Kompensata długu – co to jest i na czym polega?

Kompensata długu – co to jest i na czym polega?

author
Dorota Grycko
15 listopada 2022
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com od 2021, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w edukacji, także finansowej, pomagając czytelnikom zrozumieć i kontrolować swoje finanse.
Kategoria

Kompensata długu to działanie skierowanie do przedsiębiorców, którzy mają nieuregulowana zobowiązania wobec innych firm. Czym jest i jak działa taka kompensata? Podpowiadamy.

Spis treści:

  1. Co to jest kompensata długu?
  2. Kompensata długu - rodzaje
  3. Jak udokumentować kompensatę długu?
  4. Kiedy nie można skorzystać z kompensaty długu?
  5. Czy kompensata długu jest możliwa, jeśli kontrahent przebywa za granicą?
  6. Podsumowanie
Zwiń spis treści

Co to jest kompensata długu?

Kompensatę długu określa się jako proces wzajemnego umorzenia należności. Zazwyczaj odbywa się pomiędzy przedsiębiorcami, którzy są dla siebie zarówno dłużnikiem i wierzycielem (na przykład sprzedający i kupujący). Takie działanie pozwala im uregulować swoje należności – dosłownie pozbyć się długów – bez konieczności angażowania gotówki.

Pamiętajmy jednak, że kompensata długu nie jest formą zapłaty, a więc nie można jej umieszczać na fakturze. Jest to jeden ze sposobów rozliczenia się bez wykorzystywania gotówki i polega na zmniejszeniu zadłużenia o kwotę należności drugiej strony. Jest to pożyteczna opcja, którą oferuje prawo. Prawdopodobnie większość z nas nie chciałaby zapłacić kontrahentowi, jeśli sami czekamy na uregulowanie płatności przez niego.

Sprawdź: Jak wyjść z długów?

Art. 498 Kodeksu cywilnego
§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Przykład: 

Firma X współpracuje z firmą Y. W pewnym momencie oba przedsiębiorstwa przestały dobrze prosperować. Firma X ma w firmie Y dług wysokości 3000 zł. Równocześnie firma Y ma dług w firmie X w wysokości 1000 zł. Po skompensowaniu wzajemnych długów, firma X będzie musiała zwrócić firmie Y jeszcze 2000 zł.

Kompensata długu - rodzaje

W polskim prawie mamy do czynienia z dwoma rodzajami kompensaty długów. Różnią się wymaganymi dokumentami i formalnościami, których trzeba dopełnić.
Są to:

  • Kompensata ustawowa – jest to jednostronne działanie, na które druga strona nie musi nawet wyrażać zgody. W tym przypadku konieczne jest przygotowanie oświadczenia, które najlepiej, aby miało formę pisemną. W takim dokumencie powinny się znaleźć takie informacje jak: dane obu przedsiębiorców, informacja o sumie zadłużenia, informacje o kwocie kompensacji oraz kwocie należności, która pozostanie do zapłaty. Oprócz wymienionych danych, powinniśmy zawrzeć miejscowość i datę oraz podpisy obu stron.
  • Kompensata umowna – jest to rodzaj obustronnego działania, a więc obie strony muszą się na nie zgodzić. Przedsiębiorcy wspólnie ustalają proces procedury i zasady, na których będzie się ona opierać. Tej kompensaty nie reguluje Kodeks Cywilny, a warunki ustalone przez obie strony. W tym przypadku również warto spisać oświadczenie, zawierające podobne dane, o których pisaliśmy wyżej.

Jak udokumentować kompensatę długu?

Pamiętajmy, że właściwe udokumentowanie kompensaty długu, jest niezmiernie istotne. Chodzi bowiem o to, że musimy mieć potwierdzenie, że obie strony zdecydowały się na taki krok.
Jeśli chodzi o kompensatę ustawową koniecznie musimy przygotować wspomniane już oświadczenie. W Kodeksie Cywilnym nie znajdziemy dokładnej informacji, jak takie oświadczenie ma wyglądać, ale najlepiej, aby miało formę pisemną.

W dokumencie powinny znaleźć się takie informacje jak:

  • Miejscowość i data sporządzenia oświadczenia,
  • Dane obydwu przedsiębiorców, którzy podjęli decyzję o kompensacie wzajemnych zobowiązań (nazwa firmy, adres, numer NIP itp.),
  • Informacje o wierzytelnościach, które mają zostać uregulowane (aby mieć pewność, że kompensata przebiegnie poprawnie, najlepiej przygotować numery faktur lub umów, które przedstawiają wzajemne zobowiązania),
  • Informacje o pozostałej kwocie należności (jeśli taka jeszcze pozostanie),
  • Zapis dotyczący sposobu i terminu uregulowania pozostałej kwoty należności.
    • Odręczny podpis.

Jeśli natomiast chodzi o kompensatę umowną, to może ona zostać skonstruowana wedle uznania obu stron. Ten rodzaj kompensaty jest zdecydowanie częściej spotykany.

UWAGA! Oba rodzaje kompensaty to rozliczenia bezgotówkowe, które nie są formą zapłaty. Nie możemy ich umieszczać na fakturze.

Kiedy nie można skorzystać z kompensaty długu?

Należy mieć na uwadze, że nie zawsze można skorzystać z kompensaty długu. Zgodnie z Kodeksem Cywilnym z takiego działania nie można skorzystać, jeśli chodzi o:

  • wierzytelności, które są wykluczone z kompensaty (np. zasiłki),
  • wierzytelności, które dotyczą dostarczenia niezbędnych środków do utrzymania (np. alimenty, renta),
  • wierzytelności, które pochodzą z czynów nielegalnych (np. kradzieży lub przywłaszczeń),
  • wierzytelności, które są przedawnione lub zajęte.

