Dyrektywa PSD2 – co zmienia w bankowości?

Dyrektywa PSD2 – co zmienia w bankowości?

author
Halszka Gronek
13 lipca 2019
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.
Kategoria

Unijna dyrektywa PDS2 ma szanse na dobre zmienić porządki gry panujące na współczesnym rynku bankowym. Większe uprawnienia fintenchów i sprzedawców, podwójna identyfikacja użytkownika, wprowadzenie małej instytucji płatniczej – wszystko to z pewnością zatrząśnie dotychczasowym ładem w sektorze finansów. Czy klienci banków mają się czego obawiać? Sprawdzamy w dzisiejszym artykule.

Dyrektywa PSD2 to nic innego, jak Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE  z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego. Dokument ten został opracowany i zatwierdzony, aby zaktualizować prawo obowiązujące na rynku usług płatniczych do najnowszych standardów europejskiej technologii. Dotychczasowe przepisy uznano bowiem za przestarzałe i nie nadążające za rosnącymi wymogami konsumentów. 

Jak czytamy w oficjalnym wprowadzeniu do dyrektywy:

"

Ciągły rozwój zintegrowanego rynku wewnętrznego bezpiecznych płatności elektronicznych ma zasadnicze znaczenie dla wspierania wzrostu unijnej gospodarki i zapewnienia konsumentom, akceptantom i przedsiębiorstwom wyboru i przejrzystości usług płatniczych, tak by mogli w pełni korzystać z rynku wewnętrznego. […] Należy ustanowić nowe przepisy, aby wyeliminować luki regulacyjne, zapewniając jednocześnie większą jasność prawa i spójne stosowanie ram legislacyjnych w całej Unii.

Dyrektywa PSD2 została uchwalona po to, aby nowi uczestnicy rynku europejskiego mieli równe szanse na skorzystanie z najnowszych i najbardziej innowacyjnych sposobów płatności. Dziś bowiem płacenie gotówką czy regulowanie należności drogą internetową poprzez dokonanie przelewu tradycyjnego jest wyjątkowo niekorzystne. Technologia oferuje nam o wiele lepsze, szybsze i wygodniejsze sposoby płatności. A Unia chce umożliwić ich wdrożenie na wewnętrznych rynkach państw członkowskich. W tym celu stworzono dyrektywę PSD2. 

Co wprowadzi dyrektywa PSD2?

Dyrektywa unijna dotycząca usług płatniczych w ranach rynku wewnętrznego w całości weszła w życie z dniem 20 grudnia 2018 roku. Przepisy, jakie wprowadził owy dokument, kończą z monopolem banków działających na krajowych rynkach. Dzięki nowym regulacjom pozabankowi innowatorzy, tacy jak fintechy czy najwięksi sprzedawcy, mają szansę wdrożenia własnych produktów i rozwiązań w zakresie usług płatniczych i bankowych. Wszystko to, oczywiście, zgodnie z interesem konsumenta. 

Jeszcze w 2007 roku najpopularniejszym sposobem płatności była oczywiście gotówka. Aż 40% polskich konsumentów opłacało swe rachunki za energię elektryczną przy użyciu banknotów, na poczcie. Dwa razy mniejsze grono stosowało w tym celu przelewy tradycyjne. O nowych i innowacyjnych sposobach płatności nie było wówczas mowy. Dziś jednak, po ponad dekadzie, technologie poszybowały naprzód o całe lata świetlne. Chętniej płacimy kartą, telefonem z aktywnym modułem płatności HCE czy technologią NFC zastosowaną np. w aplikacji ApplePay.

Nowoczesne metody płatności nie dotyczą zresztą jedynie transakcji realizowanych w punkach stacjonarnych. W dobie Internetu coraz większe grono konsumentów decyduje się na opłacenie rachunków czy zakup niezbędnych produktów kanałem online. W tym celu korzystamy z płatności typu pay-by-link, używamy szybkich mechanizmów płatności kartą bankową (Visa Checkout lub Masterpass) czy niezawodnego BLIK-a. Wszystko to i z każdym dniem staje się coraz bardziej przestarzałe. Cieżko wprowadzić innowacje, gdy banki mają monopol – dlatego uchwalono dyrektywę PSD2. 

