Świadectwo pracy – najważniejsze informacje
Umowa o pracę gwarantuje pracownikom największy wachlarz uprawnień i profitów. Oczywiście nie dotyczą one jedynie możliwości skorzystania z ustawowo zagwarantowanego urlopu wypoczynkowego czy okolicznościowego. Pracownik zatrudniony na umowie o pracę może liczyć także na wydanie świadectwa pracy – dokumentu niezwykle pomocnego w przypadku starania się o nowe zatrudnienie. W dzisiejszym artykule wskazujemy najważniejsze informacje na temat świadectwa pracy.
Spis treści:
- Czym jest świadectwo pracy?
- Świadectwo pracy a podstawa prawna
- Co zawiera świadectwo pracy?
- Świadectwo pracy – wzór
- Obowiązek wystawienia świadectwa pracy
- Zaniechanie obowiązku pracodawcy
- Świadectwo pracy - podsumowanie
- Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czym jest świadectwo pracy?
Świadectwo pracy jest specjalnym dokumentem, jaki pisemnie potwierdza fakt podjęcia się pracy przez danego pracownika.
Można powiedzieć, iż świadectwo to jest swoistym dowodem na zatrudnienie pracownika – dołączenie go do CV czyni profil aplikanta wiarygodniejszym i pewniejszym. Pisemne świadectwa pracy wystawiane są przez pracodawcę po wygaśnięciu lub rozwiązaniu stosunku pracy. Prawo gwarantuje owy przywilej jedynie pracownikom sensu stricto, a więc osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Oprócz pobierania świadectwa w celu nowego zatrudnienia, wiele osób decyduje się na ten krok w przypadku zaciągania zobowiązań, np. pożyczek na raty.
Świadectwo pracy a podstawa prawna
Zgodnie ze zmianami prawnymi pracodawca powinien dołączył do wydawanego świadectwa pracy komplet kilku innych plików. Chodzi między innymi o pisemną informację dotyczącą okresu przechowywania dokumentacji pracowniczej (obecnie – 10 lat).
Odbierający świadectwo pracy powinien także otrzymać pismo informujące o możliwości odbioru przez pracownika dokumentacji pracowniczej do końca miesiąca kalendarzowego następującego po upływie owego okresu 10 lat. W przypadku nieodebrania dokumentacji, wszystkie dane ulegną zniszczeniu.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 97. świadectwo pracy
§ 1. W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego […] albo doręcza je w inny sposób. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy.
Co zawiera świadectwo pracy?
W świadectwie pracy powinny znaleźć się wszystkie informacje istotne w przypadku przyszłej rekrutacji. Chodzi więc o takie dane, jakie mogłyby okazać się znaczące dla potencjalnego pracodawcy prowadzącego rekrutację w oparciu o CV i dołączone świadectwa pracy. Dokument ten może okazać się przydatny także w sytuacji zaciągania zobowiązania finansowego, takiego jak np. kredyt gotówkowy.
Świadectwo pracy zawiera dane dotyczące:
- wymiaru czasu pracy osoby zatrudnionej (1/1 etatu, 2/3 etatu, 3/4 etatu itp.),
- okresu pozostawania w danym stosunku pracy (czas trwania umowy; informacja o tym, od kiedy i do kiedy trwała umowa),
- zajmowanego stanowiska, charakteru pracy i pełnionych funkcji (na przykład: prace pomocnicze lub merytoryczne na stanowisku X),
- sposobu rozwiązania stosunku pracy (wygaśnięcie umowy spisanej na czas określony, rozwiazanie umowy za porozumieniem stron, zwolnienie dyscyplinarne itp.),
- wykorzystanych dni wolnych (mowa między innymi o wykorzystanej puli dni urlopu wypoczynkowego, urlopu rodzicielskiego, macierzyńskiego, ojcowskiego, tacierzyńskiego, okolicznościowego itp.),
- okresów pobierania zasiłku chorobowego,
- faktu korzystania z ochrony stosunku pracy przysługującej w związku z urlopem wychowawczym.
Warto także dodać, iż na żądanie pracownika pracodawca ma obowiązek umieszczenia w danym świadectwie pracy informacji o zarobkach (w tym o poszczególnych składnikach wynagrodzenia – na przykład postawa + prowizja + premia). Co więcej, pracodawca ma możliwość zaznaczenia w danym świadectwie informacji o kwalifikacjach uzyskanych przez danego pracownika w trakcie jego stosunku pracy (szkolenia firmowe, certyfikaty itp.).
Świadectwo pracy – wzór
Aktualny wzór świadectwa pracy opracowany został na mocy obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2018 roku. Dokument ten został ogłoszony 3 lipca 2018 roku. Jego obowiązującą treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2018, pod pozycją 1289.
PODSTAWA PRAWNA
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy
Załącznik do obwieszczenia
§ 2. 1. W świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące:
1) okresu lub okresów zatrudnienia;
2) wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy;
3) rodzaju wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji;
4) trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia;
5) okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę […];
6) urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy i wykorzystanego w tym roku;
7) wykorzystanego urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia;
8) wykorzystanego urlopu ojcowskiego;
9) wykorzystanego urlopu rodzicielskiego i podstawy prawnej jego udzielenia;
10) wykorzystanego urlopu wychowawczego i podstawy prawnej jego udzielenia;
11) okresu, w którym pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy […];
12) zwolnienia od pracy […], wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
13) liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie […] w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
14) okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych;
15) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
16) wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy;
17) okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnia- nych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty;
18) zajęcia wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym;
19) należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych;
20) informacji o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach – na żądanie pracownika.
Świadectwo pracy powinno zawierać przede wszystkim oznaczenie pracodawcy:
- pełną nazwę firmy,
- adres siedziby,
- numer identyfikacyjny – na przykład REGON,
- dane pracownika (imiona i nazwisko, data urodzenia),
- data i miejscowość sporządzenia (zwykle – dzień rozwiązania lub ustania stosunku pracy).
Obowiązek wystawienia świadectwa pracy
Warto wiedzieć, iż wydanie świadectwa pracy w przypadku ustania stosunku pracy (zarówno rozwiązania umowy, jak i jej wygaśnięcia) jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Fakt ten potwierdza polskie prawo, a dokładniej – Kodeks pracy, czyli akt prawny, jaki reguluje wszystkie obowiązki przywileje stron umowy o pracę. Jeśli jednak nasze zatrudnienie opiera się na umowie zlecenie, a świadectwo jest konieczne do zaciągnięcia zobowiązania finansowego, możemy skorzystać z alternatywy, jaką są pożyczki na dowód.
Uwaga!
W razie nieodebrania listu poleconego ze świadectwem pracy, pracodawca ma obowiązek złożenia tegoż dokumentu w aktach osobowych pracownika. Te natomiast powinny być przechowywane jeszcze przez okres 10 lat od ustania stosunku pracy.
Świadectwo pracy powinno zostać wydane pracownikowi (albo osobie pisemne upoważnionej) jeszcze w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (oczywiście z uwzględnieniem okresu wypowiedzenia). Jeśli w owym dniu pracownik był nieobecny i nie wyznaczył dla siebie żadnego pełnomocnika, świadectwo powinno mu zostać listownie przesłane w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy.
Zaniechanie obowiązku pracodawcy
Jeśli pracodawca nie dopełni swojego niezbywalnego obowiązku i nie wyda pracownikowi świadectwa pracy, powinien się liczyć z karą grzywny (od 1 do 30 tysięcy złotych). Co więcej, pracownikowi, który nie mógł uzyskać nowej pracy z powodu niewydania świadectwa, przysługuje także prawo do odszkodowania w równowartości jego dotychczasowego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy (maksymalnie 6 tygodni).
Starania o odszkodowanie i sprawiedliwe zadośćuczynienie warto zacząć od próby nawiązania kontaktu z samym pracodawcą. Jeśli kroki te nie przyniosą należytego skutku, należy niezwłocznie powiadomić Państwową Inspekcję Pracy o fakcie niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy.
Ostatnim krokiem jest złożenie pozwu o odszkodowanie w najbliższym sądzie cywilnym (w wydziale pracy i ubezpieczeń społecznych). W treści pozwu warto wskazać wszystkie negatywne następstwa niewydania świadectwa, takie jak na przykład odmowa przyjęcia wniosku o zarejestrowanie w PUP, odrzucenie aplikacji o nową pracę, niewypłacenie należnych świadczeń społecznych/socjalnych itp.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
Art. 97. świadectwo pracy
§ 2. W świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy podać także informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach.
§ 2[1]. Pracownik może w ciągu 14 dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do sądu pracy. W przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy, żądanie sprostowania świadectwa pracy wnosi się do sądu pracy.
Świadectwo pracy - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Świadectwo pracy jest specjalnym dokumentem, jaki pisemnie potwierdza fakt podjęcia się pracy przez danego pracownika. Pisemne (lub elektroniczne) świadectwa pracy wystawiane są przez pracodawcę po wygaśnięciu lub rozwiązaniu stosunku pracy.
- Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię wydawania świadectwa pracy przez pracodawcę, jest Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy. Jego ujednolicony tekst znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 24 na rok 1974, pod pozycją 141.
- Prawo gwarantuje przywilej otrzymania świadectwa pracy jedynie pracownikom sensu stricto, a więc osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Świadectwa pracy nie wystawia ani Zleceniodawca, ani Zamawiający dzieło.
- Świadectwo pracy powinno zawierać przede wszystkim oznaczenie pracodawcy oraz dane samego pracownika. Nie może zabraknąć również daty oraz miejscowości sporządzenia dokumentu.
- W świadectwie pracy należy obowiązkowo zawrzeć informacje o czasie trwania stosunku pracy i jego wymiarze, przyczynie rozwiązania umowy, zajmowanym stanowisku, wynagrodzeniu i wykorzystanych dniach urlopowych.
- Były pracownik ma prawo wystąpić z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu 7 dni od otrzymania owego dokumentu. W razie nieuwzględnienia przez pracodawcę wniosku, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa do sądu pracy.
- Świadectwo pracy powinno zostać wydane pracownikowi (albo osobie pisemne upoważnionej) jeszcze w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy (oczywiście z uwzględnieniem okresu wypowiedzenia).
- Jeśli w dniu wygaśnięcia stosunku pracy pracownik był nieobecny i nie wyznaczył dla siebie żadnego pełnomocnika, świadectwo powinno mu zostać listownie przesłane w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy.
- Jeżeli pracodawca nie dopełni swojego obowiązku i nie wyda pracownikowi świadectwa pracy, powinien się liczyć z karą grzywny (od 1 do 30 tysięcy złotych).
- W przypadku nawiązania z tym samym pracodawcą kolejnego stosunku pracy nie ma obowiązku wystawiania świadectwa pracy. Co ważne, umowa ta powinna zostać podpisana w ciągu maksymalnie 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Oczywiście. Były pracownik ma prawo wystąpić z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu 7 dni od otrzymania owego dokumentu. W razie nieuwzględnienia przez pracodawcę wniosku byłego pracownika, zainteresowanemu przysługuje prawo wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa do sądu pracy. Termin na to wynosi 7 dni od chwili otrzymania odmowy sprostowania świadectwa ze strony pracodawcy.
W przypadku nawiązania z tym samym pracodawcą kolejnego stosunku pracy nie ma obowiązku wystawiania świadectwa pracy. Co ważne, umowa ta powinna zostać podpisana w ciągu maksymalnie 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.
Warto jednak dodać, iż pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy na jego wniosek. Pismo to może zostać złożone zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej.
Ponadto wniosek może zostać złożony w dowolnym czasie i może dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego jedynie poprzedniego okresu zatrudnienia lub wszystkich okresów zatrudnienia, za które dany pracodawca dotychczas nie wydał świadectwa pracy.
Niestety, w przypadku umów zlecenia polskie prawo nie gwarantuje pracowniczego przywileju uzyskania świadectwa pracy. Wszak wykonywanie zlecenia pracą de facto nie jest i nie podlega przepisom kodeksu pracy.
Niemniej jednak warto poprosić obecnego Zleceniodawcę o wystawienie pisemnego zaświadczenia, jakie potwierdzi zakres wykonywanych obowiązków, zajmowane stanowisko, wynagrodzenie i sposób rozwiązania umowy. Podobne dokumenty wystawiane są także w przypadku starania się o kredyt lub pożyczkę.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Świadectwo_pracy
Wszystkie komentarze
świadectwa pracy wydają też przy dyscyplinarkach?
Dodaj komentarz