Wpłaty dobrowolne w czasie egzekucji

Przypomnijmy, że komornik zawiesza postępowanie egzekucyjne na wniosek:

1) Wierzyciela – w każdej sytuacji

2) Dłużnika – jeżeli egzekucja z jednego składnika majątku wystarcza na zaspokojenie wierzyciela, to w pozostałej części ulega zawieszeniu a także, jeżeli sąd uchylił natychmiastową wykonalność tytułu lub wstrzymał jego wykonanie albo Dłużnik złożył zabezpieczenie konieczne według orzeczenia sądu do zwolnienia go od egzekucji.

W postępowaniu egzekucyjnym Komornik jest związany wnioskiem wierzyciela i nie ma obowiązku sprawdzania jego zasadności. Wierzyciel jest gestorem postępowania egzekucyjnego i decyduje sam, w jaki sposób egzekucja ma być prowadzona.

To wnioski Wierzyciela określają tok postępowania egzekucyjnego. Uprzywilejowana pozycja wierzyciela podyktowana jest m.in. charakterem postępowania egzekucyjnego. Stosując tę regułę – komornik nie ma możliwości orzeczniczych.

W toku egzekucji często dochodzi do sytuacji, w której Wierzyciel składa wniosek o zawieszenie postępowania oraz odwołanie dotychczas dokonanych zajęć. Bardzo często powodem tego jest uprzednia ugoda Dłużnika z wierzycielem, w której Dłużnik zobowiązuje się dokonywać wpłat bezpośrednio na jego konto – podczas trwania egzekucji.

Jak wiadomo, koszty celowej egzekucji obciążają Dłużnika. Od każdej wpłaty/potrącenia komornik pobiera opłatę egzekucyjną. Jej wysokość zależy od sposobu egzekucji. Jeśli komornik wyraził zgodę na spłatę zadlużenia w ratach bezpośrednio na konto kancelarii, wówczas od każdej wpłaty ma prawo podbrać opłatę egzekucyjną w wysokości 15 % wartości dokonanej wpłaty. W przypadku potrąceń dokonywanych przez zakład pracy czy z rachunku bankowego – opłata wynosi 8% wartości wyegzekwowanego świadczenia.

Wbrew pozorom, Dłużnik który spłaca zadłużenie z pominięciem komornika (czyli bezpośrednio do rąk wierzyciela), również zobowiązny jest do ponoszenia kosztów egzekucyjnych. Komornik obciąży wówczas Dłużnika opłatą egzekucyjną w wysokości 5% liczonej od dokonanych wpłat (proporcjonalnie do wysokości wpłat).

Wierzyciel ma obowiązek informowania komornika o aktualnym stanie zadłużenia. W tym celu składa wnioski o ograniczenie egzekucji o wpłaty, które dokonał Dłużnik bezpośrednio na jego rachunek. Komornik wydając postanowienie o ograniczeniu/umorzeniu egzekucji o ww. wpłaty Dłużnika, nalicza opłatę od dokonanych wpłat, obciąża nią Dłużnika i wzywa do uiszczenia pod rygorem jej wyegzekwowania.

W wyniku całkowitej spłaty zadłużnia dokonanej "poza egzekucją" czyli uzyskanie świadczenia bezpośrednio od Dłużnika, wierzyciel składa wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego w trybie art. 825 pkt 1 k.p.c.

W razie umorzenia egzekucji na wniosek Wierzyciela, zgodnie z treścią art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, Komornik jest zobligowany do ustalenia i pobrania  5-procentowej opłaty stosunkowej liczonej od wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 (obecnie 170,43 zł) i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. 

Użyty w treści ww. przepisu zwrot „wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania”, od której to wartości komornik winien pobrać 5-procentową opłatę stosunkową, oznacza wartość świadczenia objętego wnioskiem wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Jest to wartość świadczenia, która pozostawałaby do wyegzekwowania, gdyby nie doszło do umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Przykład: Wierzyciel złożył wniosek egzekucyjny o wyegzekwowanie kwoty 6 tys zł. Dłużnik po otrzymaniu zawiadomienia o wszczęciu postępowania egzekucyjnego skontaktował się z Wierzycielem i umówił się spłatę swojego długu w dwóch ratach pod warunkiem zawieszenia egzekucji komorniczej. Wierzyciel wyraził zgodę na taką formę spłaty zadłużenia i złożył wniosek do Komornika o zawieszenie postępowania. Dłużnik zgodnie z umową spłacił swój dług bezpośrenio Wierzycielowi, w wyniku czego Wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania. Komornik, będąc związanym wnioskiem wierzyciela, wyda  wówczas postanowienie o umorzeniu postępowania i naliczy opłatę egzekucyjną od kwoty, która pozostała do wyegzekwowania czyli od kwoty 6 tys zł. 

Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 770 ze zn. 1 kpc prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów postępowania podlega wykonaniu po uprawomocnieniu się bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.