Gwarancja bankowa – na czym polega?
Wielu przedsiębiorców prowadzących aktywy handel z kontrahentami decyduje się na skorzystanie z gwarancji bankowej. Sprawdziliśmy, czym jest owa gwarancja, jakie pełni funkcje i kto może liczyć na jej przyznanie.
Gwarancja bankowa – na czym polega?
Gwarancja bankowa jest jedną z form zabezpieczenia wierzytelności, jaka swą formą przypomina poręczenie kredytu. W przypadku gwarancji bankowej poręczycielem nie jest jednak osoba fizyczna, lecz cały bank jako instytucja. Stronami wierzytelności (sprzedającym i kupującym) są natomiast przedsiębiorstwa prowadzące wspólne interesy.
Bankowa gwarancja jest więc formą prawnego i nieodwracalnego zobowiązania banku do uiszczenia zależności w zamian za właściwego kredytobiorcę, jeśli ten zaniecha regularnej spłaty lub osiągnie status niewypłacalności. Jeśli więc przedsiębiorstwo A sprzeda ratalnie pewien towar lub usługę przedsiębiorstwu B, a przesiębiorstwo B nie wywiąże się w pełni z obowiązku spłaty, bank przejmie zadłużenie na siebie.
Gwarancja bankowa ma jeden podstawowy cel – zabezpieczyć finanse sprzedającego. Gdyby nie owa gwarancja, dane przedsiębiorstwo mogłoby utracić swą płynność finansową (a nawet wypłacalność) przez brak spłaty należności ze strony kontrahenta. Z drugiej strony gwarancja często w ogóle umożliwia zawarcie danej umowy – zwłaszcza, gdy kupujący jest niewystarczająco wiarygodny lub stabilny finansowo.
Podstawa prawna
Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię przyznawania gwarancji przez banki, jest Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe. Dokument ten wszedł w życie wraz z początkiem 1998 roku. Jego ujednoliconą treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 140 na rok 1997, pod pozycją 939.
Podstawowe kwestie związane z udzielaniem gwarancji bankowych przez polskie instytucje finansowe zostały uregulowane następująco:
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe
Rozdział 6
Gwarancje bankowe, poręczenia i akredytywy
Art. 80.
Banki mogą na zlecenie udzielać i potwierdzać gwarancje bankowe, poręczenia, a także otwierać i potwierdzać akredytywy.
Art. 81.
1. Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji – bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku.
2.Udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje na piśmie pod rygorem nieważności.
Jak działa gwarancja bankowa?
Gwarancja bankowa znalazła swe szerokie zastosowanie zarówno w obrotach krajowych, jak i zagranicznych. Stosowana jest przy większości dużych transakcji – celem zabezpieczenia wypłacalności finansowej i pozycji sprzedającego. Z drugiej strony gwarancja niejako potwierdza wiarygodność kupującego – bo skoro solidny bank zgodził się udzielić mu gwarancji, musi być on godny zaufania.
Gwarancja bankowa działa jak karta przetargowa. Sprzedawca, nie mając pełnego zaufania do swego kontrahenta, uzależnia zawarcie umowy sprzedaży od udzielania przez bank gwarancji. Zaangażowany w ową transakcję bank dokonuje więc analizy zdolności i wiarygodności przyszłego kupującego i na tej podstawie zgadza się lub odmawia udzielenia gwarancji.
Jeśli gwarancja zostanie przyznana, sprzedający podpisze umowę sprzedaży i transakcja dojdzie do skutku. W razie ewentualnych problemów ze uregulowaniem należności, bank (gwarant) przejmie na siebie obowiązek spłaty zobowiązania, dzięki czemu sprzedawca utrzyma swą płynność finansową i wypłacalność. Natomiast kupujący będzie musiał rozliczyć się z gwarantem – w przeciwnym wypadku straci swoją wiarygodność jako partnera biznesowego.
Rodzaje gwarancji bankowych.
W polskich bankach możliwe jest skorzystanie z dwóch podstawowych form gwarancji:
- jednorazowa gwarancja – zabezpieczenie jednej transakcji do momentu jej spłaty;
- liniowa gwarancja – zabezpieczenie przyznane na szereg transakcji, zwykle cyklicznych (takich jak comiesięczne opłacanie najmu lokalu), przez określony czas (przykładowo 12 miesięcy).
Oprócz tego wyróżnia się wiele rodzajów gwarancji – w zależności od przedmiotu transakcji, jaki ma zostać zabezpieczony przez bank. W praktyce bankowej najczęściej stosowane są następujące:
- przetargowa – jest wypłacana, gdy klient danego banku po wygraniu przetargu nie podpisze kontraktu i nie wywiąże się z złożonej zleceniodawcy przetargu;
- terminowej spłaty – zabezpiecza kredyt lub pożyczkę udzieloną pomiędzy dwoma przedsiębiorstwami;
- terminowej zapłaty – udzielana na zabezpieczenie terminowego opłacenia podpisanej umowy (np. kupna tworów lub usług);
- loteryjna – zabezpiecza wypłatę wygranych kwot w razie niewypłacalności organizatora konkursu;
- akcyzowa – gwarantuje wypłatę należności za pokrycie zobowiązań podatkowych oraz opłat paliwowych;
- leasingowa – zabezpiecza spłatę części bądź całości rat leasingowych w przypadku niewywiązania się z tegoż obowiązku przez leasingobiorcę;
- zwrotu zaliczki – stosowana w przypadku, gdy zleceniobiorca nie wywiązał się ze zlecenia i odmówił zwrotu płaconej na poczet zlecenia zaliczki.
Korzyści z gwarancji bankowych
Gwarancja ze strony solidnego i cieszącego się renomą banku stanowi dla sprzedawcy jeden z najpewniejszych sposobów zabezpieczenia się przed niewypłacalnością. Dzięki gwarancji możliwe jest nie tylko szybkie podniesienie bezpieczeństwa transakcji handlowej z kontrahentem, lecz także sprawne wyegzekwowanie należności poprzez zaangażowany w transakcję bank.
W razie osiągnięcia przez partnera biznesowego niewypłacalności sprzedawca otrzymasz wypłatę kwoty roszczenia bez zwłoki, jaka towarzyszy zwykle postępowaniu sądowemu i ewentualnej egzekucji. Dla sprzedawcy skorzystanie z gwarancji bankowej wiąże się właściwie z samymi korzyściami.
Będąc zleceniodawcą gwarancji, a więc w dużym uproszczeniu – kupującym – także można skorzystać z wielu profitów zabezpieczenia. Po pierwsze: gwarancja bankowa umacnia wiarygodność firmy w oczach kontrahenta. Po drugie: zabezpiecza transakcję i zwalnia z konieczności organizowania innej formy zabezpieczenia np. kaucji. I w końcu po trzecie: uprawnia do skorzystania z pomocy doradców biznesowych banku.
Pytania i odpowiedzi
Niestety nie. Bank nie udzieli gwarancji firmie, która nie spełnia ściśle określonych warunków oceny zdolności oraz wiarygodności. Wynika to oczywiście z limitów ryzyka finansowego, jakie bank może podjąć przy każdej kolejnej transakcji.
Zanim bank zgodzi się podpisać umowę gwarancyjną, dokładnie prześwietli finanse oraz historię kredytową banku. Zwykle zleceniodawca musi także spełnić kilka innych warunków (np. założyć konto w banku gwarancyjnym lub przedstawić własne zabezpieczenie umowy).
Tak. W innym wypadku udzielanie gwarancji byłoby niekorzystne dla banku – zwłaszcza przyjmując na siebie spore zobowiązania finansowe innych przedsiębiorstw. Za udzielenie gwarancji banki pobierają zwykle prowizję, jaką opłaca dłużnik na podstawie zawartej z bankiem umowy gwarancyjnej.
Wysokość tejże prowizji wynosi zwykle 1% kwoty objętem gwarancją. W praktyce jednak stawka ta bywa uzależniona od wielu czynników – m.in. od wartości całej transakcji lub solidności i zaufania zleceniodawcy.
W żadnym wypadku. Umowa gwarancji bankowej musi zostać zawarta w formie pisemnej. Gwarancja udzielona w formie ustnej będzie w świetle polskich regulacji prawnych nieważna.
Co więcej, treść umowy powinna być sformułowana jasno i precyzyjnie – aby nie budziła żadnych wątpliwości i możliwości dowolnej interpretacji. Powinna jasno określać warunki gwarancji, przedmiot, zakres i kwotę zabezpieczenia.
Podsumowanie
- Gwarancja bankowa jest jedną z form zabezpieczenia wierzytelności, jaka swą formą przypomina żyrowanie kredytu (lecz na większą, biznesową skalę.
- W przypadku gwarancji bankowej poręczycielem nie jest osoba fizyczna, lecz cały bank jako instytucja. Stronami wierzytelności (sprzedającym i kupującym) są natomiast przedsiębiorstwa prowadzące wspólne interesy.
- Aktem prawnym, jaki reguluje kwestię przyznawania gwarancji przez banki, jest Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe.
- Gwarancja bankowa ma jeden podstawowy cel – zabezpieczyć finanse sprzedającego. Gdyby nie owa gwarancja, dane przedsiębiorstwo mogłoby utracić swą płynność finansową przez brak spłaty należności ze strony kontrahenta.
- Gwarancja bankowa znalazła szerokie zastosowanie zarówno w obrotach krajowych, jak i zagranicznych. Stosowana jest przy większości dużych transakcji gotówkowych.
- W polskich bankach możliwe jest skorzystanie z dwóch podstawowych form gwarancji: jednorazowej gwarancji i liniowej gwarancji.
- Bankowa gwarancja przyznawana jest na różne cele: spłatę kredytu lub leasingu, zapłatę należności czy wypłatę zaliczki.
- Gwarancja ze strony solidnego i cieszącego się renomą banku stanowi dla sprzedawcy jeden z najpewniejszych sposobów zabezpieczenia się przed niewypłacalnością.
- Gwarancja bankowa umacnia wiarygodność kupującego w oczach kontrahenta. Po drugie – zabezpiecza transakcję i zwalnia z konieczności organizowania innej formy zabezpieczenia np. kaucji.
- Umowa gwarancji bankowej musi zostać zawarta w formie pisemnej. Gwarancja udzielona w formie ustnej będzie w świetle polskich regulacji prawnych nieważna.
Wszystkie komentarze
teraz wszystko jest na takich ukladach z bankami masaaaakra!
Dodaj komentarz