IRS – swap stopy procentowej

Wiele osób, które zaciągnęły kredyt hipoteczny na kilkadziesiąt lat, martwi się o to, że przyszłe zmiany rynkowe doprowadzą do znacznego podniesienia stóp procentowych, a tym samym – do podniesienia kosztu kredytu. Sposobem na to, by zapobiec niekorzystnemu wzrostowi oprocentowania jest swap stopy procentowej, nazywany także transakcją IRS. Na czym polega i jak z niego skorzystać?

Co to jest IRS?

Skrót IRS, z angielska „Interest Rate Swap”, w bankowości oznacza swap stopy procentowej. Nazwa ta odnosi się do kontraktu wymiany płatności odsetkowych, jaki jest przedmiotem obrotu na rynku międzybankowym. Choć IRS jest istotny przede wszystkim dla banków, chroni on także interesy konsumentów, którzy skorzystali z produktów bankowych bazujących na stopach procentowych (lokaty, kredyty itp).

Swap stopy procentowej jest swoistą umową zawartą pomiędzy dwiema stronami, na podstawie której owe strony wypłacają sobie wzajemnie odsetki od umownego nominału kontraktu. Co istotne, odsetki te są naliczane według odmiennej stopy procentowej. Przykładowo jedna strona rozlicza transakcje w oparciu o oprocentowanie stałe, a druga – w oparciu o oprocentowanie zmienne. 

Transakcja zamiany stóp procentowych (IRS) zapewnia ochronę interesów poszczególnych stron, a dokładniej ponoszonych przez nich kosztów odsetkowych lub generowanych dochodów odsetkowych, przed zmianą stóp rynkowych rynkowych, nazywanych także stawkami referencyjnymi. Przykładowo: kredytobiorca nie straci na podniesieniu stóp, a deponent nie obniży zysku z ulokowanych na lokacie oszczędności w przypadku obniżenia stóp. 

Czemu służy swap IRS?

Jak zapewniają eksperci, transakcja typu IRS umożliwia zarządzanie ryzykiem stóp procentowych. Pozwala ona zamianę stopy procentowej kredytu lub inwestycji ze stopy zmiennej na stałą lub inną zmienną, albo ze stopy stałej na zmienną – w zależności od danej sytuacji i preferencji użytkownika rynku. Mówiąc prościej, swap stopy procentowej daje możliwość zabezpieczenia własnego majątku przed niespodziewanym wzrostem kosztu kredytu lub przed obniżeniem stopy zwrotu z inwestycji (na przykład lokaty). 

Warto w tym miejscu dodać także, iż obecnie transakcje IRS cieszą się coraz większym i widoczniejszym uznaniem wśród korporacji. Najwięksi gracze rynkowi stosują swap stóp procentowych w celu zapewnienia sobie stałego kosztu finansowania albo pozyskania tańszego finansowania w walucie obcej. 

Rodzaje swapu IRS

Swap stopy procentowej może występować kilku wariantach. Najbardziej popularne są następujące:

1. waniliowy swap stopy procentowej (ang. plain vanilla IRS) – polega na wymianie przepływów uzależnionych od stopu stałej i zmiennej pomiędzy dwiema stronami transakcji IRS;
2. prosty swap stopy procentowej (ang. basis swap) –  jego istotą jest sytuacja, w której obie strony swapu płacą odsetki według różnej stopy zmiennej, np. odsetki  za trzymiesięczny WIBOR (3M) są przetransferowane w zamian za 6-miesięczny WIBOR (6M);
3. walutowy swap stopy procentowej (ang. currency IRS) – strony wymieniają się płatnościami denominowanymi w różnych walutach, na przykład w złotówkach i euro.

Warto w tym miejscu zaznaczyć także, iż w charakterze stopy zmiennej występuje zazwyczaj stawka referencyjna obowiązująca na danym rynku krajowym. W przypadku polski jest do warszawski WIBOR, a w przypadku Anglii – londyński LIBOR. Natomiast wysokość stopy stałej dla większości swapowych kontraktów kwotowana jest indywidualnie przez banki. Określa się ją mianem stałej stopy swapowej.

Jakie banki oferują IRS?

Na polskim rynku bankowym bez trudu można znaleźć instytucje, które oferują swym klientom produkty Skarbu Państwa. Jednym z tychże produktów jest właśnie transakcja IRS, czyli swap stopy procentowej. 

Banki, w jakich można skorzystać z transakcji zmieniającej sposób oprocentowania, to między innymi:

• Santander Bank Polska,
• PKO Bank Polski,
• Bank Pekao SA,
• Alior Bank, 
• BNP Paribas.

Większość banków chcąc udzielić transakcji IRS, wymaga związania klienta umową na transakcje kasowe i pochodne. Co więcej, instytucje wymagają także odpowiednio wysokiej kwoty transakcji (na przykład od 500 000 złotych). W tym aspekcie transakcje IRS są podobne do lokat rentierskich – zarezerwowane są jedynie dla klientów obracających sporymi kwotami gotówki.

Podsumowanie

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Swap_stopy_procentowej