Waloryzacja emerytur i rent

… twierdzi większość emerytów. I słusznie, ponieważ obecnie ceny rosną w tak szybkim tempie, że dotychczasowy poziom emerytur zupełnie nie pozwala na zaspokojenie z nich tych samych potrzeb, co przed laty. Wielu emerytów skarży się na to, że obecnie za swoją emeryturę nie są w stanie kupić nawet najbardziej podstawowych produktów spożywczych.

Obecnie rząd zadeklarował, że waloryzacja w 2023 roku będzie opierała się o ustawowe minimum. Minimum oznacza w tym przypadku 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2022 r. Nie znamy jednak jeszcze wartości tego realnego wzrostu, więc trudno oszacować wzrost świadczeń w odniesieniu do tego parametru.

Wcześniej ze strony rządu padały już zapewnienia, że waloryzacja rent i emerytur jest rządowym priorytetem.

Minister @MRiPS_GOV_PL @MarlenaMalag w #Świercze: Zabezpieczenie finansowe seniorów to przede wszystkim godna waloryzacja rent i emerytur. #13emerytura jest wpisana na stałe, rośnie przeciętna emerytura, ale także po raz kolejny zostanie wypłacona #14emerytura.

— Prawo i Sprawiedliwość (@pisorgpl) May 17, 2022

Nieoficjalnie i oficjalnie mówi się już o tym, że waloryzacja świadczeń w roku 2023 ma być rekordowa. Nie ma w tym jednak nic dziwnego – inflacja też jest przecież rekordowa.

Prognoza rządowa wskazuje wstępnie 9,6% waloryzacji. Z takim jej poziomem minimalna emerytura wzrosłaby z 1217,98 zł do 1334,90 zł netto, czyli o prawie 117 zł na rękę miesięcznie. Rocznie dawałoby to seniorom zysk w wysokości około 1400 zł.

Poniżej przedstawiamy tabelę dla prognozy wzrostu świadczeń o 9,6%.

Tę samą tabelę prezentujemy również w formie graficznej.

Waloryzacja emerytury i rent nawet 12,4%

Prezes Instytutu Emerytalnego, dr Antoni Kolek, wskazuje jednak, że waloryzacja może być jeszcze wyższa i wynosić nawet 12,4% (taką prognozę podał zapytany przez Gazetę Wyborczą). “Patrząc na dane o inflacji, trzeba się spodziewać nieco ponad 12% średniorocznej. Inflacja emerycka może być nieco niższa, ale niewiele, zatem do obliczenia waloryzacji trzeba wziąć 12%. Realny wzrost wynagrodzeń będzie z kolei niski, bo skonsumuje go inflacja. Wyniesie więc ok. 2%” – wskazał w rozmowie z Gazetą Wyborczą dr Kolek.

Jeżeli emerytury rzeczywiście byłyby zwaloryzowane aż o 12,4%, to najniższa emerytura w marcu 2023 roku wyniosłaby 1504,41 zł (wzrost o 165,97 zł brutto względem emerytury minimalnej 2022).

Jak taki wzrost przekładałby się na inne kwoty emerytur? Prezentujemy te informacje w poniższej tabeli.

Tę samą tabelę prezentujemy również w formie graficznej.

Jest też pomysł związkowców na to, by pomóc emerytom i rencistom. Zalecają oni, by rząd do waloryzacji emerytur i rent wykorzystał prawo, które obecnie obowiązuje wobec płacy minimalnej.

Prawo to wskazuje, że jeżeli inflacja przekroczy 5%, to wtedy w lipcu przeprowadzana jest druga waloryzacja najniższej krajowej.

Przedstawiciele związków zawodowych zdają sobie oczywiście sprawę, że tego prawa nie można przełożyć na prawo dotyczące świadczeń emerytalno-rentowych ot tak, ale wskazują, że w tym przypadku rzeczywiście warto zmienić przepisy. Mogłoby to bowiem realnie poprawić sytuację finansową wielu emerytów i rencistów.

Jeżeli przepis związkowców wszedłby w życie, waloryzacje emerytur i rent można byłoby przeprowadzać dwa razy w ciągu roku:

• w marcu,
• we wrześniu.

Nieznane jest jednak póki co stanowisko rządu wobec takiego rozwiązania.

Waloryzacja rent i emerytur to zasada prawna, która gwarantuje, że wysokość świadczenia będzie odpowiadała aktualnym cenom usług i produktów. Innymi słowy – jeżeli życie jest droższe, renty i emerytury muszą być wyższe. Możemy to zobrazować następującym przykładem:

Powyższy przykład to oczywiście przenośnia, która uświadamia nam, jak należy patrzeć na poziom emerytur i rent. Muszą one wystarczać wciąż na tyle samo zakupów/opłat – niezależnie od wzrostu cen.

Tak jest oczywiście w założeniu. W praktyce rzadko jest tak, że dwukrotny wzrost cen gwarantuje dwukrotny wzrost świadczeń. Niestety spojrzenie wstecz na poziom waloryzacji pokaże nam, że waloryzacja nigdy nie równała się inflacji. Rzeczywistość zmusza więc często seniorów do sięgania po kredyty i pożyczki dla emerytów. Nieustanny wzrost cen towarów i usług nie pozwala seniorom na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych i wykupienie koniecznych leków.

14. emerytura – sprawdź szczegóły

Waloryzacja rent i emerytur nie zależy od woli i decyzji rządu. Jest obowiązkiem, który wynika wprost z artykułów 88-89 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Poniżej cytujemy jeden z tych artykułów.

Podobnie jak w 2022 roku, tak też w 2023 roku obowiązywać będzie emerytura bez podatku w kwocie do 2500 zł.

👵👴 W 2022 roku emeryci i renciści otrzymają ⤵️
✅ 7% waloryzację świadczeń
✅ #13emerytura w kwietniu
✅ #14emerytura jesienią
✅ #EmeryturaBezPodatku do 2500zł pic.twitter.com/YUHnILQESC

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) February 11, 2022

Rozwiązanie to jest elementem Polskiego Ładu, wprowadzonego przed rokiem. Emerytura bez podatku w tej kwocie jest wynikiem zwolnienia z opodatkowania kwot do 30 000 zł rocznie. W skali rocznej na tej zmianie emeryci mogą zyskać nawet 2000 zł.

Wzrost emerytur w poprzednich latach był z reguły procentowy, ale zdarzyły się przypadki, gdzie emerytom zaproponowano także wzrost kwotowy. Prześledźmy ostatnie lata po kolei:

2010 rok – 104,62%
2011 rok – 103,10%
2012 rok – 71 zł
2013 rok – 104,00%
2014 rok – 101,60%
2015 rok – 101,08% lub 36 zł
2016 rok – 100,24%
2017 rok – 100,44% lub 10 zł
2018 rok – 102,98%
2019 rok – 102,86% lub 70 zł
2020 rok – 103,56% lub 70 zł
2021 rok – 103,84% lub 50 zł
2022 rok – 107%
2023 rok – prognozowana 109,60%

Ubiegłoroczna waloryzacja była więc rekordową w całym ostatnim dziesięcioleciu. Czy waloryzacja z roku 2023 będzie jeszcze wyższa? Okaże się to już niebawem.