Jeśli nie możemy skorzystać z kompensaty długu, warto zastanowić się nad kredytem dla zadłużonych lub pożyczkami bez baz.

Czy kompensata długu jest możliwa, jeśli kontrahent przebywa za granicą?

Można by przypuszczać, że jeśli jeden z kontrahentów przebywa za granicą, kompensata długu nie będzie możliwa. Mamy jednak dobrą wiadomość, w takiej sytuacji kompensata jest również możliwa. Musimy pamiętać, że suma wierzytelności prawdopodobnie wyrażona będzie w obcej walucie, a więc koniecznie będzie jej przeliczenie za złotówki. W tym celu powinniśmy skorzystać z kursu Narodowego Banku Polskiego. Przeddzień, w którym spisaliśmy stosowne oświadczenie, będzie dniem, który powinniśmy wyznaczyć jako dzień przewalutowania.

Podsumowanie

  1. Kompensatę długu określa się jako proces wzajemnego umorzenia należności.
  2. Kompensata długu nie jest formą zapłaty, a więc nie można jej umieszczać na fakturze. Jest to jeden ze sposobów rozliczenia się bez wykorzystywania gotówki i polega na zmniejszeniu zadłużenia o kwotę należności drugiej strony.
  3. W polskim prawie mamy do czynienia z dwoma rodzajami kompensaty długów. Różnią się wymaganymi dokumentami i formalnościami, których trzeba dopełnić. Są to kompensata ustawowa i kompensata umowna.
  4. Kompensata ustawowa – jest to jednostronne działanie, na które druga strona nie musi nawet wyrażać zgody. W tym przypadku konieczne jest przygotowanie oświadczenia, które najlepiej, aby miało formę pisemną
  5. Kompensata umowna – jest to rodzaj obustronnego działania, a więc obie strony muszą się na nie zgodzić. Przedsiębiorcy wspólnie ustalają proces procedury i zasady, na których będzie się ona opierać.
  6. Pamiętajmy, że właściwe udokumentowanie kompensaty długu, jest niezmiernie istotne. Chodzi bowiem o to, że musimy mieć potwierdzenie, że obie strony zdecydowały się na taki krok.
  7. Należy mieć na uwadze, że nie zawsze można skorzystać z kompensaty długu.
  8. Jeśli jeden z kontrahentów przebywa za granicą, kompensata długu jest również możliwa.
author
Dorota Grycko
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com od 2021, absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Specjalizuje się w edukacji, także finansowej, pomagając czytelnikom zrozumieć i kontrolować swoje finanse.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Podobne artykuły

Promocja: „Nagradzamy kodami” w BNP Paribas

BNP Paribas zorganizował promocję dla nowych Klientów, którzy w zamian za otworzenie Konta Otwartego na Ciebie i spełnienie bardzo prostych warunków oferty, mogą zgarnąć bony do Allegro o łącznej wartości 500 złotych. Promocja trwa do 20 lutego 2020 roku. Pula wniosków promocyjnych wynosi 1000 sztuk. Sprawdź warunki.

author
Patryk Byczek
24 stycznia 2022
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

PKO BP w Raszynie

PKO BP to największy bank w Polsce. Zobacz placówki i oddziały w Raszynie – godziny otwarcia, dane adresowe oraz ofertę.

author
Aleksandra Gościnna
02 września 2019
Ekspertka finansowa, magister Uniwersytetu Gdańskiego i absolwentka studiów podyplomowych na UW. W latach 2021-2023 redaktor naczelny zadluzenia.com. Specjalistka ds. e-marketingu i promocji online.

Promocja: „Punkty powitalne dla kart Mastercard z logo Poczty Polskiej” w Banku Pocztowym

W Banku Pocztowym trwa promocja, w której Klienci za spełnienie bardzo prostych warunków w prosty sposób mogą zgarnąć voucher o wartości 20 złotych do wykorzystania w sklepach Empik.

author
Patryk Byczek
15 września 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Promocja: „Zyskuj potrójnie z kartą kredytową” w BNP Paribas

W BNP Paribas trwa promocja, w której w zamian za wyrobienie karty kredytowej i spełnienie banalnych warunków Klienci mogą zgarnąć 300 złotych w formie vohcherow do Allegro. Promocja trwa do 14 stycznia 2022 roku. Sprawdź szczegóły.

author
Patryk Byczek
18 października 2021
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Jak działa wideo-weryfikacja w BZ WBK?

Ostatnimi czasy obserwujemy rozkwit biometrycznych sposobów wefyfikacji. Banku Zachodni WBK dotychczas weryfikował Klientów za pomocą biometrii głosowej oraz odcisku palca. Bank dodał teraz nową opcję dla klientów indywidualnych i prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą - będą oni mogli założyć konto bankowe za pomocą wideoweryfikacji wykorzystującej metody biometrii twarzy. 

author
Dominika Byczek
30 października 2017
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Plany finansowe Polaków w 2024 i 2025 roku

Miniony rok był wyzwaniem dla wielu Polaków pod względem finansów osobistych. Inflacja, zmiany na rynku pracy oraz niepewność gospodarcza wpłynęły na to, jak planowaliśmy i realizowaliśmy nasze cele finansowe. Według najnowszych badań, tylko co czwarty Polak zrealizował swoje plany finansowe na 2024 rok. Co sprawia, że osiąganie tych celów jest tak trudne? Jakie strategie mogą pomóc w 2025 roku? Na te i inne pytania odpowiada najnowsze badanie „Noworoczne plany finansowe Polaków”, zlecone przez Rejestr Dłużników BIG InfoMonitor.

author
Patryk Byczek
31 grudnia 2024
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj