Intercyza – najważniejsze informacje

Coraz więcej młodych par decyduje się na zawarcie intercyzy małżeńskiej. Intercyza to – najprościej mówiąc – umowa o charakterze majątkowym zawarta przez małżonków u notariusza. Podpisywana jest w obecności obojga małżonków.

Warto w tym miejscu dodać, iż w Polsce automatycznie obowiązuje wspólność majątkowa w momencie zawarcia związku małżeńskiego, jeśli nie podpisano intercyzy. Wynika tak wprost z przepisów prawa. Jeśli zależy nam na tym, by wstępując w związek małżeński, posiadać osobne majątki ze współmałżonkiem, należy zadbać o ustanowienie stosownej umowy notarialnej odpowiednio wcześniej.

Wyjaśnienie prawa intercyzowego w Polsce powinniśmy rozpocząć od opisania trzech obowiązujących typów umów majątkowych małżeńskich. Poniżej zamieszczamy ich spis wraz z krótką charakterystyka.

W kwestii umowy rozszerzającej wspólność ustawową, należy także pamiętać, że ustawodawca zabrania rozszerzania wspólności na:

1. Przedmioty odziedziczone przez małżonka zapisu czy darowizny (ofiarowane wyłącznie dla jednego z małżonków –  np. dom),
2. Wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub rozstrojenie zdrowia, jeśli nie należą do tzw. wspólności ustawowej,
3. Majątkowe  prawa wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom (np. gdy ktoś jest w spółce cywilnej),
4. Prawa należące do grupy niezbywalnych, odnoszące się do jednej osoby tj.: prawa alimentacyjne, służebność osobista,
5. Niewymagalne jeszcze wierzytelności z tytułu wykonywanej pracy każdego małżonka.
6. Nagrody osobiste, prawa autorskie czy też różne przedmioty służące zaspokojeniu potrzeb tylko jednego ze współmałżonków.

Podstawa prawna

Aktem prawnym, który reguluje kwestię umów majątkowych małżonków, jest Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku znana powszechnie jako Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dokument ten w swej pierwotnej  wersji wszedł w życie wraz z początkiem  1965 roku.  Jego treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 9 na rok 1964, pod pozycją 59.

Poniżej zamieszczamy podstawowe zapisy prawne związane z majątkiem osobistym małżonków, ograniczoną wspólnotą majątkową i umową majątkową małżeńską.

PODSTAWA PRAWNA

Art. 33. Składniki majątku osobistego

Art. 47. Umowa majątkowa małżeńska

By spisać stosowną umowę inetercyzową, należy udać się do kancelarii notarialnej, gdyż umowa musi być w formie aktu notarialnego. Należy mieć ze sobą dowód osobisty, gdyż zostanie w ten sposób potwierdzona tożsamość. Jeśli para jest już po ślubie, to musi okazać też skrócony akt małżeństwa.

Podsumujmy zatem. Do kancelarii zabieramy:

• dowód osobisty,
• skrócony akt małżeństwa.

Koszty wyglądają inaczej w przypadku narzeczonych – są niższe, a inaczej w przypadku podpisywania intercyzy już po ślubie – są wtedy wyższe. Kiedy na intercyzę podpisują narzeczeni, kwota taksy notarialnej (ustalonej przez Ministra Sprawiedliwości) wynosi 400 zł. Do tego doliczany jest podatek VAT. Kiedy intercyzę podpisują małżonkowie –  wydatek będzie większy – w przedziale od 100 zł do 10 000 zł. Zależy to od wartości majątku.

Warto też mieć na względzie, że małżonkowie poniosą też koszt sporządzenia odpisów aktu notarialnego – 1 odpis to wydatek kilkunastu złotych.

Nie ma jednakowego wzoru tej umowy – zainteresowani mogą sami określić, co chcą zrobić z majątkiem, jak chcą go np. rozdzielić majątek. Natomiast pamiętać należy, że nie może to być umowa inna niż notarialna. Ważna pod względem prawnym jest tylko intercyza zawarta w formie aktu notarialnego.

Zdarza się, że gdy ktoś ma długi, chce zawrzeć umowę o rozdzielności majątku. Powodem zawarcia intercyzy, w której stwierdzona jest rozdzielność, jest ochronienie majątku przed wierzycielem lub wierzycielami. Jednak należy też pamiętać o tym, że umowa intercyzy musi być zawarta przed powstaniem zobowiązań współmałżonka. Inaczej nie ma zastosowania i za długi trzeba zapłacić całym majątkiem.

Umowa intercyzy wywołuje skutki prawne dopiero od dnia jej zawarcia, a więc za długi, które powstały przed podpisaniem umowy, będą oboje małżonkowie odpowiadali tak, jakby nie doszło do rozdzielności. Istotny jest też fakt, iż umowa rozdzielności majątkowej ma zastosowanie, gdy wierzyciele wiedzieli o zawarciu intercyzy przed podpisaniem umów z danym dłużnikiem.

PODSTAWA PRAWNA

Art. 50. Uprawnienia wierzyciela w razie rozszerzenia wspólności majątkowej

Jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także z tych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.

Źródło: Dz.U.2019.0.2086 t.j. – Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Intercyza – najważniejsze informacje

• Intercyzę musi sporządzić notariusz.
• Opłata notarialna jest niższa, gdy umowę zawierają narzeczeni, wyższa dla osób po ślubie.
• Oboje małżonkowie/narzeczeni muszą stawić się w kancelarii notarialnej, aby złożyć podpisy.
• Do kancelarii notarialnej należy udać się z dowodem osobistym.
• Osoby po ślubie muszą dodatkowo okazać u notariusza skrócony akt małżeństwa.
• Istnieją 4 rodzaje intercyz.
• Intercyza dział tylko za życia; po śmierci współmałżonka dziedziczymy majątek.
• Jeśli przed śmiercią małżonek spisał testament i pominął współmałżonka, nie dziedziczy on, ale ma prawo do zachowku.
• Jeśli ktoś jest dłużnikiem, a nie podpisał przed powstaniem długu umowy o rozdzielności majątkowej, odpowiada całym majątkiem.
• o intercyzie z rozdzielnością.
• Kontrahenci dłużnika muszą być powiadomieni przed powstaniem długu.