Limit płatności gotówką

O dokonywaniu lub przyjmowaniu płatności możemy przeczytać w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców. W przypadku, kiedy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca i jednorazowa transakcja przekracza 15 tysięcy złotych, konieczne jest uiszczenie płatności pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.

Są również jednak inne formy regulowania płatności, których limit płatności gotówką nie obowiązuje. Będą to:

• kompensata,
• wymiana barterowa.

Limit płatności gotówkowych dla przedsiębiorców w praktyce

Spójrzmy na sytuację, w której znalazła się Pani Urszula. Prowadzi ona własny zakład stolarski. Przyjmijmy, że na zamówienie innej firmy wykonuje wyposażenie biura. Całość zamówienia wynosi 17000 zł, zatem firma zlecająca musi opłacić zamówione meble kartą bądź przelewem bankowym. Jeżeli jednak zamówienie kosztowałoby 14000 zł, firma mogłaby zapłacić Pani Urszuli gotówką.

Od początku 2024 roku limit transakcji gotówkowych obowiązywać miał także zwykłego konsumenta uiszczającego płatność przedsiębiorcy. Pojawił się jednak nowy punkt do ustawy o prawach konsumenta, wprowadzony przez Polski Ład. Mówi on o dokonaniu płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. Ostatecznie przepisy dotyczące ograniczenia płatności gotówkowych dla konsumentów nie zostały wprowadzone.

Prawo nie mówi wprost o tym, jak mamy rozumieć jednorazową wartość transakcji. Resort finansów złożył wyjaśnienia, z których wynika, że transakcja to czynność prawna tzn. umowa, zawierana w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, bez względu na liczbę transakcji przy minimum jednej płatności. Wyjaśnienie pojęć “transakcja” i “jednorazowa wartość transakcji” zawiera odpowiedź na interpelację poselską (nr 9279) podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z 8 lutego 2017 r., nr DD6.054.5.2017.

Limit transakcji gotówkowych wynoszący 15000 zł dotyczy głównie przedsiębiorców, ale również spółek, fundacji i izb gospodarczych. Jak czytamy na stronie rządowej, limit płatności gotówkowych dotyczy w szczególności następujących osób:

• “przedsiębiorców jednoosobowych wpisanych do CEIDG
• spółek handlowych i innych podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS, w szczególności:
• fundacji, izb gospodarczych czy innych podmiotów, które równocześnie figurują w rejestrze przedsiębiorców KRS
• przedsiębiorców zagranicznych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce przez oddział (zarejestrowany w KRS)
• wspólników spółki cywilnej
• zagranicznego oddziału polskiego przedsiębiorcy – zgodnie z przepisami oddział nie jest odrębnym przedsiębiorcą (niezależnie od tego, w jakim kraju polski przedsiębiorca zarejestruje swój oddział, zachowuje status przedsiębiorcy polskiego)
• polskiego przedsiębiorcy (czasowe transgraniczne świadczenie usług) dokonującego poza granicami Polski transakcji z przedsiębiorcą zagranicznym (działalność transgraniczna nie jest odrębnym przedsiębiorstwem, co nie zmienia faktu, że przedsiębiorca działający za granicą podlega polskiemu prawu)”.

(źródło: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/001266)

W 2024 roku w przypadku transakcji do kwoty 15000 zł można ją wliczyć do kosztów uzyskania przychodów – i to bez bez względu na sposób płatności (gotówkowo lub bezgotówkowo). Jeżeli transakcja powyżej kwoty 15000 zł zostanie zapłacona gotówką, bez pośrednictwa rachunku płatniczego, przedsiębiorca nie wliczy jej do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli natomiast przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów transakcję o wartości przekraczającej limit w formie płatności gotówką, będzie potem zmuszony do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów albo – jeśli to niemożliwe – do zwiększenia przychodów w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Podsumowanie

1. Wszystkich przedsiębiorców obowiązuje limit płatności gotówkowych do 15000 zł. Płatności na wyższą kwotę muszą być realizowane z wykorzystaniem rachunku płatniczego.
2. Płatność gotówką za transakcję o wartości powyżej 15000 zł zamiast za pośrednictwem rachunku płatniczego spowoduje, że przedsiębiorca nie będzie mógł zaliczyć takiej płatności do kosztów uzyskania przychodów.
3. Wpłata powyżej 15000 zł musi być dokonana na rachunek bankowy przedsiębiorcy.