Siła nabywcza pieniądza – co to jest?

Siła nabywcza pieniądza – co to jest?

author
Halszka Gronek
20 lipca 2023
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Niewielu z nas wie, że wartość nominalna pieniądza nie zawsze idzie w parze z jego rzeczywistą wartością. Tym, na co powinniśmy zwrócić największą uwagę, szacując wartość posiadanego dobra czy majątku, jest siła nabywcza pieniądza. Jak ją liczyć? Co wpływa na jej zmianę? Sprawdzamy szczegóły.

Siła nabywcza pieniądza – co to jest?

Siła nabywcza pieniądza to nic innego, jak realna czy rzeczywista wartość pieniądza. Nie chodzi tu jedynie o nominał nadrukowany na banknocie, lecz o fakt, ile towarów czy usług przy obecnych cenach rynkowych będziemy mogli nabyć. Przykładowo: jeśli ogólna inflacja rynkowa wyniesie 100%, a nasze wynagrodzenie za pracę wzrośnie dwukrotnie, to wartość nominalna naszej pensji oczywiście się podniesie, lecz wartość rzeczywista (siła nabywcza) pozostanie bez zmian. 

Mówiąc najprościej, jak to możliwe, siła nabywcza pieniądza określa, ile dóbr można nabyć za konkretną jednostkę pieniądza, na przykład za 100 złotych. Im droższy jest chleb, tym mniej go kupimy. Jeśli bochenek kosztuje 4 złote, kupimy 25 sztuk. Jeśli jednak chleb podrożeje do 5 złotych, zdołamy zakupić jedynie 20 bochenków pieczywa. Przy podwyżce cen maleje wartość rzeczywista pieniądza, a więc maleje jego siła nabywcza – mniej możemy kupić, choć wcale nie posiadamy mniej gotówki. 

Z czymś takim, jak siła nabywcza pieniądza, mamy do czynienia każdego dnia. Wystarczy spojrzeć: choć nasze wynagrodzenia się nie zmieniają, stać nas na coraz mniej produktów. Z każdym kolejnym miesiącem jest nam ciężej i ciężej, a to tylko dlatego, że ceny towarów i usług szybują w górę. Podwyżka mogłaby zmienić ten stan rzeczy – choć niekoniecznie! Większa wypłata często jedynie maskuje rosnącą inflacje i w gruncie rzeczy nie podnosi siły nabywczej pieniądza. Więcej o tym w ostatniej części artykułu.

Szukasz najlepszych ofert kredytowych? Sprawdź:

Kredyty gotówkowe – do 200 000 zł

Kredyty konsolidacyjne – zamień wiele rat w jedną

Kredyty hipoteczne – na własne mieszkanie

Co ma wpływ na siłę nabywczą pieniądza?

Siła nabywcza pieniądza jest bezpośrednio związana z cenami rynkowymi, a dokładnej z inflacją, a więc proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce. Gdy rosną ceny, maleje siła nabywcza pieniądza w jego określonym nominale. Coraz mniej i mniej możemy kupić za taką samą kwotę, na przykład za 50 złotych czy za 100 złotych. Od czego więc zależy wzrost cen? Cóż, na inflację wpływ ma wiele czynników, między innymi:

  • nadmierne zwiększanie podaży pieniądza, czyli fizycznej ilości pieniądza w obiegu, poprzez jego nadmierną emisję przez bank centralny,
  • gwałtowny i niedający się wcześniej przewidzieć wzrost kosztów produkcyjnych (np. surowców energetycznych), który prowadzi do podwyższenia cen sprzedawanych towarów i usług,
  • niezrównoważony budżet państwa lub wadliwa strategia rozwoju gospodarki (na przykład jej przeinwestowanie). 

Siła nabywcza a iluzja pieniądza

Iluzja pieniądza to stricte ekonomiczny termin określający zjawisko błędnego odczytania wartości pieniądza bez odniesienia jego nominału do innych czynników, takich jak na przykład podwyżki cen, czyli inflacja. Mówiąc prościej, iluzja pieniądza to po prostu błąd poznawczy polegający na nierozróżnianiu wartości nominalnych od realnych. Chodzi o błędne utożsamianie nominału pieniądza (np. liczby na banknocie) z jego siłą nabywczą. 

