Ile komornik może zająć z renty w 2020?

Jedną z najpopularniejszych metod ściągania długu przez komornika jest egzekucja z renty. Sprawdź, ile konkretnie z różnych typów rent może zająć komornik w 2020 roku. Kwoty zajęcia dla poszczególnej wysokości świadczeń przedstawiamy w tabeli brutto/netto.

Ten artykuł nie jest aktualny. Przejdź do artykułu na ten rok: Ile komornik może zająć z renty?

Czy komornik może zająć rentę? 

Komornik przy ściąganiu należności z dłużnika musi stosować się do wszystkich obostrzeń, które nakłada na niego prawo. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jednoznacznie wskazuje, że komornik ma prawo zajmować oba te świadczenia (oczywiście nie w całości, ustawa dokładnie reguluje maksymalne progi zajęcia z tego typu świadczenia).

Niemniej jednak trzeba podkreślić, że renty mogą być zajmowane przez komornika. Zajęciu podlegają wszystkie typy renty:

• renta z tytułu niezdolności do pracy,
• renta chorobowa,
• renta rodzinna,
• renta socjalna.

Ile może zająć komornik z renty w 2019 roku? 

Komornik może zająć z renty tylko taką kwotę, która dozwolona jest przez ustawy (nie może dokonać zajęcia uznaniowo, według własnej decyzji lub prywatnego rozpoznania stanu materialnego dłużnika). W prawie określona jest zarówno górna granica zajęcia z renty, jak i kwota, którą komornik musi bezwzględnie zostawić do dyspozycji każdej osobie otrzymującej rentę.

W 2020 roku odnotujemy duży wzrost płacy, emerytury i renty minimalnej. Wraz z tymi kwotami wzrosną także kwoty, które nie podlegają potrąceniom komorniczym. Jeszcze do niedawna prawo zakładało, że komornik, niezależnie od kwoty renty minimalnej obowiązującej w danym roku, ma bezwzględny obowiązek pozostawienia dłużnikowi do dyspozycji równowartości 75% tej kwoty.

Kwota, której komornik nie może zająć z tego świadczenia, od 1 lipca 2018 roku ustalana jest liczbowo, a nie procentowo (wcześniej wyliczało się 75% podanych wyżej kwot i wiadomo było od razu, jaka konkretnie kwota jest chroniona przed zajęciem w danym roku). W 2019 roku kwoty wolne od zajęcia wynoszą od 200 zł do 825 zł (w zależności od typu potrącanych należności – o tym więcej piszemy w sekcji kwoty wolne od potrąceń komorniczych). Kwoty na rok 2020 poznamy dopiero bliżej okresu waloryzacji tych świadczeń, czyli w okolicach 1 marca 2020.

Komornik może zająć tylko nadwyżkę nad kwoty wskazane przez prawo. Oczywiście obowiązują go jednocześnie górne granice zajęcia (nie może zająć bezwzględnie wszystkiego, co dostajemy w ramach renty ponad te kwoty).

Zasada pozostawienia z renty 75% równowartości renty minimalnej przez niespełna 2 lata. Do 1 lipca 2017 roku komornik musiał pozostawić dłużnikowi tylko 50% równowartości renty minimalnej miesięcznie. Zmiany w prawie w tym wypadku przysłużyły się więc seniorom.

Ile zajmie komornik z renty w 2019? Tabela brutto/netto 

Kwota wolna od zajęcia z renty 

Kwota wolna od zajęcia we wszystkich typach renty przez lata wyliczana była od kwoty obowiązującej w danym roku kwoty renty minimalnej (konkretnego rodzaju). By sprawdzić, jaka kwota w danym roku jest wolna od zajęcia komorniczego, wystarczyło wtedy od kwoty minimalnej danego rodzaju renty wyliczyć 75%.

