Spirala zadłużenia – jak sobie poradzić?

Oczywiście sam fakt posiadania zobowiązań finansowych nie jest jeszcze powodem do zmartwień. Jeśli jesteśmy w stanie spłacać wszystkie zobowiązania w terminach i raczej nic nie wskazuje na to, aby ta sytuacja miała ulec zmianie, to nie powinniśmy się przejmować.

Sytuacja komplikuje się jednak wówczas, gdy nasze zobowiązania finansowe wymykają się nam spod kontroli. Jednorazowe opóźnienie w spłacie nie jest jeszcze dużym problemem, gorzej jednak, jeśli nasze opóźnienie trwa bardzo długo, czyli więcej niż 30/60 dni, i powtarza się bardzo często. W takim wypadku musimy już liczyć się z bardzo poważnymi konsekwencjami, jakimi może być negatywny wpis w rejestrach dłużników czy nawet zajęcie komornicze. W przypadku negatywnej historii kredytowej możemy mieć problem z uzyskaniem kolejnego kredytu w przyszłości, a wówczas pozostanie już tylko alternatywa w postaci kredytu dla zadłużonych.

Jeśli zauważamy, że nasza sytuacja finansowa pogarsza się, to warto zareagować jak najszybciej. Dobrym sposobem na uniknięcie poważnych długów jest na przykład kredyt oddłużeniowy. Pobranie kolejnej pożyczki do spłaty poprzedniej niestety rzadko jest dobrym rozwiązaniem. Łatanie finansowej dziury kolejnymi zobowiązaniami nie tylko nie pomaga wydostać się z ciężkiej sytuacji, lecz także wręcz pogarsza nasze położenie – bo w końcu koszty każdej następnej pożyczki są coraz większe. Przez uwikłanie w spiralę zadłużenia cierpi nie tylko nasz budżet, lecz i psychika. Stres wyniszcza nasz organizm, a ciągłe rozdrażnienie psuje relacje z bliskimi.

Osoby mające problemy finansowe niejednokrotnie zadają sobie pytanie, jak wyjść z długów? Niekiedy sytuacja może być naprawdę trudna, nie oznacza to jednak, że bez wyjścia. Najważniejsze, aby nie podejmować pochopnych decyzji i rozsądnie podchodzić do możliwych rozwiązań. Poniżej przedstawiamy kilka sposobów, które pomogą uwolnić się ze spirali zadłużenia.

1. Uświadom sobie problem

Pierwszym krokiem do rozpoczęcia walki z zadłużeniem jest uczciwe przyznanie się przed samym sobą do tego, że masz problem. Dopiero wtedy, gdy zdołasz wypowiedzieć to głośno, możliwe będzie opracowanie planu naprawy Twojej sytuacji finansowej.

Odkładanie problemu na później i odwracanie od niego uwagi – zarówno swojej, jak i Twoich bliskich – nie pomogą bowiem w uwolnieniu się od spirali zadłużenia. Dadzą złudne poczucie bezpieczeństwa, lecz tak naprawdę tracić będziesz swój cenny czas, podczas gdy odsetki za nieuregulowane zobowiązania będą wciąż nieubłaganie rosły.

2. Zaplanuj działanie

Obmyślenie planu działania to najważniejszy etap, z jakim przyjdzie się zmierzyć każdej osobie uwikłanej w spiralę zadłużenia. Pracę zacząć należy od zgromadzenia wszystkich listów windykacyjnych, ponagleń i wezwań do zapłaty. Warto także poprosić o raporty z BIG-ów.

Kiedy zbierzemy już wszystkie niezbędne dokumenty i pisma, usiądźmy z kartką i ołówkiem, wynotujmy każde zobowiązanie i podliczmy ich sumę. Znając całkowitą kwotę zadłużenia, łatwiej będzie opracować odpowiedni plan jego spłaty. Pamiętajmy, że z pomocą w obmyślaniu działań mogą przyjść nam bliscy lub doradcy finansowi.

