Plan finansowy 2020 – biedni sfinansują emerytury najbogatszym?

Halszka Gronek

01 września 2019

Zniesienie limitu podstawy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowne, jakie zakłada ogłoszony przez polski rząd plan finansowy na rok 2020, może doprowadzić do katastroficznych skutków. Zdaniem ekspertów z FPP wszyscy podatnicy, nawet ci najbiedniejsi, zostaliby zmuszeni do finansowania wypłaty emerytur i rent osób najlepiej zarabiających.

Choć od ogłoszenia przez polski rząd planu finansowego na przyszły rok minęło zaledwie kilka dni, do opinii publicznej zdążyło już dotrzeć wiele niepokojących sygnałów eksperckich. O niepochlebnej opinii w sprawie projektu budżetu państwa wydanej przez Konfederację Lewiatan pisaliśmy tutaj. Tym razem przedstawimy komentarz innej cenionej instytucji – Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Zdaniem ekspertów z Federacji Przedsiębiorców Polskich, a także członków Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej, likwidacja limitu podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jaką polski rząd zawarł w projekcie budżetu państwa na rok 2020, jest złym rozwiązaniem. Analitycy sądzą, że tego typu zmiana prawna doprowadzi do powstania kominów emerytalnych i diametralnego pogłębienia rozwarstwienia wysokości wypłacanych świadczeń.

Mówiąc najprościej, jak to możliwe, na skutek zniesienia obecnego limitu podstawy składek ubezpieczeniowych (30-krotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego) wszyscy podatnicy, wliczając w to osoby uzyskujące bardzo niskie dochody, zostaliby obarczeni ciężarem finansowania wypłaty emerytur i rent dla najlepiej zarabiających w przeszłości osób. Chodzi o dochody sięgające nawet kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych miesięcznie. Tego typu skutki byłyby katastrofalne dla polskiego społeczeństwa.

Więcej o budżecie państwa na 2020 rok: https://www.zadluzenia.com/budzet-polski-bez-deficytu/

Cel nie uświęca środków

Polski rząd za sukces uznaje wypracowanie zrównoważonego, a więc niezakładającego deficytu finansowego, budżetu państwa na przyszły rok. Jednym ze sposobów dojścia do takiego „sukcesu” ma być zniesienie limitu podstawy składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowne. Jak czytamy bowiem w załączniku do Wieloletniego Planu Finansowego, skutek netto zniesienia limitu po uwzględnieniu związanego z tym zmniejszenia wpływów z tytułu PIT i CIT mógłby wynieść aż 5,2 mld zł w 2020 roku. Środki te posłużyłyby wypełnieniu deficytu budżetowego.

Nie powinno być rolą systemu ubezpieczeń społecznych zapewnienie gwarancji utrzymania poziomu życia najbogatszym osobom, które dysponują szerokimi możliwościami zabezpieczenia się na przyszłość w indywidualnym zakresie. Z tego właśnie powodu w znacznej części krajów Unii Europejskiej funkcjonują rozwiązania podobne do polskiego limitu 30-krotności

– tłumaczy Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, wskazując na wagę utrzymania obecnego limitu składek.

Eksperci Federacji Przedsiębiorców Polskich doceniają chęć wypracowania zrównoważonego budżetu państwa – zwłaszcza, że byłby on pierwszym bezdeficytowym budżetem od przeszło 30 lat. Niemniej jednak likwidacja limitu podstawy składek jest zdaniem analityków bardzo złym rozwiązaniem. FPP proponuje w zamian inny sposób na osiągnięcie zakładanego przez rząd efektu fiskalnego. Wprowadzenie w życie autorskiego pakietu nowelizacji przyniosłoby poprawę salda polskiego sektora finansów publicznych nawet o 10,4 mld zł rocznie.

Alternatywna propozycja Federacji

Federacja Przedsiębiorców Polskich wysuwa własną, alternatywną propozycję zmian prawnych na przyszły rok rozliczeniowy. Obejmuje ona przede wszystkim uporządkowanie polskiego systemu ubezpieczeń społecznych, a dokładniej modyfikację zasad płacenia składek przez prowadzących działalność gospodarczą oraz powiązanie podstawy ich wymiaru z dochodem – właśnie do limitu 30-krotności dochodów.

FPP proponuje również restytucję polegającą na zabezpieczeniu okresów składkowych oraz zaewidencjonowaniu składek emerytalno-rentowych dla osób zatrudnianych w przeszłości na podstawie nieoskładkowanych umów zlecenia. Problem niepełnego oskładkowania zleceń jest często podnoszony przez ekspertów Federacji. Ich zdaniem obecna podstawa prawa w tej kwestii szkodzi nie tylko budżetowi państwa, lecz także – czy może raczej przede wszystkim – społeczeństwu.

Wszelkie zmiany proponowane przez ekspertów z Federacji Przedsiębiorców Polskich miałyby w założeniu służyć uwolnieniu przedsiębiorców działajacych na polskim rynku od ciężaru prowadzenia sporów z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w sprawie interpretacji niejasnych i przestarzałych już przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Co więcej, propozycja FPP zakłada likwidację zbiegów tytułów do ubezpieczeń przy umowach zlecenia. Przewidziany zysk budżetowy to ponad 10 mld zł rocznie, a więc dwa razy więcej niż zakłada plan rządu.