Bezpieczeństwo najważniejsze

Poprzez ograniczenie monopolu banków w kwestii dostarczania usług płatniczych, a tym samym poprzez wprowadzenie na rynek wielu fintechów i instytucji wyposażonych w nowe kompetencje, Unia Europejska musiała znaleźć sposób na to, by bezpieczeństwo transakcji było na najwyższym poziomie. Nie sposób bowiem otworzyć rynek na prywatnych inwestorów i innowatorów, nie zapewniając jednocześnie konsumentów o tym, że oferowane przez nich usługi płatnicze nie będą zagrażały finansom użytkowników. 

Dyrektywa PSD2 wprowadza tak zwaną procedurę silnego uwierzytelniania. Mowa oczywiście o wielopoziomowym mechanizmie weryfikacji tożsamości użytkownika dokonującego płatności w oparciu o technologię dostarczoną przez prywatnego innowatora i inwestora. Cały system ma zadziałać wtedy, gdy płatnik, czyli użytkownik usługi płatniczej:

  • uzyska stały i internetowy dostęp do własnego konta bankowego,
  • zainicjuje i potwierdzi przystąpienie do elektronicznej transakcji płatniczej, 
  • przeprowadzi taką czynność za pomocą kanału zdalnego, która może potencjalnie wiązać się z ryzykiem oszustwa płatniczego lub innych nadużyć.

By zachować bezpieczeństwo interesów konsumenta, dostawca i operator płatności powinien bezwzględnie zachować wszystkie wytyczne procedury silnego uwierzytelniania. W tym celu winien on przede wszystkim zweryfikować conajmniej dwa z następujących elementów transakcji:

  • wiedzę, czyli informacje prywatną i poufną (operator powinien zadać pytanie płatnikowi, na które tylko ten zna odpowiedź);
  • fakt posiadania (dostawca usługi ma zweryfikować tożsamość płatnika poprzez zadanie mu pytania o posiadany przez niego przedmiot, dobro itp.);
  • cechę charakterystyczną klienta (dostawca powinien sprawdzić, czy płatnik rzeczywiście jest tym, za kogo się podaje).

 

Nie tylko usługi płatnicze, lecz także dostęp do rachunku

Nowa kategoria usługodawców, jaką wprowadziła dyrektywa PSD2, nie dotyczy jednie nowego typu dostawców usług płatniczych. Ci zostali w dyrektywie określeni mianem usługodawców typu PIS (angielskie payment initiation service, czyli usługa inicjowania płatności). Oprócz PIS-u Unia Europejska umożliwiła wkroczenie na rynek niezależnych usługodawców typu AIS (ang. account information service – usługa dostępu do informacji o rachunku bankowym). 

Unijna dyrektywa w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego nakazuje bankom zaprzestanie monopolu i umożliwienie prywaciarzom, w akcie określonych mianem TPP (ang. third party provider – trzeci zewnętrzny dostawca), wprowadzenie usług typu PIS i AIS. Oznacza to, że banki będą musiały oddać inwestorom i innowatorom dostęp do wyznaczonych rachunków bankowych klientów – niezależnie od faktu spisania umowy partnerskiej i jej ewentualnych ustaleń. 

Oczywiście dostęp do konta bankowego nie będzie odgórnie przyznany na rachunku każdego klienta banku. Usługodawcy TPP zyskają dostęp do informacji na temat konta tylko tych użytkowników, którzy wyrażą na to zgodę, a więc tych, którzy zechcą skorzystać z pozabankowych usług PIS i AIS i podpiszą w tym celu wszelkie wymagane zgody. Informacje, jakie zyska TPP, o między innymi stan konta klienta czy ciążące na rachunku debety, zajęcia lub kredyty. 

Dochodzenie nieautoryzowanych płatności

Kolejnym ze sposobów wzmacniania barier bezpieczeństwa w przypadku nowych usług płatności jest natychmiastowe wycofanie transakcji, jakie zostały zaksięgowane mimo faktu, iż płatnik nie udzielił na nie zgody. Mowa więc o płatnościach, które zostały wykonane bez wiedzy lub akceptacji ze strony posiadacza rachunku. Oczywiście wielostopniowe mechanizmy bezpieczeństwa, jakie wprowadziła dyrektywa unijna, powinny zapobiegać tego typu sytuacjom; jeśli jednak dojdzie do przypadku naruszenia standardów jakości, płatnik zakupu będzie ubezpieczony. Co to oznacza?