3. Skorzystaj z pomocy zaufanej osoby 

Doświadczenia innych osób mogą pomóc Ci się pozbierać i wyjść z trudnej sytuacji finansowej. Nawet jeśli nie sądzisz, że ktoś spośród Twoich znajomych był w podobnej sytuacji, możesz się zaskoczyć. Każdy z nas zmaga się z problemami i każdy zbiera cenne doświadczenia na swej ścieżce życia.

4. Dojdź do porozumienia z wierzycielem

Jedną z możliwości, jaka może pomóc wszystkim osobom nieradzącym sobie z własnymi zobowiązaniami finansowymi, jest restrukturyzacja zadłużenia. Polega ona na wynegocjowaniu z naszym pożyczkodawcą zmiany warunków spłaty posiadanego zobowiązania na takie, które będą dla nas możliwe do realizacji.

Zadłużenie restrukturyzuje się po to, by dostosować warunki spłaty zadłużenia do aktualnej sytuacji materialnej Dłużnika. Wierzyciele proponują zwykle kilka rozwiązań, na przykład zmianę harmonogramu spłaty zobowiązania – czyli wydłużenie całkowitego okresu spłaty i zmniejszenie wartości poszczególnych rat.

5. Skorzystaj z wakacji kredytowych

Równie atrakcyjnym sposobem restrukturyzacji długu, jaki możemy wynegocjować z wierzycielem, są tzw. „wakacje kredytowe”. Polegają one na zawieszeniu spłaty zobowiązania na określony (zwykle kilkumiesięczny) okres, dzięki czemu Dłużnik zyskuje dodatkowy czas na zgromadzenie niezbędnych środków pieniężnych.

6. Skonsoliduj swoje długi

W przypadku nadmiernego zadłużenia i popadnięcia w bezlitosną spiralę zobowiązań każdy Dłużnik powinien wzbraniać się przed zaciąganiem kolejnej pożyczki. W większości wypadków jest to powiem prosta droga do jeszcze głębszego uwikłania się w długi i coraz poważniejszej utraty kontroli nad własnymi finansami. Istnieje jednak jeden wyjątek od tej reguły. Chodzi o skorzystanie z kredytu konsolidacyjnego, czyli specjalnego produktu bankowego, jaki dedykowany jest właśnie tym Konsumentom, którzy posiadają wiele drobnych zobowiązań finansowych, jakich comiesięczna spłata jest dla nich ciężkim wyzwaniem.

Kredyt konsolidacyjny polega na złączeniu wszystkich posiadanych przez Konsumenta zobowiązań w jedno, nad którym nieporównywalnie łatwiej jest zapanować i regularnie opłacać. Co istotne, w przypadku takich kredytów comiesięczna rata jest znacznie mniejsza od sumy poszczególnych rat z każdego skonsolidowanego zobowiązania. Warto więc poszukać banku, który udzieli nam takiego kredytu i ułatwić sobie spłatę zobowiązania.

7. Zwiększ dochody

Każdy, kto zmaga się ze spiralą zadłużenia, powinien pomyśleć o zwiększeniu swych dochodów. Choć brzmi to banalnie, w rzeczywistości jednak niewielu Dłużników decyduje się na podjęcie dodatkowej pracy lub znalezienie szybkiego zlecenia „po godzinach”. Nie musimy jednak całkowicie zmieniać pracy – możemy pomyśleć o podjęciu się zlecenia lub dodatkowej pracy na 1/3 etatu.

Kolejną możliwością na zyskanie większych dochodów jest wynajem posiadanego na własność mieszkania, pokoju czy nawet garażu. Nawet jeśli nie posiadamy dodatkowej nieruchomości, warto pomyśleć o czasowym wynajmie naszego własnego lokum (np. w okresie wakacyjnym), a samemu wyprowadzić się na ten okres do rodziny lub przyjaciół.

8. Sprzedaj wartościowe przedmioty

Jeśli nie mamy możliwości znalezienia dodatkowego źródła dochodów (lub nawet mimo podjęcia kolejnej pracy, i tak nie wystarcza nam na uregulowanie zaległości finansowych), warto rozważyć sprzedaż wartościowych rzeczy, które posiadamy na własność. Nie chodzi o to, by pozbyć się zupełnie wszystkiego i zostać w samych przysłowiowych skarpetkach, lecz o to, by zdobyć choć część brakującej nam do spłacenia długu gotówki.

W zależności od naszych indywidualnych potrzeb, możemy sprzedać te przedmioty, które najmniej są nam potrzebne – nieużywane auto, kurzące się w piwnicy antyki lub działa sztuki, drogą lecz nienoszoną biżuterię czy od lat nieużywany wózek dziecięcy.

9. Pożycz od rodziny lub przyjaciół

Gdy w popadamy w tarapaty finansowe, pierwszym i w wielu przypadkach bardzo korzystnym wyjściem, jakie przychodzi nam do głowy, bywa pożyczenie pieniędzy od bliskich. Takie rozwiązanie może zapewnić nam zerowe lub zaledwie symboliczne odsetki, a także elastyczność spłaty zadłużenia.

Zanim jednak podejmiemy decyzję o zaciągnięciu długu u rodziny, warto przemyśleć wszelkie „za” i „przeciw”. Pożyczanie pieniędzy od bliskich bywa bowiem bardzo problematyczne i zdarza się, że doprowadza do rodzinnych sporów i pogorszenia relacji między krewnymi. Wszystko zależy od tego, jakie są nasze indywidualne kontakty z członkami rodziny.

10. Ogranicz wydatki

Ratowanie naszej sytuacji materialnej nie powinno ograniczać się jedynie do gromadzenia kolejnych środków pieniężnych służących załataniu „finansowej dziury”. Ważne jest także oszczędzanie gotówki, która tak bardzo mogłaby nam pomóc przy walce z nadmiernym zadłużeniem. Jeśli zależy nam na uwolnieniu się od spirali zadłużenia, powinniśmy ograniczyć nasze comiesięczne wydatki i zacząć oszczędzać nawet najmniejsze sumy.

Nie chodzi tu jedynie o ograniczenie zbędnych zakupów, takich jak kolejna para butów, czy zbędna urządzenie RTV AGD. Oszczędzanie powinno dotyczyć nawet tych podstawowych opłat i wydatków – wody, energii, paliwa czy artykułów żywieniowych. Postarajmy się rzadziej jeść „na mieście”, zużywać mniej wody i prądu, a także kupować na promocjach i w tańszych sklepach niż dotychczas.

11. Skorzystaj z porady prawnej

Każdy, kto zmaga się z problemami finansowymi i wciąż nie wie, jak uporać się z nadmiernym zadłużeniem, powinien skonsultować swoją sytuację z ekspertem w zakresie prawa. W przypadku osób zadłużonych kluczowe jest znalezienie takiego radcy, który nie wymaga olbrzymiego honorarium za swą pomoc.

Na specjalnej stronie Ministerstwa Sprawiedliwości poświęconej darmowej pomocy prawnej dostępna jest interaktywna mapa polski, na jakiej zaznaczone zostały punkty nieodpłatnego poradnictwa. Każdy, kto zmaga się z długami i spełnia warunki przyjęcia, powinien niezwłocznie udać się po pomoc do takiego punktu.

12. Ogłoś upadłość konsumencką

Ostatnim krokiem, na który zdecydować się może każdy, kto nie radzi sobie z nadmiernym zadłużeniem, jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Upadłość to nic innego jak umorzenie całości lub części zobowiązań Konsumenta w przypadku orzeczenia jego niewypłacalności. O ogłoszeniu upadłości konsumenckiej decyduje sąd rejonowy – wyłącznie na wniosek samego Zainteresowanego, czyli Dłużnika. Sąd wszczyna postępowania upadłościowe wtedy, gdy Konsument jest niewypłacalny, czyli trwale niezdolny do uregulowania własnych zobowiązań finansowych.

