Kwota wolna od podatku 2017

W 2017 roku będzie obowiązywać inna niż dotychczas kwota wolna od podatku. Jej wysokość zależna będzie od dochodu podatnika. Zdaniem resortu skorzysta na tym 3,5 mln osób, a  20 mln Polaków nie odczuje zmian.

Co to jest kwota wolna od podatku ? 

Kwota wolna od podatku to poziom dochodów, przy uzyskaniu których nie jesteśmy zobowiązani do odprowadzenia na rzecz państwa podatku dochodowego. To jeden z elementów systemu podatkowego.

Podatnicy mogą odejmować od obliczonego i należnego od nich podatku pewną kwotę, której wysokość w 2017 roku wyniesie maksymalnie 1188 zł. W efekcie jej stosowania, maksymalna kwota wolna od podatku w przyszłym roku to 6600 zł.

Zmiany przyjęte

Prezydent RP Andrzej Duda podpisał tak zwaną ustawę o kwocie wolnej od podatku, która pod koniec listopada została opublikowana w Dzienniku Ustaw. W tym samym czasie Sejm przyjął poprawki Senatu do nowelizacji ustawy PIT, CIT i Ordynacji podatkowej. W ten sposób kwota wolna od podatku dla najmniej zarabiających wzrośnie w 2017 roku do 6,6 tysięcy zł. Jednak zarabiający ponad 127 tys. zł rocznie stracą prawo do tego odliczenia. Jak wynika z obliczeń resortu finansowego, zmiana będzie korzystna dla około 3,5 miliona podatników.

Według Ministerstwa Finansów nowela realizuje nadrzędny cel -  uprzywilejowanie najmniej zarabiających, a koszt dla budżetu w wysokości ok. miliarda złotych jest do zaakceptowania. 

Przyjęte poprawki przygotował senator Grzegorz Bierecki z PiS. Według nich kwota wolna od podatku wzrośnie do 6,6 tysięcy zł w przyszłym roku. Z kwoty w tej wysokości skorzystają tylko osoby zarabiające rocznie taką lub mniejszą sumę.

Co się zmieni ?

Osoby zarabiające mniej niż 550 zł miesięcznie zyskają około 50 zł na miesiąc (mowa tu o dochodzie do opodatkowania -  ta kwota może być pomniejszona o składki ZUS i koszty uzyskania, w zależności od formy umowy). Po zmianach wcale nie zapłacą podatku.Mniejszy podatek, bo o około 8 zł miesięcznie, będa płacić zarabiający nie więcej niż 916 zł brutto. Natomiast pracownicy, uzyskujący wynagrodzenie w przedziale płacowym od 917 zł do 7 127 zł nie odczują żadnych zmian. Kwota wolna nadal ma dla nich wynosić 3091 zł rocznie. Z szacunków wynika, że ta grupa to około 21 mln podatników. Podwyżka podatku będzie zaś czekać na tych, którzy zarabiają więcej niż 7127 zł. Osoba, która zarabia 10 tysięcy złotych zapłaci o 36,93 zł na miesiąc więcej.

Kto zyska ?

Po zmianach pracownik, pracujący na pół etatu za tysiąc zł miesięcznie (rocznie osiągający dochód 12 tysięcy zł), za 2017 r. nie zapłaci podatku dochodowego. W ten sposób zyska 265 zł, które zapłaciłby (już po odliczeniu składki zdrowotnej) w 2016 roku.

Osoba, która w 2017 r. przepracuje przykładowo 4 miesiące i otrzyma wynagrodzenie 2 tys. zł także nie zapłaci podatku. Dzięki zmianom, jak dodaje resort, taka osoba zyska 71 zł (również po odliczeniu składki zdrowotnej).

Ktoś, kto otrzymuje rentę socjalną w kwocie 840 zł, zapłaci podatek dochodowy za 2017 r. w wysokości 345 zł, kiedy to w 2016 r. zapłaciłby 477 zł. Przy dochodzie do opodatkowania w wysokości 10 080 zł podatek będzie niższy o 132 zł.

Otrzymujący rentę rencista z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie 750 zł, zapłaci niższy podatek dochodowy za 2017 r. o 287 zł. W 2016 r. podatek wynosi 366 zł, a w przyszłym już tylko 79 zł (przy dochodzie do opodatkowania w wysokości 9 tys. zł).

Ministerstwo Finansów podkreśla, że wiele zyskują też osoby zatrudnione na umowie o dzieło. Np. osoba, która otrzymuje wypłatę na takiej umowie, nie objętej prawem autorskim, w wysokości 10 tys. zł i to dla niej jedyne źródło przychodów, zapłaci niższy podatek dochodowy za 2017 r. o blisko połowę. W 2016 r. jej podatek to 884 zł, w 2017 r. to 453 zł, czyli w jej kieszeni zostanie 431 zł. Jej dochód do opodatkowania to 8 tys. zł (20 proc. koszty uzyskania przychodów).

Z drugiej strony, resort wskazał, że nie zapłaci podatku dochodowego za 2017 rok natomiast ten, kto otrzymuje wypłatę z tytułu umowy o dzieło, objętej prawem autorskim, także w kwocie 10 tys. zł (jedyne źródło przychodów). Zyskuje dzięki temu 344 zł (przy dochodzie do opodatkowania 5 tys. zł - 50 proc. koszty uzyskania przychodów).

Kto straci ?

W ograniczonym zakresie straci 450 tysięcy osób, a maksymalnie 250 tysięcy najbogatszych straci prawo do ulgi.

