Co prawda środki na modernizację lini kolejowych były już rozporządzane w ramach choćby np.: Regionalnych Programów Operacyjnych, które miały być realizowane w latach 2014-2020, ale pieniądze te nie wystarczą na pokrycie wszystkich inwestycji. Rząd postanowił znaleźć dodatkowe pieniądze, dzięki którym wszystkie rozpoczęte działania będą mogły być zrealizowane do końca, a nowe inwestycje będą planowane racjonalnie. 

Program Kolej Plus składa się z trzech komponentów: 
1. Komponent inwestycyjny.
2. Komponent chroniący infrastrukturę kolejową przed likwidacją.
3. Komponent organizacji przewozów.

Poniżej znajdziesz także  listę projektów (wykaz miast i połączeń kolejowych), które będą dofinansowane w ramach programu Kolej Plus. 

KOMPONENT INWESTYCYJNY

Komponent inwestycyjny ma na celu, jak sama nazwa wskazuje, planowanie i realizację nowych połączeń kolejowych. Skorzystają głównie te miasta, w których mieszka więcej niż 10 000 osób, a nie mają one dostępu do żadnych połączeń pasażerskich lub towarowych z miastami wojewódzkimi. 

Dzięki programowi Kolej Plus mają się także znaleźć pieniądze na poprawę wewnętrznej spójności w zakresie komunikacji w regionach, które tego potrzebują. Działania podjęte w ramach nowego programu mają nawzajem uzupełniać się z tymi, które zostały lub zostaną podjęte w ramach dwu innych programów już istniejących:
– Krajowego Programu Kolejowego do 2023 roku,
– Programu „Pomoc w zakresie finansowania kosztów zarządzania infrastrukturą kolejową, w tym jej utrzymania i remontów do 2023 roku”.

Wstępnie rząd określił już 20 miejsc, w których najbardziej brakuje połączenia kolejowego. Lista nie jest zamknięta, ale z pewnością do w miastach z tej listy linie kolejowe powstaną najpierw. 

Kolej Plus – lista projektów do realizacji 

1. Odbudowa linii kolejowej na trasie Sokołów Podlaski – Małkinia
2. Odbudowa linii kolejowej na trasie Gogolin – Krapkowice – Prudnik
3. Odbudowa linii kolejowej na trasie Szubin – Żnin
4. Odbudowa linii kolejowej na trasie Poznań – Czempiń – Śrem (prace na odcinku Czempiń-Śrem)
5. Odbudowa linii kolejowej na trasie Dzierżoniów – Bielawa/Pieszyce
6. Odbudowa linii kolejowej na trasie Wodzisław Śląski – Jastrzębie-Zdrój

7. Budowa nowej linii kolejowej na trasie Kraków – Myślenice
8. Budowa nowej linii kolejowej na trasie Konin – Turek
9. Budowa nowej linii kolejowej na trasie Lublin – Zamość

10. Rewitalizacja linii kolejowej nr 81 (Chełm – Włodawa)
11. Rewitalizacja linii kolejowej nr 49 (Śniadowo – Łomża)
12. Rewitalizacja linii kolejowej nr 360 (Gostyń – Kąkolewo)

13. Elektryfikacja linii kolejowej nr 358 (Czerwieńsk-Guben)
14. Elektryfikacja linii kolejowej nr 34 (Małkinia – Ostrów Mazowiecka)
15. Elektryfikacja linii kolejowej nr 25 (Końskie – Skarżysko-Kamienna)

16. Dobudowa torów aglomeracyjnych w trasie Warszawa-Czachówek 
17. Dobudowa torów kolejowych na linii nr 73 w kierunku centrum Buska-Zdroju

18. Prace na linii kolejowej nr 240 (Terespol Pomorski – Świecie) – dostosowanie linii do połączeń regionalnych.
19. Prace na linii kolejowej Legnica – Złotoryja – Jelenia Góra/ Świeradów-Zdrój i rewitalizacja linii Lwówek – Zebrzydowo
20. Prace na odcinku Siedlce-Sokołów Podlaski – dostosowanie linii do przewozów pasażerskich

źródło grafiki: https://www.gov.pl/documents/905843/1047983/Kolej_plus_mapa_inwestycji_new.jpg/96fd4e43-4f6c-3173-9a4a-6ffd825291a7?1539861763899

Mapę w pełnym rozmiarze można zobaczyć tutaj. 