Płatnik, który zorientuje się, iż z jego rachunku płatniczego została pobrana kwota w związku z transakcją, na jaką nie wyraził zgody, będzie mógł w terminie do 13 miesięcy (!) od zdarzenia zgłosić ów fakt dostawcy usług. Ten natomiast zmuszony będzie, by bezzwłocznie, tj. najpóźniej do końca kolejnego dnia roboczego, zwrócić środki poszkodowanemu płatnikowi.

Warto jednak dodać, iż płatnik, który nie zgłosi nieautoryzowanej transakcji, a tym samym nie przyczyni się do polepszenia bezpieczeństwa systemu, poniesie karę w wysokości 50 euro. Są od tego wyjątki: 

  • utrata pieniędzy z konta wynikała z błędnego działania (lub jego braku) ze strony dostawcy usług i jego pracowników,
  • płatnik nie miał możliwości zauważenia utraty pieniędzy z konta. 

 


Źródła:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32015L2366

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Podobne artykuły

Jak zmienić limit w Santander Bank Polska?

Jesteś w sklepie i nie możesz zapłacić kartą za zakup lodówki? A może wykonujesz przelew w aplikacji mobilnej lub serwisie transakcyjnym na kwotę kilka tysięcy złotych i spotykasz się z blokadą? Najprawdopodobniej masz ustawiony niski limit dzienny (limit przelewów i płatności kartą). Sprawdź, jak zmienić limit miesięczny w Santander Bank Polska.

author
Dorota Grycko
08 października 2023
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com od 2021, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w edukacji, także finansowej, pomagając czytelnikom zrozumieć i kontrolować swoje finanse.

ING Bank Śląski z “Noworoczną wyprzedażą” kredytów hipotecznych

Jak co roku ING Bank Śląski rusza z noworoczną wyprzedażą kredytów hipotecznych. Promocyjna oferta potrwa od 13 stycznia do 9 lutego 2020 roku.

author
Patryk Byczek
10 stycznia 2020
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Rachunek 4×4 w Alior Banku

Rachunek 4x4 to nowe konto, które można założyć w Alior Banku. Klienci otrzymają bezpłatne prowadzenie rachunku i darmowe przelewy do ZUS i US. Dodatkową korzyścią jest możliwość wybrania jednego z czterech pakietów usług. Sprawdziliśmy szczegóły nowej oferty Alior Banku.

author
Dominika Byczek
12 lipca 2018
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Citi Handlowy utrzymał tytuł „SuperEtycznej Firmy”

Citi Handlowy poinformował w komunikacie prasowym, że po raz kolejny znalazł się w gronie wyróżnionych organizacji w konkursie dziennika Puls Biznesu na temat standardów działania firm. Bank znowu potwierdził, że w swojej działalności konsekwentnie dotrzymuje najwyższe wymogi etyczne. W bieżącym roku Citi Handlowy utrzymał tytuł „SuperEtycznej Firmy”, który jest przyznawany co trzy lata. Sprawdzamy szczegóły.

author
Patryk Byczek
15 marca 2021
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Rząd Gruzji umarza długi obywateli

Gruziński rząd umorzy długi 600 tys. obywateli. Tak wynika z obietnic złożonych przez premiera Mamuka Bachtadze. Państwo pomoże mieszkańcom w rozwiązaniu ich problemów finansowych.  

author
Aneta Jankowska
22 listopada 2018
Dziennikarka, ukończyła studia dziennikarskie na Uniwersytecie Gdańskim i zdobyła doświadczenie w Radiu MORS. Posiada praktyczne doświadczenie finansowe jako właścicielka kawiarni.

Promocja: „200 zł na Nowy Rok” w Banku Millennium

Bank Millennium powrócił z promocją, w której za założenie Konta 360° i spełnienie kilku bardzo prostych warunków można zgarnąć premię w wysokości 200 złotych. Promocja trwa do 28 stycznia 2019 roku.

author
Patryk Byczek
09 stycznia 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj