Ile wynosi zadłużenie Polaków?

Zadłużenie rzędu 78,7 miliardów złotych – taki wynik osiągnęli Polacy na koniec trzeciego kwartału 2019 roku. A z jakim długiem zamknęliśmy cały miniony rok? Sprawdzamy raporty biur informacji gospodarczej działających na polskim rynku.

Zadłużenie Polaków wzrasta niemal w takim samym tempie co zadłużenie Polski. Choć w dalszym ciągu zaległości finansowe polskich konsumentów stanowią zaledwie ułamek ogólnego długu publicznego kraju, ich szybki wzrost można uznać za niepokojące zjawisko. Dlaczego?

Zwiększające się zadłużenie Polaków względem instytucji publicznych, prywatnych wierzycieli oraz banków sygnalizuje, iż konsumenci nie potrafią sobie poradzić z terminową spłatą zobowiązań. Powodem może być zbyt mała edukacja w zakresie konsekwencji generowania zadłużenia, a także wysokie koszty życia  przy braku proporcjonalnego wzrostu wynagrodzeń. Jedno jest pewne: z każdym kolejnym rokiem Polacy popadają w coraz większe problemy finansowe.

Jedne długi pociągają za sobą kolejne, a co gorsza, skutkują one także obniżeniem oceny zdolności oraz wiarygodności kredytowej konsumentów zmagających się z nadmiernymi zobowiązaniami. Dłużnicy, którzy trafili na listę dłużników, mogą mieć w przyszłości poważny problem z uzyskaniem wsparcia finansowego przykładowo na zakup domu czy organizację wesela. Dla takich konsumentów jedynym wyjściem będzie skorzystanie z oferty pożyczek dla zadłużonych, które oferuje większość prywatnych firm pożyczkowych w Polsce.

Kto bada zadłużenie Polaków?

Zadłużenie konsumentów na krajowym rynku jest obiektem zainteresowania rejestrów prowadzących tak zwane czarne listy dłużników. Mowa oczywiście o biurach informacji gospodarczej (nie mylić z Biurem Informacji Kredytowej!). W Polsce działają obecnie trzy otwarte rejestry dłużników: BIG InfoMonitor, Krajowy Rejestr Długów BIG oraz ERIF BIG. Dopisek „BIG” w nazwie każdego z nich sygnalizuje, że mowa właśnie o biurach informacji gospodarczej.

Na „czarnej liście dłużników” prowadzonej przez poszczególne BIG-i znaleźć się mogą zarówno indywidualni konsumenci, jak i całe przedsiębiorstwa, które nie spłaciły terminowo swoich zobowiązań pieniężnych. Ważne, by zadłużenie potwierdzone było choć jednym dokumentem prawnym (np. umową pożyczkową). By trafić do rejestru dłużników, trzeba posiadać zaległości na kwotę minimum 200 zł w przypadku osoby fizycznej lub 500 zł przypadku przedsiębiorcy.

Warto też dodać, że aby dłużnik mógł trafić do rejestru, od planowego terminu płatności powinno upłynąć minimum 60 dni. Co istotne, na 30 dni przed umieszczeniem jego danych BIG-u dłużnik powinien otrzymać wezwanie do zapłaty, czyli tak zwany monit. Może on przyjąć najróżniejsze formy, jednak najczęściej wierzyciele decydują się na przesłanie listu poleconego – dzięki temu mają one dowód na to, iż dłużnik odebrał przesyłkę z wezwaniem, a w związku z tym że został poinformowany o możliwości wpisania na czarną listę.

Sprawdź, czy jesteś w bazie dłużników ERIF.

Czy BIK bada zadłużenie Polaków?

Biuro Informacji Kredytowej bywa nieraz niesłusznie mylone z bazami dłużników, czyli tak zwanymi czarnymi listami. To niesłuszne przyrównanie wynika najpewniej z podobnego nazewnictwa – Biuro Informacji Kredytowej (BIK) brzmi niemal tak samo jak Biuro Informacji Gospodarczej (BIG). W rzeczywistości jednak obie instytucje prowadzą zupełnie różną działalność, a obecność na ich listach skutkuje innymi konsekwencjami.

W przeciwieństwie do BIG-ów Biuro Informacji Kredytowej (BIK) nie jest rejestrem dłużników. Prowadzona przez instytucję baza danych nie skupia się wyłącznie na zadłużeniach konsumenckich, a blisko 90% informacji w BIK-u to wpisy pozytywne. Jeśli znajdziesz się na liście Biura Informacji Kredytowej, będzie to oznaczać, że po prostu miałeś już do czynienia z produktami finansowymi, takimi jak kredyt, pożyczka, debet czy karta kredytowa. Jednak obecność ta nie będzie równoznaczna zyskaniem statusu dłużnika.

Niemniej jednak znakomita większość zadłużeń, zwłaszcza tych kredytowych, prędzej czy później zostaje odnotowana w Biurze Informacji Kredytowej. Powodem jest chęć stworzenia całościowego i maksymalnie miarodajnego obrazu konsumenta pod względem jego wiarygodności kredytowej. Tak więc Biuro Informacji Kredytowej samo w sobie nie bada zadłużenia, jednak odnotowuje wszystkie sygnały dotyczące kredytowej aktywności konsumentów – także te związane z zadłużeniami i nieterminowymi płatnościami.

Zadłużenie Polaków według BIG InfoMonitor

Jak wynika z danych BIG InfoMonitor, na koniec trzeciego kwartału ubiegłego roku aż 2,83 miliona Polaków walczyło z zadłużeniem. Równie dojmującym wynikiem jest ogólna kwota należności niespłaconych w terminie przez polskich konsumentów. Na koniec trzeciego kwartału 2019 roku mowa była o łącznym zadłużeniu rzędu aż 78,7 miliarda złotych. Oznaczało to, że średnia kwota zadłużenia wynosiła ponad 27 tysięcy złotych na osobę.

Wzrost liczby niesolidnych dłużników w Polsce przyczynił się do niekorzystnego wzrostu Indeksu Zaległych Płatności Polaków, za którego opracowanie odpowiada BIG InfoMonitor. W trzecim kwartale 2019 roku wskaźnik ten doszedł do poziomu 89,8 punktów, co oznacza wzrost o 2,2 punktu rok do roku. Zdaniem ekspertów Biura niekorzystna zmiana jest w głównej mierze efektem wysokiej liczby nowych niesolidnych kredytobiorców – przez III kwartał 2019 roku przybyło prawie 50 tysięcy osób opóźniających spłatę rat o min. 30 dni.

Zadłużenie Polaków według Krajowego Rejestru Długów

Jak wynika z najnowszych danych opublikowanych przez Krajowy Rejestr Długów, wartość zadłużenia Polek i Polaków zaczyna przybierać niewyobrażalnie duży rozmiar. Sama wartość nieopłaconych rachunków za wodę, prąd i czynsz opiewa na aż 1,4 miliarda złotych. W listopadzie 2019 roku Biuro informowało, że według jego obliczeń łączne zadłużenie Polaków ze wszystkich tytułów oscylowało wokół poziomu 44,8 miliarda złotych. To znacznie mniej, niż wskazywały dane BIG InfoMonitor (podmioty badają różne obszary).

Najszybciej rosnącą grupą dłużników okazali się być konsumenci między 18. a 25. rokiem życia. Krajowy Rejestr Długów podaje, że na przełomie 2019 roku ich liczba zwiększyła się aż o 25,5 tysiąca. Dla porównania, grupa zadłużonych powyżej 56. roku życia zmniejszyła się o ponad 28 tysięcy. Zdaniem KRD podział na tych, którzy zmniejszają swoje zadłużenie, i tych, których długi rosną, przebiega na linii 46. roku życia.

Zadłużenie Polaków według ERIF BIG

Według oficjalnego raportu ERIF Biura Informacji Gospodarczej, na koniec 2019 w bazie prowadzonej przez instytucję znajdowały się wpisy dotyczące aż 80 milionów zobowiązań (zarówno pozytywnych, jak i negatywnych) wygenerowanych przez aż 5,4 miliona podmiotów (4,5 miliona indywidualnych, 0,9 miliona korporacyjnych). Wszystkie te zobowiązania opiewały na łączną kwotę aż 48,7 miliarda złotych.

Gdyby skupić się jedynie na negatywnych wpisach, łączna liczba dłużników indywidualnych na koniec 2019 roku wynosiła 1,8 miliona. W przypadku konsumentów gospodarczych (przedsiębiorców) w bazie EFIR znalazło się prawie 98 tysięcy dłużników. Najczęstszą przyczyną trafienia na czarną listę ERIF są zadłużenia pożyczkowe (29,2% wszystkich zadłużeń). Na drugim miejscu znalazły się zobowiązania multimedialne, takie jak nieopłacone należności z tytułu usług telekomunikacyjnych czy abonamentów (23,75% przypadków).

Źródła:
https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2020/1-4-mld-zl-dlugu-za-domowe-rachunki|
https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2020/Seniorzy-znikaja-z-Rejestru—stery-zadluzenia-przejmuja-mlodzi
https://media.bik.pl/publikacje/read/472559/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-listopad-2019
https://erif.pl/wp-content/uploads/Raport_ERIF_4Q2019_PL.pdf