Wywiadownia gospodarcza – najważniejsze informacje

Wywiadownia gospodarcza to wyspecjalizowana instytucja (jednostka) zajmująca  się pozyskiwaniem i gromadzeniem informacji na temat sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw. Co więcej, zasadniem wywiadowni jest także odpłatne udostępnianie zebranych danych oraz ocena zdolności kredytowej weryfikowanych podmiotów gospodarczych. 

Wywiadownie zajmują się opracowywaniem specjalistycznych raportów handlowych na temat działających na rynku firm, spółek, korporacji i tak dalej. Dzięki zebranym przez wywiadownie materiałom zainteresowane podmioty mają możliwość zweryfikowania informacji o swych potencjalnych partnerach biznesowych. Tym samym minimalizują one ryzyko związania się z niewypłacalnym lub niewiarygodnym kontrahentem. 

Co więcej, działające na rynku wywiadownie gospodarcze tworzą całościowe bazy danych. Opracowują branżowe raporty, sprawozdania, zestawienia i statystyki. W Polsce podmiotów zajmujących się tego typu aktywnością jest wiele. Do najważniejszych zalicza się na przykład Bisnode Polska, Coface, Creditreform czy InfoCredit. 

Jak wyjaśniliśmy już w poprzednich akapitach artykułu, wywiadownie gospodarcze zajmują się przeprowadzaniem szeroko rozumianego researchu na temat działających na rynku podmiotów gospodarczych. Gromadzą one pozyskane dane, układają z nich specjalne pliki, poddają analizom rynkowym i obszernym statystykom. Odpłatnie udostępniają raporty zainteresowanym klientom.

By zdobyć niezbędne informacje na temat prześwietlanych przedsiębiorstw, wywiadownie posługują się tak zwanym białym wywiadem. Jest to popularna forma pozyskiwania danych w oparciu o ogólnodostępne źródła. Mowa między innymi o zdarzeniach życia publicznego, oficjalnych wypowiedziach przedstawicieli państwa czy informacji umieszczonych w Internecie lub prasie.

Poza tym polskie wywiadownie zajmują się również tworzeniem wykazów dłużników i oferują swym klientom wsparcie przy windykacji. Aktywnie współpracują z polskimi bankami i firmami ubezpieczeniowymi w zakresie analizy ryzyka. Zgromadzone dane weryfikują przy pomocy instytucji takich jak Krajowy Rejestr Sądowy czy działające rejestry dłużników (tak zwane czarne listy dłużników).

Osoby pracujące na rzecz polskich wywiadowni gospodarczych mają prawo posługiwać się wyłącznie jawnymi, etycznymi i zgodnymi z prawem metodami pozyskiwania informacji. Nie mogą one naruszać konstytucyjnie gwarantowanych dóbr osobistych, które brzmią następująco:

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny

Księga 1

Część ogólna

Art. 23.

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

O ochronie danych traktuje także Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku. Treść tegoż aktu prawnego zwalnia jednakowoż z ochrony osób prawnych, czyli korporacji, spółek akcyjnych czy na przykład stowarzyszeń:

PODSTAWA PRAWNA

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku

(14)

Ochrona zapewniania niniejszym rozporządzeniem powinna mieć zastosowanie do osób fizycznych – niezależnie od ich obywatelstwa czy miejsca zamieszkania – w związku z przetwarzaniem ich danych osobowych.

Niniejsze rozporządzenie nie dotyczy przetwarzania danych osobowych dotyczących osób prawnych, w szczególności przedsiębiorców będących osobami prawnymi, w tym danych o firmie i formie prawnej oraz danych kontaktowych osoby prawnej

Aktem prawnym, jaki w sposób szczegółowy wyjaśnia warunki udostępniania informacji gospodarczych w Polsce, jest Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Ujednoliconą treść tegoż dokumentu znaleźć można w Dzienniku Ustaw nr 81 na rok 2010, pod pozycją 530.

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa określa zasady:
1) udostępniania informacji gospodarczych dotyczących wiarygodności płatniczej;
2) wymiany danych dotyczących wiarygodności płatniczej z instytucjami dysponującymi takimi danymi mającymi siedzibę w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
3) tworzenia i działania biura informacji gospodarczej;
4) ujawniania, przechowywania, aktualizacji i usuwania informacji gospodarczych;
5) nadzoru nad biurem informacji gospodarczej.