Wraz z dniem 1 lipca 2018 roku kwestia wyliczania uległa zmianie – ZUS od tego momentu podaje oficjalne kwoty wolne od zajęcia komorniczego z wyszczególnieniem na każdy rodzaj potrącenia.

Coroczna waloryzacja rent i emerytur zmienia (znacznie lub nieznacznie) kwoty minimalnych świadczeń, dlatego w każdym roku musimy sprawdzać wysokości kwot wolnych od zajęcia.

Granice zajęcia z renty 

1) Zajęcie z renty na długi alimentacyjne

Długi alimentacyjne są najbardziej restrykcyjnie egzekwowane przez nasze prawo. Najwięcej z renty mogą stracić osoby, wobec których prowadzona jest egzekucja właśnie z tytułu zaległych alimentów. Dotyczy to zarówno alimentów na dzieci, jak i na byłego współmałżonka, wobec którego sąd zarządził alimenty. Komornik przy alimentach może zająć ponad połowę kwoty renty dłużnika.

Ile komornik może zająć: do 60% świadczenia

2) Zajęcie z renty na długi w placówkach zdrowia i opieki

Za długi powstałe wskutek zaległych odpłatności za pobyt w:

• domu pomocy społecznej,
• zakładzie opiekuńczo-leczniczym,
• zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym

prawo polskie również przewiduje wysoki poziom zajęcia komorniczego. W takim przypadku komornik zajmie nawet połowę renty dłużnika.

Ile komornik może zająć: do 50% świadczenia

3) Zajęcie z renty na spłatę innych długów

W pozostałych typach egzekucji komornik może zgodnie z prawem zająć tylko 25% świadczenia rentowego. To w tej grupie mieści się większość dłużników. Miesięcznie z renty mogą oni z powodu długów stracić tylko 1/4 tego, co otrzymują, choć dla wielu osób otrzymujących świadczenie w najniższej kwocie i tak brak tej kwoty może być bardzo dużym problemem.

Ile komornik może zająć: do 25% świadczenia

Ile komornik może zająć z renty socjalnej? 

Renta socjalna, tak samo jak inne typy rent, może zostać zajęta przez komornika. Jeszcze jakiś czas temu renta socjalna była równa 84% kwoty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W 2018 roku kwotę renty socjalnej i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy zrównano do wyższej kwoty. Renta socjalna w 2019 roku wynosi dokładnie 1100 zł brutto, a po waloryzacji w 2020 roku wyniesie prawdopodobnie 1200 zł.

Komornik zajmując rentę socjalną musi stosować się do kwoty wolnej od potrąceń (ta zależna jest od rodzaju długu) oraz do maksymalnego progu potrąceń (60% przy długach alimentacyjnych, 50% przy długach z tytułu nieopłaconych pobytów w placówkach zdrowotnych i placówkach opieki oraz 25% przy pozostałych typach długów).

Ile komornik może zająć z renty rodzinnej? 

Renta rodzinna w roku 2018 roku również została zrównana kwotowo z rentą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W 2019 roku wynosi ona 1100 zł brutto, a w roku 2020 najprawdopodobniej zostanie zwaloryzowana do kwoty 1200 zł. Komornik przy zajmowaniu renty rodzinnej również musi stosować się do zasad pozostawienia kwoty wolnej od potrąceń do dyspozycji dłużnika (wysokość zależy od rodzaju długu) oraz zajęcia tylko takiego procenta, który jest maksymalnie dozwolony przez prawo.

Ile komornik może zająć z renty chorobowej? 

Renta chorobowa to potoczne określenie renty z tytułu niezdolności do pracy. Może być to zarówno renta z tytułu całkowitej, jak i jedynie częściowej niezdolności do pracy. Komornik może zająć oba te typy świadczeń, jednakże obowiązuje go respektowanie prawa do kwoty wolnej od zajęcia komorniczego oraz maksymalnych progów egzekucji.

Waloryzacja emerytur i rent w 2020 roku ma podnieść świadczenia o 3,24%. Nowe stawki wejdą w życie dopiero 1 marca 2020 roku, więc wtedy tak naprawdę będziemy mogli konkretnie wskazać, jakie są progi zajęcia komorniczego przy obu typach rent chorobowych.

Jak ZUS wylicza potrącenie z renty? 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wylicza kwotę potrącenia z renty według konkretnej instrukcji, którą jawnie przedstawia. Opisujemy tę instrukcję w kilku prostych krokach:

1. Bierzemy wysokość renty brutto (B).
2. Wyliczamy kwotę netto renty (N).
3. Ustalamy maksymalny procent potrącenia i wylicza go od kwoty brutto (%B).
4. Odejmujemy maksymalny procent potrącenia od renty netto (N-%B).
5. Porównujemy tę kwotę z kwotą wolną od zajęcia (sprawdzamy, czy wyższa jest kwota wolna, czy kwota należna według wyliczeń).
6. Wyliczona kwota jest wypłacana dłużnikowi.

Dzięki takiej instrukcji samodzielnie możemy wyliczyć kwotę, którą komornik może zająć z naszej renty w trakcie egzekucji. Podajmy przykład takich obliczeń dla renty minimalnej w kwocie 1200 zł oraz dla wyższej renty (1600 zł). 

1. renta brutto: 1200 zł
2. renta netto: 1026,69 zł
3. 25% brutto: 300 zł
4. netto – 25% brutto: 1026,69 – 275 zł = 726,69 zł
5. kwota wolna od zajęcia (szacunkowo): 875 zł
6. wypłata dla dłużnika: 825 zł (bo kwota wolna od zajęcia jest wyższa)

1. renta brutto: 1600 zł
2. renta netto: 1353,69 zł
3. 25% brutto: 400 zł
4. netto – 25% brutto: 934,59 – 275 zł = 953,69 zł
5. kwota wolna od zajęcia (szacunkowo): 875 zł
6. wypłata dla dłużnika: 953,69 zł (bo kwota wolna od zajęcia jest niższa)

Pytania i odpowiedzi 

1. Czy na kwotę wolną od zajęcia wpływa wysokość zadłużenia?

Wysokość zadłużenia w żaden sposób nie zmienia warunków egzekucji komorniczej. Nadal obowiązują nas te same kwoty wolne od zajęcia komorniczego oraz takie same procenty maksymalnego zajęcia.

2. Czy liczba egzekucji ma wpływ na kwotę wolną od zajęcia?

Nie, liczba egzekucji komorniczych w żaden sposób nie wpływa na zmniejszenie kwoty wolnej od zajęcia komorniczego.

3. Czy można uniknąć egzekucji z renty?

Niestety nie, nie można wyłączyć renty spod egzekucji komorniczej, ponieważ świadczenie to, zgodnie z obowiązującym prawem, podlega zajęciu komorniczemu. Poza tym odliczanie kwoty dla komornika nie jest zależne od niego samego – należności na poczet długu odliczane są już w ZUS-ie, przed wypłatą naszego świadczenia. Do rencisty trafia bezpośrednio kwota po odliczeniu środków na rzecz komornika.

4. Czy kwota wolna od zajęcia obowiązuje w przypadku dłużników alimentacyjnych?

Przy długach alimentacyjnych obowiązuje kwota wolna od zajęcia komorniczego, ale nie jest ona tak wysoka, jak w pozostałych przypadkach. Dłużnicy alimentacyjni są traktowani przez polskie prawo bardzo restrykcyjnie, gdyż spłata długów z tego tytułu jest uznawana jest za priorytetową. Kwota wolna od zajęcia komorniczego jest dla dłużników alimentacyjnych praktycznie o połowę niższa.

Źródło:

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001383/O/D20171383.pdf

https://zielonalinia.gov.pl/-/jaka-czesc-emerytury-lub-renty-moze-zajac-komornik-52847