Upoważnienie a pełnomocnictwo

Julia Wierciło

27 lipca 2023

W życiu codziennym i w różnych sytuacjach formalnych często spotykamy się z koniecznością załatwienia naszych spraw przez osoby trzecie. Dwa pojęcia, które są związane z tym procesem, to upoważnienie i pełnomocnictwo. Choć mogą wydawać się zbliżone, istnieją pomiędzy nimi istotne różnice. Sprawdźmy czym różnią się od siebie, a także przyjrzyjmy się dokładnym definicjom tych dwóch pojęć.

Spis treści:

Upoważnienie a pełnomocnictwo - czym się różnią?
Pełnomocnictwo - co to jest?
Pełnomocnictwo - co powinno się w nim znaleźć?
Upoważnienie - co to jest?
Upoważnienie - co powinno się w nim znaleźć?

Zwiń spis treści

Upoważnienie a pełnomocnictwo - czym się różnią?

Pełnomocnictwo jest przekazaniem kompetencji do wykonania określonej czynności za nas. Upoważnienie natomiast pozwala na dokonywanie czynności w naszym imieniu.

Spójrzmy na przykład z życia codziennego:

pełnomocnictwo – wybrana przez nas osoba może reprezentować nas w sprawach medycznych lub finansowych,
upoważnienie – osoba upoważniona może odebrać naszą przesyłkę.

Pełnomocnictwo - co to jest?

Pełnomocnictwo to formalny dokument lub umowa, w której jedna strona czyli pełnomocnik otrzymuje uprawnienia do reprezentowania drugiej strony w określonych sprawach i podejmowaniu decyzji w ich imieniu. Mocodawca udziela pełnomocnikowi szerokiej lub określonej władzy, umożliwiających mu podejmowanie działań na jego rzecz. Oznacza to, że każda decyzja podjęta przez pełnomocnika w ustalonym zakresie będzie także decyzją osoby, która udzieliła pełnomocnictwa. Sprawdźmy jakie rodzaje pełnomocnictwa możemy wyróżnić.

Przykłady pełnomocnictwa:

pełnomocnictwo do reprezentacji w sprawach finansowych – osoba może udzielić pełnomocnictwa bankowemu doradcy, aby reprezentował ją w transakcjach finansowych i podejmował decyzje w sprawach bankowych,
pełnomocnictwo medyczne – pacjent może udzielić pełnomocnictwa członkowi rodziny lub bliskiemu przyjacielowi, aby reprezentował go i podejmował decyzje medyczne w przypadku, gdyby sam nie był w stanie tego zrobić,
pełnomocnictwo do reprezentowania firmy – właściciel firmy może udzielić pełnomocnictwa swojemu partnerowi lub pracownikowi, aby reprezentował firmę w negocjacjach i zawieraniu umów w jej imieniu.

Rodzaje pełnomocnictwa:

ogólne – pełnomocnictwo to dotyczy spraw ogólnych i nie jest mocno sprecyzowane.
rodzajowe – osoba upoważniająca ustala szczegółowo kompetencje pełnomocnika, a także ich rodzaj na przykład odpowiadanie na przychodzące pisma,
szczegółowe – ten rodzaj pełnomocnictwa jest bardzo konkretny i jeszcze bardziej określony. Może to być sytuacja, w której pełnomocnik może na przykład odpowiadać na konkretny rodzaj pism,
procesowe – ten rodzaj pełnomocnictwa upoważnia wybraną osobę do reprezentowania nas przy czynnościach sądowych.

Zostanie pełnomocnikiem zależy od zakresu kompetencji, w jakim ma on działać jako reprezentant upoważniającego. Aby móc pełnić taką funkcję kandydat musi spełnić kilka wymagań. Najważniejszym z nich jest to, że pełnomocnik musi być osobą pełnoletnią z pełną zdolnością do czynności prawnych.

Kto może zostać pełnomocnikiem?

pełnomocnik do spraw administracyjnych – w tym wypadku pełnomocnikiem może zostać małżonek, pełnoletnie dziecko, przyjaciel lub członek rodziny. Pełnomocnictwo dotyczy składania dokumentów urzędowych,
pełnomocnik do spraw cywilnych – pełnomocnikiem może być adwokat, radca prawny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Konsumenta lub nawet członek rodziny,
pełnomocnik do spraw karnych – w tym wypadku pełnomocnikiem może zostać wyłącznie adwokat albo radca prawny. Pełnomocnictwo dotyczy reprezentacji w sprawach karnych takich jak procesy sądowe lub postępowanie.

Pełnomocnictwo - co powinno się w nim znaleźć?

Aby pełnomocnictwo było zasadne należy sporządzić dokument pisemny. Dzięki temu zyskujemy nie tylko potwierdzenie, ale również określenie szczegółów działania pełnomocnika. Należy pamiętać o tym, żeby podać jak najwięcej informacji dotyczących uzgodnienia. Pomoże nam to uniknąć problemów związanych z ewentualnymi nieporozumieniami. Sprawdźmy co powinno znaleźć się w dokumencie.

Co powinno zawierać pełnomocnictwo?

data oraz miejsce sporządzenia,
nasze dane osobowe oraz dane pełnomocnika – imię, nazwisko, adres, PESEL, numer telefonu, numer oraz serię dowodu osobistego,
szczegółowe warunki pełnomocnictwa – czas trwania, przebieg,
podpis obu stron.

Kodeks cywilny nie określa formy zawarcia pełnomocnictwa. Wynika z tego, że może mieć ono formę ustną. Pamiętajmy jednak, że w tym wypadku bardzo ważne jest bezpieczeństwo, a najlepszym dowodem na zawarcie jest dokument w formie pisemnej.

Upoważnienie - co to jest?

Upoważnienie to zgoda lub zezwolenie, które jedna strona (upoważniający) daje drugiej stronie (upoważnionemu) na wykonanie określonego działania lub uzyskanie dostępu do pewnych zasobów lub informacji. Upoważnienie może być ograniczone w czasie lub zakresie i nie daje upoważnionemu pełnej władzy do działania w imieniu upoważniającego. Oznacza to, że upoważnienie pozwala na dokonywanie pewnych czynności w naszym imieniu, a nie tak jak w przypadku pełnomocnictwa za nas. Upoważnienie może od nas otrzymać każda pełnoletnia osoba.

Przykłady upoważnienia:

upoważnienie do odbioru przesyłki – osoba może upoważnić swojego sąsiada lub bliskiego do odbioru paczki w jej imieniu, jeśli nie jest w stanie osobiście odebrać przesyłki,
upoważnienie do korzystania z konta bankowego – młodsza osoba może otrzymać upoważnienie od swojego rodzica do korzystania z ich konta bankowego w celu dokonywania pewnych operacji, ale bez prawa reprezentowania rodzica w pełnym zakresie,
upoważnienie do korzystania z firmowego samochodu – pracownik może otrzymać upoważnienie od swojego pracodawcy do korzystania z firmowego samochodu do określonych celów służbowych.

Upoważnienie - co powinno się w nim znaleźć?

Aby zachować wszelkie środki ostrożności należy sporządzić upoważnienie w formie pisemnej. Jest to dowód, ale także określenie wszystkich funkcji, do których została upoważniona wybrana przez nas osoba. Sprawdźmy co powinno znaleźć się w tym dokumencie.

Co powinno zawierać upoważnienie?

data oraz miejsce sporządzenia,
nasze dane osobowe oraz dane pełnomocnika – imię, nazwisko, adres, PESEL, numer telefonu, numer oraz serię dowodu osobistego,
szczegółowe warunki pełnomocnictwa – czas trwania, przebieg,
podpis obu stron.