Pierwszą wywiadownią w Polsce była filia niemieckiej instytucji Auskunftei W. Schimmelpfeng. Została ona otworzona w Warszawie jeszcze w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Kilka lat później na krajowym rynku pojawiły się kolejne wywiadownie gospodarcze, miedzy innymi Biuro Handlowo-Informacyjne Adolfa Rosenthala czy Wywiadownia Handlowa Kazimierza Piechockiego.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku (po 123 trwania niewoli) przyniosło dalszy rozwój wywiadowni gospodarczych. Utworzono Biuro Kredytowo-Informacyjnego „Wywiad” oraz Międzynarodowe Biuro Informacyjne Providentia Bronisława Abramowicza. 

Czasy wojny i komuny nie przyczyniły się niestety do dalszej ekspansji branży wywiadowczej. Wraz z upadkiem PRL-u i początkiem III RP  wywiadownie gospodarcze znów jednak mogły swobodnie się rozwijać. Jedną z pierwszych wywiadowni powstałych w Polsce po 1989 roku była firma InfoCredit – prężnie działająca aż po dziś dzień. 

Obecnie na polskim rynku działa wiele niezależnych wywiadowni gospodarczych. Do największych i najbardziej cenionych zalicza się

• Coface,
• Creditreform Polska,
• Dun & Bradstreet Poland,
• InfoCredit,
• Polska Wywiadownia Gospodarcza;
• PWG Skarbiec.

Ze specjalistycznych usług polskich wywiadowni korzystają przede wszystkim przedsiębiorcy, którzy są zainteresowani współpracą biznesową z danym przedsiębiorstwem. Jest to bardzo często stosowana praktyka mająca na celu minimalizację ryzyka podjęcia złej decyzji finansowej i zawiązania partnerstwa z niewypłacalnym lub nierzetelnym kontrahentem. 

Wśród podmiotów decydujących się na odpłatne skorzystanie z usług wywiadowni gospodarczych nie można wskazać jednej i dominującej branży. Jak wyjawia w jednym z wywiadów Tomasz Starzyk z Bisnode Polska:

Klienci wywiadowni gospodarczych zainteresowani są przede wszystkim raportami handlowymi. Potwierdzają one nie tylko dane rejestrowe (według CEIDG i innych oficjalnych źródeł), lecz także informacje dotyczące finansów, formy prawnej i powszechnej reputacji sprawdzanego podmiotu. Tomasz Starzyk z Bisnode Polska dodaje także:

Skorzystanie z usług rekomendowanych wywiadowni gospodarczych może okazać się naprawdę dobrym rozwiązaniem – zwłaszcza w przypadku przedsiębiorców, którzy rozważają nawiązanie współpracy biznesowej z nieznanym dotąd kontrahentem. Nie bez powodu zresztą wywiadownie cieszą się tak dużym uznaniem. 

Choć oczywiście pobranie raportu handlowego z profesjonalnych źródeł wywiadowczych jest odpłatne, koszt takiej usługi bywa zwykle znacznie niższy w porównaniu z negatywnymi skutkami współpracy z nierzetelnym kontrahentem. Dzięki wykupionym informacjom możemy bez problemu zweryfikować zarówno wiarygodność, jak i reputację przyszłego partnera biznesowego.

Co więcej, pobranie szczegółowych informacji o interesującej nas firmie odbywa się w bardzo krótkim czasie – zwłaszcza w porównaniu do tego, jak czasochłonne bywa zwykle samodzielne wyszukiwanie informacji. W końcu największe polskie firmy prowadzące wywiad gospodarczy zajmują się tym zawodowo. Potrafią błyskawicznie odnajdywać informację, a większość z nich mają często już opracowanych i zgromadzonych w wewnętrznych bazach danych. 

Dodatkowo raporty handlowe przygotowywane przez wywiadownie gospodarcze zestawiają zwykle dany podmiot z jego branżową konkurencją. Takie porównanie pozwala dostrzec rynkową pozycję weryfikowanej firmy i jego rzeczywistą atrakcyjność. Owe ułatwienia prowadzą ostatecznie do podjęcia przez klienta wywiadowni najlepszej możliwej decyzji biznesowej.