Co zrobić ze zużytym lub zniszczonym banknotem?

Kwestia wymiany uszkodzonych banknotów oraz monet na nowe egzemplarze została uregulowana w specjalnym Zarządzeniu nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 roku. Na mocy tego aktu prawnego ustanowiono, iż możliwa jest wymiana niemal każdego uszkodzonego banknotu, o ile zachowało się conajmniej 45% jego pierwotnej powierzchni, możliwe jest rozpoznanie nominału pieniądza i nie ma wątpliwości co do jego autentyczności. Wymianie podlegają banknoty uszkodzone, czyli postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym również wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku. Możliwa jest także wymiana zniszczonych monet, czyli takich, które charakteryzują się uszkodzeniami typu mechanicznego, wytarciami, zmianą barwy, skorodowaniem, a nawet umieszczeniem na nich trwałego napisu, rysunku lub innego znaku.

Wymiany uszkodzonych banknotów oraz monet polskich dokonać można w kasie dowolnie wybranego banku w Polsce. Co istotne, nie ma konieczności udawania się do tego banku, w którym otworzyliśmy swoje konto – wystarczy wejść do najbliższej placówki dowolnej instytucji.

Będąc już w oddziale banku, powinniśmy poprosić poprosić kasjera o bezpłatną wymianę zniszczonego banknotu lub monety. Jeśli pieniądz spełnia warunki wymiany i nie ma wątpliwości co do jego autentyczności, wydanie nowego egzemplarze powinno nastąpić od ręki.

Warto także wiedzieć, iż pracownicy banku nie mają prawa odmówić nam przyjęcia banknotu lub monety (o ile pieniądz spełnia warunki wymiany). W praktyce jednak kajserzy nie są chętni do pomocy. Zainteresowany Klient nie powinien jednak ustępować – lecz powołując się na zarządzenie Prezesa NBP, domagać się wymiany środka płatniczego.

Warto wiedzieć, iż nie za każdy zwrócony do banku pieniądz otrzymamy tyle, ile widniało w jego nominale. Zarządzenie Prezesa NBP ustanawia bowiem, iż wysokość wypłaconej gotówki uzależniona jest od stopnia uszkodzenia zwracanego pieniądza.

Równowartość 100% zwracanego znaku pieniężnego dostaniemy za:

Równowartość 50% zwracanego znaku pieniężnego dostaniemy za:

Zwrotu pieniędzy nie dostaniemy wtedy, gdy:

W większości przypadków wymiana uszkodzonego pieniądza na nowy nie powinna wiązać się z żadnymi problemami. Niestety sprawa wyraźnie się komplikuje, gdy pojawia się podejrzenie co do autentyczności zwracanego przez nas znaku pieniężnego.

W przypadku wysunięcia podejrzeń wobec autentyczności posiadanego pieniądza pracownik banku zmuszony będzie uruchomić specjalny tryb postępowania i zaangażować w sprawę organy ścigania. My natomiast będziemy musieli się wytłumaczyć się z tego, w jaki sposób weszliśmy w posiadanie podejrzanego pieniądza.

Co istotne, nie ma możliwości pełnego potwierdzenia autentyczności banknotu w oddziałach banków. W razie zaistnienia jakichkolwiek podejrzeń w sprawie sfałszowania pieniądza, banknot zostanie wysyłany są do Centrali NBP celem przeprowadzenia dokładnej analizy. O wynikach ekspertyzy poinformuje nas bank lub policja.

Oczywiście możliwa jest wymiana nie tylko uszkodzonych złotówek, lecz także banknotów w walucie obcej – lecz niekoniecznie na terenie Polski. W przypadku euro będziemy musieli udać się do Europejskiego Banku Centralnego albo do dowolnego krajowego banku centralnego – o ile w owym kraju walutą obowiązującą jest euro. Na terenie Polski nie znajdziemy niestety takiej jednostki.

Banknoty w walucie euro można wymienić tylko wtedy, gdy dany egzemplarz zachował powyżej 50% swej pierwotnej powierzchni. Jeśli chcemy zwrócić banknot o powierzchni równej lub mniejszej niż owe 50%, będziemy musi udowodnić, iż pozostała część została zniszczona.

Wymienione zostaną tylko te banknoty, jakie zostały uszkodzone przypadkowo – a jeśli zniszczenie nastąpiło celowo, posiadać będzie musiał udowodnić, iż działał w dobrej wierze.

Banknoty euro są wymieniane na gotówkę o równowartości 100% zwróconych pieniędzy. Opłata za zwrot gotówki uszkodzonej przez urządzenia zapobiegające przed kradzieżą wynosi 10 eurocentów od każdego banknotu (lecz pobierana jest tylko w przypadku wymiany co najmniej 100 uszkodzonych banknotów).