W zamian za umorzenie zobowiązań Dłużnik zobowiązany jest do tego, by oddać cały swój majątek (o ile posiada on wartość rynkową i jest możliwy do zbycia) syndykowi, który przejęte dobra podda licytacji, a uzyskane z aukcji środki zwróci wierzycielom. Warto wiedzieć jednak, iż sąd ma prawo nie przyznać upadłości konsumenckiej w przypadku, gdy stwierdzi, iż Dłużnik wpakował się w problemy finansowe umyślnie lub z powodu rażącego niedbalstwa i nieodpowiedzialności.

Osoby zmagające się ze spiralą zadłużenia szukają możliwości uzyskania dodatkowych pieniędzy, które pomogą w spłacie długu. Skąd uzyskać pieniądze? Po pomoc sięgnąć można do:

– banków,

– instytucji pożyczkowych,

– kancelarii prawnych,

– firm windykacyjnych,

– fundacji oferujących pomoc zadłużonym,

– firm oddłużeniowych.

Oczywiście należy najpierw sprawdzić, jakiego rodzaju pomoc oferują te instytucje i czy na pewno będziemy mogli z niej skorzystać. Dodatkowo istotne jest również upewnienie się o wiarygodności tego miejsca. Podjęcie zbyt pochopnie decyzji o otrzymaniu pomocy z niesprawdzonego źródła może tak naprawdę popchnąć nas w jeszcze większe problemy.

1. Nie zaciągaj kolejnych zobowiązań finansowych.

Unikanie kolejnych zadłużeń może pozwolić nam uniknąć spirali długów. Wyjątkiem w takim wypadku mogą być wspomniane kredyty konsolidacyjne lub oddłużeniowe, które mogą być właśnie dobrym rozwiązaniem na zapobieganie nadmiernemu zadłużeniu.

2. Wynegocjuj lepsze warunki spłaty

Gdy zauważamy, że nasze długi zaczynają wynikać się spod kontroli, to warto skontaktować się z naszym wierzycielem, w celu wynegocjowania rozwiązań ugodowych. Jednym z nich może być na przykład rozłożenie długu na raty czy wydłużenie czasu spłaty.

3. Gromadź oszczędności

Najkorzystniejszą sytuacją jest, gdy dziurę w budżecie jesteśmy w stanie załatać własnymi oszczędnościami. Dobrze jest więc starć się zwiększać dochody i jednocześnie ograniczać wydatki, w ten sposób będziemy mieć środki „na czarną godzinę”.

4. Kontroluj swoje zobowiązania finansowe

Aby uniknąć długów, należy przede wszystkim kontrolować swoje zobowiązania. Analizowanie na bieżąco swojej sytuacji finansowej pozwoli w porę zareagować na pojawiające się trudności finansowe.

Osoby, które wpadły w spiralę zadłużenia, mają bez wątpienia nie małe kłopoty finansowe. W takim wypadku szczególnie istotna jest kontrola wydatków. Co to oznacza? Zapożyczanie się nawet na niewielkie kwoty może powodować w przyszłości niemałe długi. Z tego powodu każde zobowiązanie finansowe należy przemyśleć kilka razy.

Zanim zdecydujemy się na kredyt czy pożyczkę, musimy mieć pewność, że będziemy w stanie ją spłacić. Ważne jest także to, aby nie pobierać zadłużeń na rzeczy, które nie są nam potrzebne. Czasami lepiej odpuścić sobie zakup lepszego modelu telefonu czy najnowszych gadżetów po to, aby nie musieć w przyszłości zmagać się z poważnymi kłopotami finansowymi. Każde zaciągane zobowiązanie powinno być zatem koniecznością, a nie sposobem na spełnianie chwilowych zachcianek.