Najlepiej zarabiający od 85,5 tysięcy zł do 127 tysięcy zł stracą na zmianach. W ich przypadku, kwota wolna będzie maleć do zera. Natomiast osoby z dochodami powyżej 127 tysięcy zł nie będą mogły z niej w ogóle skorzystać.

Jak obliczyć kwotę wolną od podatku ?

Aby obliczyć kwotę wolną stosuje się łączną wartość przychodów ze wszystkich źródeł opodatkowanych według tzw. zasad ogólnych. Kwotę wolną stosuje się do dochodu, a więc przychodu po odjęciu kosztów podatkowych oraz ulg odliczanych od dochodu podatnika (nie uwzględnia się ulg odliczanych od podatku - ulg prorodzinnych, abolicyjnych jak i ulg na innowacyjność).

Po pierwsze trzeba dodać np. wynagrodzenia z umowy o pracę, dzieł, wynajmu, działalności gospodarczej, później odjąć przysługujące z każdego z tych tytułów koszty podatkowe, skorzystać z ulg podatkowych –  z obliczeń uzyskamy kwotę kwalifikująca podatnika do stosowania odpowiedniej kwoty zmniejszającej podatek. Od powstałego wyniku (czyli dochodu podatnika) należy obliczyć podatek, a na koniec po wyliczeniu odjąć od niego wartość kwoty obniżającej.

Dochód 6.600 zł - 11.000 zł

Kwota obniżająca podatek w przypadku dochodu pomiędzy 6.600 zł a 11.000 zł to: 1 188 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 631 zł 98 gr × (podstawa obliczenia podatku  6 600 zł) ÷ 4 400 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 6 600 zł i nieprzekraczającej kwoty 11 000 zł.

Np. Podatnik zarobił w 2017 r. na podstawie praw autorskich 10.500 zł netto. Jest to jedyny dochód podatnika. Podatek wyniesie 10.500 x 18% - kwota zmniejszenia. 

Kwotę zmniejszenia oblicza się według wzoru: 
1188-631,98X(10500 – 6600)/4400 = 1188-560,16 = 627,84 zł

Zatem podatek wyniesie:
10.500x 18% - 627,84 = 1262,16 po zaokrągleniu do pełnych złotych = 1262 zł

Dochód 85,528 zł - 127.000 zł

Kwota obniżająca podatek w przypadku dochodu pomiędzy 85.528 zł a 127.000 zł wynosi: 556 zł 02 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 556 zł 02 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.

Np. Podatnik zarobił w 2017 r. na podstawie umowy o pracę 90.500 zł netto. Jest to jedyny dochód podatnika. Podatek wyniesie 15 395 zł 04 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł - kwota zmniejszenia.

Kwotę zmniejszenia oblicza się według wzoru: 
556,02 – 556,02x(90.500 – 85.528)/41472 zł = 556,02 – 66,66 = 489,36 zł.

Podatek wyniesie:
15395,04 +32%x4972 – 489,36 = 16496,72 w zaokrągleniu do pełnych złotych 16497 zł.

Ulgi podatkowe a nowa kwota wolna od podatku

Wprowadzenie nowych zasad stosowania kwoty zmniejszającej podatek w 2017 r. nie wpływa na prawa podatników do korzystania z ulg podatkowych. W przyszłym roku żadna ze stosowanych w 2016 roku ulg podatkowych nie zniknie.

Rozliczenie z małżonkiem a kwota wolna

Prawo do preferencyjnego rozliczenia sprawia, że podatek pobiera się w podwojonej wysokości liczonej jednak od połowy łącznej wartości dochodów podatnika i jego małżonka. Dlatego wspólne rozliczenie może uprawniać do korzystania przez oboje małżonków z kwoty wolnej w wyższej wartości.

Np. Podatnik zarabia 20.000 zł. Natomiast jego żona nie zarabia nic. Wspólne rozliczenie sprawia, że podatek pobiera się w podwójnej wartości liczonej od połowy ich wspólnego dochodu. 20.000 zł/2 co daje 10.000 zł na osobę. W efekcie możliwe jest stosowanie kwoty zmniejszającej podatek 1188 zł dwukrotnie (wyniesie  teraz 2376 zł). Jeśli małżonkowie rozliczaliby się osobno kwota ta zastosowana byłaby tylko dla męża i wyniosła wyłącznie 1188 zł.

Zaliczki na podatek w trakcie roku

W przypadku podatników, których dochody nie przekroczą 85.528 zł kwota zmniejszająca podatek, o którą zaliczki zostają obniżone w trakcie roku, wynosi 556 zł 02 gr rocznie (czyli 46,33 zł miesięcznie). W przypadku podatników, których zarobki przekroczą wymienioną kwotę, która stanowi górną granicę pierwszego przedziału skali, zaliczki nie pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek. Również osoby, które samodzielnie wpłacają zaliczki na podatek, mogą stosować tylko w trakcie roku kwotę zmniejszającą w wartości 556,02 zł. W efekcie obowiązek płacenia zaliczek na podatek powstanie u nich po przekroczeniu kwoty 3089 zł. 

Zastosowanie określonej kwoty zmniejszającej podatek przez płatników lub wpłacanie zaliczek w trakcie roku już od wysokości dochodu 3089 zł nie umniejsza prawa podatnika, do korzystania z wyższej kwoty wolnej przy rozliczeniu rocznym. Nawet jeśli płatnik zastosuje kwotę zmniejszającą 556,02 zł rocznie, to podatnik i tak w rozliczeniu rocznym wykazać może nawet 1188 zł kwoty zmniejszającej.