Środki w ramach programu Kolej Plus będą kierowane do jednostek samorządu terytorialnego, które będą musiały pokryć 15% kosztów inwestycji. 

W ramach programu Kolej Plus przewiduje się następujące efekty:
– uprawnienie procesu przygotowania modernizacji kolejowych,
– usprawnienie realizacji inwestycji kolejowych w miejscowościach objętych dofinansowaniem,
– współpracę PKP PLK z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie przygotowania i realizacji nowych projektów,
– pomoc w przygotowaniu dokumentacji, która pozwoli na wdrożenie inwestycji kolejowych,
– realizacja zadań wchodzących w skład inwestycji,
– promocja transportu kolejowego w miejscach, które dotychczas nie miały do niego dostępu. 

KOMPONENT CHRONIĄCY INFRASTRUKTURĘ KOLEJOWĄ PRZED LIKWIDACJĄ

Oprócz połączeń, które trzeba przywrócić lub zbudować od podstaw, jest też wiele linii kolejowych, które są na tyle zaniedbane, że zdecydowano już o ich likwidacji. Ten komponent będzie miał na celu objęcie tych linii finansowaniem, które pozwoliłoby na przywrócenie im dawnej świetności. 

Dotychczas stosowano zasadę, że odcinki byłych linii kolejowych były przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego (właściwym temu obszarowi). Teraz będzie to uniemożliwione – linie kolejowe będą co prawda oddawane jednostkom samorządu terytorialnego do nieodpłatnego korzystania z nich, ale pod kątem własności będą pozostawały pod opieką Skarbu Państwa. 

Rząd chce utworzyć komplety katalog linii kolejowych – zarówno tych funkcjonujących, jak i planowanych oraz przeznaczonych do likwidacji. Taki katalog będzie miał na celu obserwację miejsc, w których powstają cenne ciągi kolejowe. To  także na ich ochronę będą przeznaczane pieniądze w ramach tego komponentu.

Linie kolejowe, co do których została wydana decyzja o likwidacji, niszczeją, a wraz z nimi ucieka kolejna szansa na zachowanie ciągu komunikacyjnego w danym miejscu. „Postępująca likwidacja elementów infrastruktury, w tym podział gruntów pozostałych po formalnie zlikwidowanych liniach kolejowych powoduje, że ewentualna odbudowa linii kolejowych staje się znacznie utrudniona, droższa lub wręcz niemożliwa” – uzasadnia Ministerstwo Infrastruktury. 

Rząd ma także wydać rozporządzenie, w którym wskaże podział niewykorzystywanych lub przeznaczonych do likwidacji linii kolejowych na te, które da się jeszcze odtworzyć i na te, które trzeba ostatecznie usunąć. Linie te będą oceniane głównie pod kątem tego, czy ich ewentualne przywrócenie w przyszłości będzie w ogóle celowe lub niezbędne pod kątem możliwości. 

KOMPONENT ORGANIZACJI PRZEWOZÓW

Ostatni komponent zakłada podjęcie takich działań, które pomogą usprawnić przewozy pasażerskie. W tym celu Ministerstwo Infrastruktury opracowało projekt Nowelizacji Ustawy o publicznym transporcie, a także projekty innych ustaw. 

„Projekt zakłada umożliwienie wykonywania regionalnych przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym do miasta usytuowanego w sąsiednim województwie nie dalej niż 30 km od granicy województwa. Jest to rozszerzenie w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów pozwalających na przewóz osób do najbliższej stacji za granicą województwa” – oświadcza Ministerstwo Infrastruktury.

Takie działania mają na celu ułatwienie (pod względem prawnym i logistycznym) organizowania takich połączeń, które pozwalałyby na przewóz pasażerów wgłąb sąsiedniego województwa do miasta, które ma więcej ludności. Dzięki temu kolej mogłaby zachęcić większą liczbę pasażerów, którzy mogliby dojechać przewozami regionalnymi dalej niż do pierwszej stacji za granicą województwa.