Ile zarabia biegły sądowy?

Biegły sądowy to osoba, która powinna cieszyć się zaufaniem sądu, który nie powinien mieć zastrzeżeń do wydanej przez niego opinii. W postępowaniu sądowym biegłego powołuje sąd, a prokurator powołuje go w postępowaniu przygotowawczym. Sprawdziliśmy, ile zarabiają biegli sądowi.

Biegły sądowy – ile zarabia?

Nie mamy wątpliwości, że na listach biegłych sądowych znajdują się nazwiska ekspertów, którzy tego rodzaju pracę wykonują dla realizowania swojej pasji. Nie ma co się jednak oszukiwać, bo doskonale wiemy również, że fachowcy różnych dziedzin poświęcają swój czas także dla pieniędzy.

Biegły sądowy jest nierzadko wsparciem dla sędziego, który musi wydać werdykt, Nie jest to zadanie łatwe i zawsze ciąży na nim wielka odpowiedzialność. Pamiętajmy, że to jego opinia bardzo często staje się głównym dowodem w sprawie. Czy jednak praca biegłych sądowych jest wyceniana należycie? Czy ich wysiłek, dzielenie się wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem jest w ogóle opłacalne? Potrzebujesz dodatkowego źródła dochodu? Sprawdź, ile można dorobić do emerytury.

Ile zarabia biegły sądowy?

Okazuje się, że oceniać to można różnie. Stawkę za pracę biegłego sądowego ściśle określa rozporządzenie Ministerstwa Sprawiedliwości. W zależności od specjalizacji wynagrodzenie takiego specjalisty wynosi od 22 do 31 złotych za godzinę poświęconego czasu. Nie jest to jednak standard.

Należy zaznaczyć, że biegłym sądowym może zostać osoba o różnych kwalifikacjach i wykształceniu, a ich poziom może być różnie rozliczany. Doktor habilitowany zarobi 54 złote za godzinę swojej pracy, a profesor 69 złotych. W szczególnych przypadkach stawka ta może być podniesiona o 50%.

Ile kosztuje biegły sądowy z zakresu informatyki

Wysokość kwoty bazowej każdego roku wskazywana jest w ustawie budżetowej – obowiązująca aktualnie ustawa budżetowa z dnia 16 stycznia 2019 r. ustaliła w art. 8 wysokość kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe na poziomie 1.789,42 zł. Godzina pracy biegłego kosztuje zatem od 22,90 zł do 32,38 zł.

Zakładając, że organy wymiaru sprawiedliwości regularnie dostarczają biegłemu materiały cyfrowe do analizy śledczej, wypełniając mu 160 godzin pracy miesięcznie, specjalista ma szansę zarobić od 3664 zł do 5180,8 zł. Oczywiście zwykle poszczególne analizy nie wymagają takiego nakładu czasu, a większość biegłych wpisanych na listy biegłych prowadzone przez prezesów sądów okręgowych powoływanych jest sporadycznie. Za przeprowadzenie badań nośnika oraz przygotowanie opinii w pojedynczej sprawie, biegły może zatem liczyć przeciętnie na kwotę kilkuset złotych.

Dlatego w większości przypadków osoby posiadające umiejętności do wykonywania pracy biegłego informatyka pracują na rzecz przedsiębiorstw komercyjnych, bądź prowadzą własną działalność gospodarczą w znacznie szerszym zakresie, niż tylko praca biegłego.

Czym zajmuje się biegły sądowy?

Jednymi z podstawowych zadań wykonywanych przez biegłego sądowego podczas rozpraw są wszelkiego rodzaju badania i eksperymenty, które pozwolą uzyskać jednoznaczną odpowiedź na postawione przez sąd pytania i wyjaśnić okoliczności danej sprawy. Biegli sporządzają zwykle pisemną opinię, w której zawierają zarówno przebieg swoich badań, jak i wypływające z nich wnioski. Opinia biegłego sądowego musi być jasna i zrozumiała dla ogółu zebranych na sali sądowej, a jednocześnie powinna udzielać jasnej odpowiedzi wyjaśniającej powstałe w prowadzonej sprawie zawiłości i okoliczności.

Opinia biegłego jest zwykle odczytywana w sądzie z przygotowanego przez niego raportu, jednak może zdarzyć się również, że sędzia powoła biegłego do złożenia zeznań, jeśli podczas sprawy pojawią się jakiekolwiek wątpliwości dotyczące treści opinii. Biegli sądowi to osoby ściśle związane zawodowo z dziedziną, na której temat wypowiadają się w roli ekspertów. Nie dziwi więc fakt, że większość z nich uprawia na co dzień swój zawód w środowisku odległym od sądowego.

Biorąc za przykład Biegłych Rewidentów w sprawach księgowych możemy spodziewać się, że do ich zadań poza salą sądową będą należały wszelkie kwestie związane z doradztwem w dziedzinach rachunkowości, finansów, czy księgowości. Może zdarzyć się więc, że osoba wpisana do rejestru biegłych sądowych będzie na co dzień wykonywała wszelkiego rodzaju ekspertyzy ekonomiczne, prowadziła księgi rachunkowe, czy też doradzała w sprawach finansowych firmom i przedsiębiorstwom. Rola biegłego jest tu często zajęciem uzupełniającym, a nie główną częścią działalności.

Jak zostać biegłym sądowym?

Biegły sądowy jest organem pomocniczym Sądu, dlatego biegłym może być osoba, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki, techniki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona.

Ocena, czy posiadanie wiadomości specjalnych zostało dostatecznie wykazane, należy do Prezesa. Sporządzona przez biegłego opinia stanowi pełnoprawny materiał dowodowy w postępowaniu przed Sądami oraz innymi władzami i organami wymiaru sprawiedliwości. Biegły wydając opinię używa tytułu biegłego sądowego z oznaczeniem specjalności oraz sądu okręgowego, przy którym został ustanowiony.

Biegłym sądowym może zostać osoba, która:

1. wyrazi zgodę na ustanowienie jej biegłym;
2. korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
3. ukończyła 25 lat życia;
4. udokumentuje posiadanie teoretycznych i praktycznych wiadomości specjalnych w danej gałęzi nauki, techniki, sztuki, rzemiosła, a także innej umiejętności, dla której ma być ustanowiona;
5. daje rękojmie należytego wykonywania obowiązków biegłego.

Inne wymagania stawiane są osobom, które mają zostać biegłym tłumaczem języka migowego. Może nim być osoba, która skończyła 21 lat oraz ma „Certyfikat drugi – „T2” – tłumacz-biegły w zakresie języka migowego” lub tytuł eksperta tego języka, wydany przez Polski Związek Głuchych.

Biegły przed objęciem funkcji jest zobowiązany do złożenia prezesowi sądu okręgowego, przy którym jest ustanawiany, przyrzeczenia o treści wskazanej w przepisach. Stały biegły sądowy składa przyrzeczenie tylko raz, to znaczy przy objęciu stanowiska stałego biegłego sądowego. W poszczególnych sprawach biegły powołuje się na złożone wcześniej przyrzeczenie.

Każdy prezes sądu okręgowego prowadzi listę biegłych sądowych według wskazanych powyżej dziedzin. Prezes prowadzi również wykaz biegłych sądowych na kartach założonych dla każdego biegłego; w listach i wykazach podaje się adres biegłego i termin, do którego został on ustanowiony, a także inne dane dotyczące specjalizacji.

Biegły sądowy spoza listy

Biegłym może być również osoba spoza listy biegłych sądowych (jest to tak zwany biegły ad hoc). Sąd powołuje biegłego ad hoc do udziału w konkretnym postępowaniu ze względu na posiadane przez biegłego wiadomości specjalne niezbędne do rozstrzygnięcia postępowania. To sąd rozstrzygający konkretny spór i powołujący w związku z tym biegłego, ma obowiązek sprawdzić, czy biegły posiada odpowiednie kwalifikacje.

Dzieje się tak w odróżnieniu od stałego biegłego sądowego, którego kwalifikacje ocenia prezes sądu i to tylko raz, przed wpisaniem eksperta na listę biegłych. W konsekwencji, przy powoływaniu stałego biegłego sądowego, sąd rozstrzygający dany spór, nie ma obowiązku ponownego badania posiadania przez tego biegłego określonych kwalifikacji.

Czy można odmówić zostania biegłym?

Osoba, która została ustanowiona biegłym – stały biegły sądowy lub biegły ad hoc – może odmówić przyjęcia funkcji jeśli:

Osoba wyznaczona na biegłego może również nie przyjąć nałożonego na nią obowiązku z powodu przeszkody, która uniemożliwia jej wydanie opinii (np. długotrwałej choroby, długiego wyjazdu, braku wiedzy specjalistycznej z określonej dziedziny, braku specjalistycznego sprzętu niezbędnego do sformułowania jednoznacznych wniosków).

Jeśli biegły nie udowodni sądowi, że zachodzą wskazane powyżej okoliczności, sąd  nie zwolni go z obowiązku objęcia funkcji. Biegły nie może się odwołać od odmowy zwolnienia go z obowiązku objęcia funkcji biegłego. Tym bardziej, przekonanie sądu, co do niemożności objęcia funkcji, leży w żywotnym interesie biegłego.

Podsumowanie

Okazuje się, że nie wystarczy być ekspertem, żeby zostać biegłym. Przepisy stawiają szereg wymagań osobom, które chcą przyjąć na siebie ten obowiązek. Jednak nawet po ustanowieniu eksperta biegłym sądowym nie zawsze będzie on mógł służyć sądowi pomocą. Droga do zostania biegłym sądowym nie jest łatwa. Jest to zawód wymagający wyjątkowej wnikliwości i cierpliwości.