Czym są ceny regulowane?
Wydarzenia, takie jak pandemia czy wojna w Ukrainie, które miały miejsce na przestrzeni kilku ostatnich lat wpływają na wiele aspektów. Jednym z nich są koszty związane zakupem z poszczególnych produktów czy usług, które cały czas rosną. Skutki podnoszonych regularnie cen mogą być odczuwalne przez większość społeczeństwa. Jednym ze sposobów ograniczenia rozwoju trudnej sytuacji jest wprowadzenie cen regulowanych. Sprawdźmy czym dokładnie są, a także jaki mają one związek z aktualną inflacją.
Spis treści:
- Czym są ceny regulowane?
- Dlaczego ceny regulowane są wprowadzane?
- Ceny regulowane a inflacja
- Ceny regulowane - wady i zalety
Czym są ceny regulowane?
Ceny regulowane są działaniem urzędowym, które jest wprowadzane w celu ograniczenia lub całkowitego zablokowania możliwości zmiany cen poszczególnych produktów.
Zapis regulujący ceny artykułów nie może ulec zmianie, mimo modyfikacji mających miejsce na rynku światowym. Działaniem procesu, jakim są ceny regulowane zajmuje się Ministerstwo Finansów. Dedykowana komisja dogląda wprowadzonych zmian, a w kluczowych momentach może odpowiednio zareagować. Wprowadzone przepisy nakładają określony przedział cenowy poszczególnych produktów. W przypadku niektórych artykułów może być to również dokładna kwota. Jeśli jednak cena przekroczy ustalone wartości, staje się to działaniem niezgodnym z przepisami i uznaje się je za nielegalne.
Podczas wprowadzania cen regulowanych, wskaźniki takie jak podaż lub zapotrzebowanie są ignorowane. Mimo kwestionowania tych działań, są one częścią procesu zamrażania cen poszczególnych produktów.
Dlaczego ceny regulowane są wprowadzane?
Wprowadzenie działań mających na celu zamrażanie cen najczęściej argumentuje się ochroną obywateli, ponieważ wahania kosztów, a także brak stabilizacji rynkowej mogą skutkować znacznymi podwyżkami. Najubożsi z nich nie będą mieli możliwości zakupu artykułów pierwszej potrzeby za ogromne kwoty, co w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do ubóstwa. Regulacja ma na celu wskazanie przedziału cenowego lub konkretnych kwot, które należy uiścić zakupując dany produkt. Dzięki temu osoby zarabiające najmniej nie tracą dostępu do pieczywa, cukru, mąki lub węgla na opał.
Drugim argumentem, który przemawia za wprowadzeniem regulacji cen jest uniemożliwienie działania zjawiska spekulacji. Sytuacja szybkiego wzrostu cen skutkowała wykupieniem towaru przez osoby prywatne, a następnie sprzedażą po cenach znacznie zawyżonych. Takie działania dotyczyły zazwyczaj towarów podstawowych, dzięki czemu sprzedawca miał pewność zysku. Wprowadzenie regulacji cen ograniczało możliwość szybkiego zarobku, a jednocześnie piętnowało ten sposób uznając podobne działanie za nielegalne.
Ceny regulowane a inflacja
Wysoka inflacja jest zazwyczaj zjawiskiem niepożądanym, a rząd może podjąć walkę poprzez wprowadzenie cen regulowanych. Mimo tego, działanie nie musi oznaczać sukcesu, ponieważ regulacja cen poszczególnych produktów jest tylko jednym z wielu aspektów, które należy wziąć pod uwagę podczas walki z inflacją. Negatywne skutki regulacji cen mogą bowiem okazać się przeważające, przy jednoczesnym braku gwarancji poprawy stanu krajowej gospodarki.
Narzucenie określonego pułapu w zakresie cen może być niebezpieczne, ponieważ przy ewentualnym wzroście kosztów np. komponentów, jakie muszą ponieść producenci, ceny ostatecznego produktu utrzymują się na tym samym poziomie. Taki stan rzeczy powoduje niską opłacalność produkcji, a w efekcie całkowite jej zaprzestanie ze względu na generowane straty. Oznacza to, że w ostateczności producent przestanie produkować dany towar, a po pewnym czasie będzie on całkowicie niedostępny. Oprócz cen poszczególnych towarów, inflacja ma wpływ na wiele innych produktów, np. na zobowiązania finansowe, takie jak kredyty.
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2023 roku:
Według danych zamieszczonych na oficjalnej stronie Głównego Urzędu Statystycznego ceny towarów, a także usług konsumpcyjnych w marcu 2023 r. w porównaniu z tym samym miesiącem z ubiegłego roku wzrosły:
- 16,1% – wzrost cen towarów,
- 13,3% – wzrost cen usług.
Ceny regulowane - wady i zalety
Rosnące ceny, a także coraz wyższy poziom inflacji to kwestie, które obecnie poruszane są coraz częściej. Regulacja cen jest działaniem posiadającym wady, ale także zalety. Sprawdźmy, które z argumentów mają szansę w sporze dotyczącym wprowadzenia działania blokującego możliwość swobodnej manipulacji cenami poszczególnych produktów.
Zalety cen regulowanych:
- ochrona ludzi najuboższych – najważniejszym argumentem wymienianym przez sympatyków wprowadzania cen regulowanych jest ochrona osób generujących najniższe dochody. Dzięki regulacji cen, osoby najuboższe mogą zostać uchronione przed ubóstwem. Niezbędne artykuły są dostępne w osiągalnych przez wszystkich cenach, a zaspokojenie podstawowych potrzeb staje się możliwe,
- powstrzymanie pętli cenowej i zjawiska spekulacji – wymienione zjawiska mogą doprowadzić do stałego podnoszenia cen przy jednoczesnym sprawdzaniu jak daleko może posunąć się sprzedawca ustalając podwyżki. Konsumenci zgadzają się na wysoki koszt wielu produktów ze względu na małą dostępność. Celem regulacji cen jest ograniczenie tego typu działań ze strony sprzedawców.
Wady cen regulowanych:
- spadek podaży – sprzedaż artykułów może stać się nieopłacalna. Zarówno dystrybutorzy, jak i sprzedawcy mogą zrezygnować z dalszej dystrybucji. Takie działanie często skutkuje brakiem dostępności konkretnych produktów,
- brak dostępnych artykułów – ceny regulowane mogą doprowadzić także do braku dostępności konkretnych artykułów w sklepach. Skutkiem małego zaopatrzenia w produkty będzie długi czas oczekiwania na ich zdobycie, a kolejki staną się codziennością. Przykładem podobnej sytuacji jest czas wybuchu wojny na Ukrainie. Zagrożenie, które mogło spowodować braki na stacjach paliw, skutecznie poruszyło społeczeństwo. Zapotrzebowanie na benzynę spowodowało powstawanie długich kolejek po produkt, a w konsekwencji brak towaru.
Źródła:
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny-handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-w-marcu-2023-roku,2,137.html
Dodaj komentarz