pożyczki w I grupie podatkowej
- PCC od pożyczki od osób niespokrewnionych
- Od jakiej kwoty liczyć PCC od pożyczki?
- Kara za brak zgłoszenia PCC od pożyczki
Czym jest PCC od pożyczki?
PCC to skrót stosowany na określenie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jest to rodzaj podatku opłacanego na rzecz państwa (urzędu skarbowego) w związku z dokonywaniem pewnych czynności cywilnoprawnych, czyli tych opisanych w Kodeksie cywilnym. Mowa przykładowo o:
- umowie sprzedaży,
- darowiźnie,
- zamianie praw majątkowych i własnościowych,
- rencie dożywotniej,
- umowie pożyczki.
W przypadku umów pożyczki podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) powinien być uregulowany przez osobę biorącą pożyczkę. Warto o tym pamiętać także wtedy, gdy decydujemy się na zaciągnięcie pożyczki wśród krewnych bądź znajomych. Niestety „rodzinne pożyczanie” podlega w świetle obowiązujących przepisów opodatkowaniu na takich samych zasadach co w przypadku pożyczek zaciąganych u obcych podmiotów, np. pożyczek prywatnych.
PCC od pożyczki wyliczany jest na podstawie kwoty (wartości) zobowiązania. Wynosi on 0,5% podstawy, co oznacza, iż pożyczkobiorca zobowiązany jest do uiszczenia na rzecz fiskusa równowartości 0,5% kwoty zaciągniętej pożyczki.
Warunek ten jest niezbywalny, nie licząc zwolnień podatkowych dla pożyczek rodzinnych udzielanych na pewne (małe) kwoty, a za niewywiązanie się z niego grozi pokaźna kara finansowa. Należy pamiętać, iż zobowiązania, takie jak np. pożyczki na dowód, są zwolnione z tego podatku.
PCC od pożyczki a podstawa prawna
Aktem prawnym, który reguluje kwestię obowiązywania podatku PCC od pożyczki, jest Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Znowelizowaną treść tegoż dokumentu znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2019, pod pozycją 1519.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
1. Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
[…]
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Obowiązek podatkowy […] ciąży:
[…]
przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.
Art. 6. Podstawa opodatkowania
1. Podstawę opodatkowania stanowi:
[…]
przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.
Stawka podatku PCC od pożyczki
Ku zadowoleniu konsumentów, od 1 stycznia 2019 roku pożyczkobiorcy płacą podatek według nowej, niższej stawki. Ustawodawca zmniejszył stawkę podatku od umów pożyczek i tak zwanych depozytów nieprawidłowych do poziomu 0,5%. Podatek PCC nie obowiązuje jednak w przypadku zobowiązań, takich jak np. pożyczki online.
Wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 0,5 procenta.
Progi zwolnienia z PCC od pożyczki
Jak zaznaczyliśmy już w poprzednich sekcjach artykułu, stawka podatku jest stała, niezmienna, choć istnieją pewne zwolnienia podatkowe. Zależą one przede wszystkim od:
- stopnia formalnej zażyłości między stronami umowy pożyczkowej,
- od wysokości, na jaką opiewa umowa,
- od rodzaju pożyczki (zobowiązania takie jak np. pożyczki na raty są zwolnione z PCC).
- zerowa grupa podatkowa: zwolnieniem objęta jest nielimitowa kwota pożyczki, choć w przypadku umów opiewających na więcej niż 9637 złotych (w ciągu 5 lat) konieczne jest dokonanie zgłoszenia pożyczki w urzędzie skarbowym celem zwolnienia z podatku,
- pożyczka od teściów/zięciów: zwolnieniem objęte są pożyczki na kwoty do 9637 złotych (w ciągu 5 lat),
- pożyczka od osób niespokrewnionych: zwolnieniem objęte są pożyczki na kwoty do 1 000 złotych.
PCC od pożyczki w zerowej grupie podatkowej
W przypadku osób najbliższych, czyli tych, które w świetle prawa zaliczone są do tak zwanej zerowej grupy podatkowej, kwotą pożyczki, przy której nie ma potrzeby obawiać się o żadne formalności, jest wartość 9637 złotych.
Oznacza to, że udzielając pożyczki wśród osób należących do pierwszej grupy podatkowej na kwotę nie wyższą niż 9637 złotych nie ma obowiązku opłacania podatku PCC na rzecz skarbówki, a dodatkowo nie trzeba martwić się o jakiekolwiek zgłoszenia w urzędzie skarbowym.
Do zerowej grupy podatkowej zaliczani są:
- obecna małżonka lub obecny małżonek,
- zstępni (wnuki i dzieci – także pasierbica i pasierb),
- wstępni (dziadkowie i rodzice – także macocha i ojczym),
- rodzeństwo.
Warto dodać, że osoby z I grupy podatkowej mogą bez najmniejszych formalności udzielać i przyjmować pożyczki między sobą na łączną kwotę 9637 złotych liczoną w ciagu okresu 5 lat. Nie chodzi więc o jedną pożyczkę udzieloną przez bliskiego krewnego, lecz o wszystkie pożyczki, które ten krewny udzielił nam na przełomie 5 lat wstecz.
W przypadku pożyczek na sumę wyższą niż 9637 złotych osoby z zerowej grupy podatkowej mogą w dalszym ciągu ubiegać się o zwolnienie z opodatkowania (niezależnie od kwoty pożyczki).
Wystarczy, że ich pożyczka zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego poprzez złożenie deklaracji PCC-4 w terminie 14 dni od udzielenia pożyczki. Niezbędne do potwierdzenia pożyczki przez skarbówkę będzie w tym wypadku przedstawienie dowodu udzielenia pożyczki – np. potwierdzenia przelewu bankowego. Jeśli jednak zależy nam na pożyczce, która nie będzie obciążona koniecznością zgłaszania jej zaciągnięcia, możemy wybrać pożyczki bez BIK.
PCC od pożyczki w I grupie podatkowej
Ta grupa nie ma jednak możliwości ubiegania się o zniesienie opodatkowania w przypadku wartości pożyczki wyższej niż wspomniane 9637 zł.
Oprócz tak zwanej grupy zerowej do I grupy podatkowej zalicza się także:
- teściowa i teść,
- synowa i zięć.
Osoby z tej grupy bliskich mogą, tak samo jak członkowie zerowej grupy podatkowej, udzielać i pobierać pożyczki na kwotę 6937 złotych (limit dotyczy wszystkich pożyczek udzielonych nam przez tego samego krewnego przez okres 5 lat wstecz) bez zgłaszania tego faktu do urzędu skarbowego.
PCC od pożyczki od osób niespokrewnionych
Osoby niezaliczające się do I grupy podatkowej (w tym do tak zwanej grupy zerowej) są mniej atrakcyjnymi pożyczkodawcami, bowiem ich przypadku maksymalna kwota pożyczki zakładająca zwolnienie z PCC wynosi 1 000 złotych.
Od jakiej kwoty liczyć PCC od pożyczki?
Podatek od pożyczki liczony jest na podstawie kwoty lub wartości pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – na podstawie kwoty każdorazowej wypłaty środków pieniężnych. Podatek wynosi 0,5% kwoty pożyczki pieniężnej lub odpowiednio 0,5% wartości pożyczki rzeczowej.
Warto też dodać, iż podatek płacimy jedynie od tej części kwoty (wartości) pożyczki, która przekracza próg zwalniający z obowiązku uiszczenia PCC na rzecz skarbówki.
Przykładowo: jeśli Pan Kowalski pożyczy od swojego kolegi (osoba niespokrewniona) 2000 złotych, czyli o 1 tysiąc więcej, niż wynosi kwota wolna od podatku od czynności cywilnoprawnych podejmowanych względem osób niespokrewnionych, będzie musiał on zapłacić Urzędowi Skarbowemu 0,5% owej różnicy, a więc 5 złotych.
Kara za brak zgłoszenia PCC od pożyczki
Jeśli urząd skarbowy odkryje, że nie zgłosiliśmy faktu zaciągnięcia pożyczki prywatnej i nie opłaciliśmy stosownego podatku PCC (o ile taki był wymagany; nie dotyczy to osób zwolnionych z obowiązku podatkowego), będzie mieć prawo zażądać od nas zapłacenia aż 20-procentowego podatku od czynności cywilnoprawnej. Jest to tak zwana sankcyjna stawka podatku.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
Art. 7. Stawki podatku
5. Stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:
1) podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony;
2) biorący pożyczkę […] powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Dodaj komentarz