Najczęściej iluzja pieniądza ujawnia się właśnie poprze nieuwzględnienie pływu inflacji an siłę nabywczą pieniądza. Przykładowo osoba podlegająca iluzji pieniądza będzie zadowolona ze wzrostu swojego wynagrodzenia o 4%, nie zauważając przy tym, że inflacja wynosi aż 6%. Mimo iż pensja wzroście, rzeczywista siła nabywcza wynagrodzenia będzie mniejsza. Nie każdy jednak zda sobie sprawę z tego faktu.

Potrzebujesz szybkiej gotówki? Sprawdź także:

Kredyt online – do 200 000 zł online

Pożyczki na dowód – minimum formalności

Pożyczki bez baz – z minimalną weryfikacją w bazach

Pożyczki online bez weryfikacji – w pełni przez Internet

Równie często iluzja pieniądza ma miejsce przy porównywaniu obecnych cen jednostkowych dóbr z ich dawnymi cenami. W takiej sytuacji wiele osób zapomina o zjawisku inflacji i bierze pod uwagę jedynie nominalne zmiany cen danego dobra. A to w praktyce nie oddaje rzeczywistych zmian wartości towaru. Wystarczy porównać dawne ceny książek, papierosów czy mieszkań – wszystkie były znacznie niższe od obecnych, choć równie mało kogo było na nie stać.

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Podobne artykuły

Kredyt celowy – na czym polega?

Na rynku finansowym dostępnych jest wiele ofert kredytowych. Nawet jeśli Klient wie dokładnie, na co chce przeznaczyć uzyskane środki, nie oznacza to, że musi zaciągać finansowanie celowe. Sprawdzamy, na czym polega kredyt celowy oraz kto może go otrzymać.

author
Aleksandra Gościnna
13 lutego 2022
Ekspertka finansowa, magister Uniwersytetu Gdańskiego i absolwentka studiów podyplomowych na UW. W latach 2021-2023 redaktor naczelny zadluzenia.com. Specjalistka ds. e-marketingu i promocji online.

Zmiany prawne dotyczące upadłości małżonka

Koniec z szybkim ustalaniem rozdzielności majątkowej małżonków w przypadku, gdy jednemu z nich grozi upadłość konsumencka. Sąd Najwyższy wydał uchwałę, w świetle której rozdzielność ta będzie ustanawiana z automatu, w chwili sądowego ogłoszenia niewypłacalności. Warto jednak dodać, że majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzić będzie do masy upadłości.

author
Halszka Gronek
26 grudnia 2019
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Bezpieczne korzystanie z bankowości internetowej

 

author
Patryk Byczek
06 marca 2014
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Bank Spółdzielczy w Nowej Soli – sesje przychodzące i wychodzące

Chcesz sprawdzić, o której godzinie pieniądze dotrą na konto w Banku Spółdzielczym w Nowej Soli? A może chcesz wiedzieć, o jakiej porze przelew zostanie realnie wysłany z konta w tym banku? Sprawdź sesje przychodzące i wychodzące Elixir w Bank Spółdzielczym Nowa Sól.

author
Patryk Byczek
25 września 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Suntago Wodny Świat – kontakt, infolinia

Suntago Wodny Świat to największy zadaszony park wodny w całej Europie. Zlokalizowany jest w centrum Polski, w podwarszawskiej Wręczy. Sprawdzamy dane kontaktowe, godziny otwarcia oraz sposoby dojazdu do Suntago.

author
Dominika Byczek
24 lutego 2020
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Jak sklepy będą otwarte w majówkę?

Majówka to czas odpoczynku - większość z nas ma w tym czasie wolne od pracy. Co za tym idzie - większość sklepów w te dni pozostaje zamknięta. Sprawdź, gdzie będzie można zrobić zakupy w dniach od pierwszego do trzeciego maja. 

author
Dominika Byczek
27 kwietnia 2018
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.
Porównaj