Bezpieczeństwo płatności zbliżeniowych

Rok 2007 był przełomowym momentem w dziejach polskiej bankowości. Właśnie wtedy, w grudniu 2007 roku, polski Bank BZ WBK po raz pierwszy wprowadził na krajowy rynek finansowy karty płatnicze z systemem PayPass. Kilka miesięcy później do obiegu trafiły także karty VISA payWave – kolejne środki płatności zbliżeniowej.
 

Nowa technologia transakcji okazała się być niezwykle atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych kart płatniczych, a przede wszystkim – dla gotówki. Trudno dziś wyobrazić sobie brak takiej formy płatności. Współczesne społeczeństwo pokochało szybkość, prostotę i wygodę płynące z transakcji bezstykowych.
 

Płatności zbliżeniowe nie mają sobie równych. I choć na współczesnym rynku europejskim pojawia się coraz więcej innowacyjnych metod transakcyjnych, takich jak BLIK czy nowoczesne chińskie płatności, zbliżeniowe zapłaty wciąż cieszą się największym zaufaniem. Warto jednak zastanowić się nad bezpieczeństwem owych transakcji. Sprawdziliśmy więc, o czym pamiętać i jak nie dać się oszukać podczas korzystania z kart bezstykowych. 

O czym należy pamiętać?
Choć karty zbliżeniowe mają wielu zwolenników, wciąż istnieje pewna garstka ludzi, którzy nie przekonali się do możliwości i korzyści płynących z użytkowania transakcji bezstykowych. Nic w tym dziwnego – w końcu popularne tabloidy i wiele innych portali internetowych raz na jakiś czas informują swych odbiorców o szkodach, jakie wyrządziły karty zbliżeniowe. 
 

Warto jednak wiedzieć, iż demonizacja płatności zbliżeniowych w większości przypadków wynika z niechęci społeczeństwa do nowych technologii, a nie z rzeczywistych powodów – takich jak chociażby osobiste i przykre doświadczenia. To oczywiste, że do wszystkiego, co nowe, dziwne i innowacyjne, podchodzimy z dystansem i odpowiednią dozą braku zaufania. 
 

Warto jednak wiedzieć, iż płatności zbliżeniowe – o ile są one odpowiednio użytkowane, a Konsument zachowuje minimum środków ostrożności – są całkowicie bezpieczne. Sprawdziliśmy więc, o czym pamiętać podczas korzystania z kart bezstykowych i jak zapewnić swym finansom odpowiednie bezpieczeństwo.

1) Zmniejsz limity transakcji
Choć sama metoda płatności zbliżeniowej nie narzuca swym użytkownikom żadnych limitów transakcji, nie oznacza to tym samym, iż możemy dokonywać płatności bezstykowych na nieograniczoną sumę. W końcu niemal żadna karta płatnicza nie umożliwia dokonywania transakcji na kwoty liczone w milionach, bowiem byłoby to wyjątkowo niebezpieczne.
 

Progi dla płatności zbliżeniowych ustalane są przed bank, jaki wydał daną kartę płatniczą. Limity kwotowe wynoszą zwykle ok. 500 złotych (jednorazowo) i 1000 złotych (dziennie), a limity ilościowe dopuszczają wykonanie od 5 do 10 zbliżeniowych transakcji „bezPINowych” w ciągu doby. 
 

Warto jednak wiedzieć, iż przypadku każdego banku istnieje możliwość dowolnego zmienienia owych limitów – czy to za pośrednictwem internetowego systemu transakcji bankowych, czy też osobiście w oddziale banku. Jeśli obawiamy się o nasze finanse, wystarczy więc, iż obniżymy limity przypisane do naszej karty – przykładowo z 1000 zł dziennie na 200 złotych dziennie.
 

Co równie warte nadmienienia, to fakt, iż banki działające na polskim rynku bankowym wprowadziły specjalne liczniki limitowe dla „bezPINowych” transakcji zbliżeniowych. Oznacza to, iż co kilka transakcji terminal płatniczy może poprosić o wprowadzenie PIN-u także dla kwoty poniżej 50 zł. Po dokonaniu takowego zabezpieczenia banki zapewniły, iż wyczyszczenie portfela za pomocą karty zbliżeniowej nie będzie więcej możliwe.

2) Chroń swój portfel 
Największe (jeśli nie jedyne) zagrożenie płynące z użytkowania kart zbliżeniowych związane jest z ich ewentualną kradzieżą. Jeśli bowiem przestępca ukradnie nasz portfel ze znajdującą się w jego wnętrzu kartą o systemie PayPass lub payWave, będzie miał on możliwość skorzystania z „bezPINowych” transakcji do kwoty 50 złotych.
 

Co więcej, pieniędzy z naszego konta ubędzie więcej niż owe 50 złotych, bowiem złodziej będzie mógł dokonać bezstykowych płatności kilka razy (ile – to zależy od indywidualnie ustalonych limitów transakcji przez dany bank lub użytkownika karty). Sytuacja będzie jeszcze gorsza, gdy przestępca zdoła podejrzeć nasz PIN do karty. Wtedy będzie miał możliwość skorzystania z jeszcze większych środków z naszego konta. 
 

Jeśli więc obawiasz się o bezpieczeństwo własnych finansów, najważniejszą rzeczą, o jakiej powinieneś lub powinnaś pamiętać, jest ochrona własnego portfela. Jeśli trafi on w niepowołane ręce, nie tylko stracisz gotówkę, lecz także pojawi się możliwość utraty o wiele większej kwoty pieniędzy z własnego konta bankowego.

3) Nie zostawiaj karty na wierzchu
Bardzo ważną kwestią, o jakiej powinien pamiętać każdy, kto dba o bezpieczeństwo własnych finansów, jest niepozostawianie karty płatniczej w zasięgu wzroku osób trzecich. Nie chodzi tu jedynie o możliwość jej kradzieży czy sklonowania, lecz także o szansę na nielegalne pozyskanie danych.
 

Większość popularnych w Polsce kart zbliżeniowych (VISA payWave, MasterCard PayPass lub Maestro PayPass) zawiera na swej powierzchni informacje takie jak imię i nazwisko posiadacza czy numer i data ważność karty. Co równie ważne, na odwrocie karty znajduje się także indywidualny trzycyfrowy numer CVV lub CVC.
 

Posiadając wszystkie te dane osoba trzecia będzie mogła dokonać internetowych zakupów lub płatności kartą (o ile posiadacz karty nie ustanowił dodatkowego sposobu autoryzacji transakcji, np. potwierdzenia SMS). Dlatego jeśli korzystasz z karty płatniczej – nie tylko tej zbliżeniowej, lecz i tradycyjnej – dbaj o jej bezpieczeństwo i pamiętaj, by zawsze głęboko ją chować.

4) Kontroluj wydatki
Czasami zdarza się tak, że udajemy się do sklepu, by dokonać niezbędnych zakupów, lecz nie zdajemy sobie sprawy z tego, iż na naszym koncie nie ma wystarczających środków pieniężnych. Niekiedy płatność taka zostanie odrzucona, lecz równie często terminal zatwierdzi transakcję zbliżeniową, a w konsekwencji – na koncie płatnika pojawi się niekorzystny debet.
 

To, czy płatność zostanie zaakceptowana w przypadku braku środków na koncie, zależy od indywidualnej polityki banku, w jakim posiadamy kartę z systemem płatności zbliżeniowych. Niektóre instytucje finansowe rozliczają transakcje bezstykowe natychmiastowo (są to płatności online, czyli te z dostępem do banku i podglądem w stan konta płatnika), a niektóre zwlekają z zaksięgowaniem płatności (wtedy jest mowa o transakcjach offline). 
 

W przypadku transakcji online, jakie oferuje m.in. mBank, Bank Pekao, Getin Noble Bank, BNP Paribas, Credit Agricole, PKO BP czy BOŚ Bank, płatność z konta niezasilonego wystarczającymi środkami pieniężnymi zostanie po prostu odrzucona – płatnik nie dokona zakupu i będzie musiał zrezygnować z dalszych starań.
 

W przypadku transakcji offline, jakie oferuje m.in. Deutsche Bank, ING Bank Śląski, Bank Pocztowy czy Bank BGŻ, płatność zbliżeniowa zostanie jednak dokonana, a po rozliczeniu owej transakcji na koncie posiadacza pojawi się debet. Bez odpowiedniej kontroli własnych wydatków istnieje spora szansa, iż Konsument z kartą rozliczaną offline narobi sobie sporych długów, których spłatą będzie się martwił przez długi czas.

5) Jeśli wciąż masz wątpliwości, wyłącz usługę zbliżeniową
Mimo wprowadzenia w życie wszelkich środków ostrożności, i tak pewna cześć użytkowników nie będzie miała pełnego zaufania wobec płatności zbliżeniowych i korzyści płynących z korzystania z kart bezstykowych. Warto jednak pamiętać o tym, że żaden bank ani żaden sklep nie może zmusić Klienta do korzystania z transakcji zbliżeniowych.
 

Mało która instytucja finansowa wydaje w obecnych czasach karty płatnicze bez systemu Paypass lub payWave. Nie oznacza to jednak, że wszyscy Konsumenci musza być skazani na bezstykowe płatności. Możliwość zbliżeniowego płacenia za zakupy można w każdej chwili wyłączyć – a w tym celu wystarczy jedynie zgłosić się do banku.
 

Większość instytucji finansowych umożliwia wyłączenie usługi PayPass lub payWave (w zależności od rodzaju posiadanej karty) nie tylko stacjonarnie w oddziale banku, lecz także telefonicznie (na infolinii) lub poprzez autoryzowaną bankowość elektroniczną. W tych bankach, które nie przewidują jednak możliwości całkowitego wyłączenia usługi płatności bezstykowych, wystarczy ustanowić limit transakcji zbliżeniowych na 0 zł.

Podsumowanie

1) Karta zbliżeniowa sama z siebie nie wyrządzi szkody Konsumentowi – to tylko jej nieprawidłowe użytkowanie może skutkować utratą środków z konta posiadacza.
 

2) Obecnie niemal każdy bank wydaje karty z uruchomionym systemem płatności bezstykowych. 
 

3) By wyłączyć funkcję PayPass lub payWave, wystarczy zgłosić się do banku, który wydał kartę płatniczą z aktywną opcją transakcji zbliżeniowych. 
 

4) Karty zbliżeniowe umożliwiają dokonywanie transakcji nieautoryzowanych PIN-em do kwoty 50 złotych. By zminimalizować szansę na wydanie owych 50 złotych przez osobę trzecią, strzeż swego portfela. 
 

5) Karty zbliżeniowej nie da się sklonować. Co więcej, nawet jeśli istniałaby taka możliwość, dzięki jej bezstykowemu użytkowaniu nie narazimy owej karty na trafienie w niepowołane ręce i nie sprowokujemy potencjalnie szkodliwej sytuacji.
 

6) Karty zbliżeniowe posiadają limity kwotowe – zwykle ok. 500 zł dla jednorazowej transakcji i 1000 zł dla dziennego salda transakcji. 
 

7) Karty bezstykowe posiadają także limity ilościowe transakcji – zwykle można użyć ich „bezPINowo” 5-10 razy w ciągu doby. 
 

8) Zarówno limity kwotowe, jak i ilościowe dla transakcji zbliżeniowych można indywidualnie zmniejszać i modyfikować. 
 

9) Część płatności dokonywanych zbliżeniowo jest rozliczana w systemie offline – jeśli więc masz problemy z kontrolowaniem własnych wydatków, uważaj na ilość dokonywanych transakcji bezstykowych. W innym wypadku możesz uruchomić debet na własnym koncie.
 

10) Pamiętaj, by natychmiast zastrzec zgubioną lub skradzioną kartę z aktywną usługą płatności zbliżeniowych. W tym celu wystarczy jeden telefon na infolinię banku.