Kwota wolna od potrąceń 2021

Komornik nie zawsze musi zajmować dłużnikowi całe jego zarobki oraz wypłaty ze świadczeń. W większości przypadków jest bowiem zobowiązany do respektowania tzw. kwoty wolnej od potrąceń, czyli właśnie kwoty, która nie podlega zajęciu komorniczemu. Poniżej znajdziesz rozpiskę wszystkich kwot wolnych potrąceń w zależności od rodzaju długu, sposobu zatrudnienia oraz typu otrzymywanego świadczenia. Wykaz aktualny jest na rok 2021.

Ten artykuł nie jest aktualny. Przejdź do artykułu na ten rok: Kwota wolna od zajęcia komorniczego

Kwota wolna od potrąceń – co to jest?  

Kwota wolna od potrąceń komorniczych to innymi słowy kwota, której komornik pod żadnym pozorem nie może zająć. Polskie prawo gwarantuje dłużnikom to, że część ich pieniędzy jest po prostu chroniona przed egzekucją. Co ważne – kwoty wolne od potrąceń ustalone są zarówno dla dłużników alimentacyjnych, jak i niealimentacyjnych (oczywiście dla dłużników zalegających ze spłatą alimentów kwoty te są dużo niższe).

Kwota wolna od zajęcia komorniczego w każdym roku uzależniana jest od wynagrodzenia minimalnego ustalanego na dany rok. Oznacza to, że im wyższe jest minimalne wynagrodzenie, tym wyższa jest również kwota, której nie może zająć komornik w tym roku.

W 2021 roku wynagrodzenie minimalne wynosi 2800 zł, czyli około 2062 zł na rękę. Od tej kwoty wyliczamy kwotę wolną od potrąceń komorniczych. Kwota ta obowiązuje oczywiście wobec dłużników zatrudnionych na umowie o pracę (nie na umowach śmieciowych). Pozostałe typy umów nie chronią bowiem w takim stopniu przed egzekucją komorniczą.

Kwota, która jest wolna od potrąceń komorniczych, nie jest zależna ani od wysokości długu ani od tego, ile długów ma w danym momencie dłużnik. Wpływ na kwotę wolną od potrąceń ma jedynie to, z jakiego powodu dłużnik podlega egzekucji – czy jego dług jest alimentacyjny, czy nie.

Kwoty te odnoszą się tylko do osób zatrudnionych na umowie o pracę i w dodatku na pełny etat. W przypadku niepełnego etatu kwoty te są proporcjonalnie niższe (np.: w przypadku pracy na 1/2 etatu, wynoszą 1/2 tego, co wskazano powyżej).

Ile wynosi kwota wolna od potrąceń 2021 – tabela brutto/netto  

Kwoty wolne od potrąceń w poniższej tabeli podajemy osobno dla dłużników alimentacyjnych i osobno dla dłużników niealimentacyjnych oraz z rozróżnieniem na różne rodzaje zatrudnienia (pełny etat, niepełny etat, umowa zlecenie i umowa o dzieło). Kwoty są aktualne na rok 2021.

Kwoty podane są w zaokrągleniu do pełnych złotówek.

Kwota wolna od potrąceń – umowa o pracę  

Umowa o pracę najlepiej w naszym kraju chroni dłużnika przed potrąceniami komorniczymi w przypadku egzekucji. Kwoty wolne od potrąceń dla dłużników alimentacyjnych i niealimentacyjnych pracujących na pełny etat przedstawiliśmy już powyżej (przypomnijmy – dla dłużnika niealimentacyjnego kwota wolna od zajęcia 2800 zł brutto, a dla dłużnika alimentacyjnego wynosi 1120 zł brutto (825 zł na rękę).

Właściwie w takim samym stopniu przed egzekucją chronione są osoby, które pracują na część etatu. Kwota wolna od potrąceń jest w ich przypadku po prostu odpowiednio niższa – proporcjonalnie do wysokości etatu, na jakiej są zatrudnieni. Im więc na mniejszą część etatu pracujemy, tym mniejsza kwota będzie dla nas wolna od potrącenia komorniczego.

Jak rozumieć to proporcjonalne obliczanie kwot wolnych od potrąceń? Jest to bardzo proste. Jeżeli pracujemy na pół etatu, to nasza kwota wolna od potrąceń równa się tyle, ile połowa kwoty wolnej od potrąceń dla osób pracujących na pełny etat. Poniżej wskazujemy wyliczenie kwot wolnych od zajęcia dla najczęstszych wymiarów pracy.

Kwota wolna od potrąceń – umowa o dzieło/umowa zlecenie  

Ci, którzy zatrudnieni są na umowę o dzieło albo umowę śmieciową, nie są chronieni przez prawo przed zajęciem komorniczym. Komornik z wynagrodzenia osób zatrudnionych na śmieciówkach może zająć 100% wynagrodzenia, dlatego w przypadku osób pracujących na umowy o dzieło i umowy zlecenia kwota wolna od potrąceń komorniczych wynosi zawsze 0 zł.

W wyjątkowych przypadkach – i tylko na wyraźny wniosek samego dłużnika – komornik może potraktować jednak wynagrodzenie z umowy śmieciowej tak samo, jak wynagrodzenie z umowy o pracę. W takiej sytuacji obowiązywałyby nas limity potrąceń wskazywane powyżej dla osób pracujących na etat. Jakie okoliczności muszą zajść, byśmy mogli ubiegać się o to, by nasze wynagrodzenie z umowy śmieciowej komornik potraktował jak wynagrodzenie z umowy o pracę?

1. Musimy być osobami fizycznymi.
2. Wypłata z umowy śmieciowej musi być naszym jedynym źródłem dochodu/utrzymania.
3. Zarobki z tytułu umowy muszą mieć charakter powtarzalny (wypłata musi przychodzić regularnie co miesiąc lub ewentualnie co inny, ale równie regularny okres czasu).
4. Zarobki z tytułu umowy muszą mieć charakter stały (nie możemy pracować w tej pracy dorywczo, musimy wykazać, że jest to nasza główna praca i trwa nieprzerwanie od dłuższego czasu).

Jeżeli będziemy pewni, że wszystkie powyżej wypisane warunki są w naszym przypadku spełnione, musimy sami zgłosić się w tej sprawie do komornika. To naszym zadaniem jest udowodnienie komornikowi, że to, o czym mówimy, jest zgodne z prawdą – powinniśmy więc móc przedstawić mu kopię umowy oraz zaświadczenia o naszych zarobkach (np.: wyciągi z konta).

Komornik nie musi uznać naszej prośby, ale może to zrobić. Jeżeli nasze wynagrodzenie z umowy zlecenie lub umowy o dzieło będzie spełniało wszystkie wskazane powyżej przesłanki, komornik może zdecydować, że będą dotyczyły nas te same limity zajęcia, które obowiązują w przypadku dłużników pracujących na umowie o pracę.

Kwota wolna od potrąceń z emerytury i renty  

Kwoty wolne od potrąceń komorniczych są wyliczane nie tylko dla wynagrodzenia – przecież nie tylko egzekucję z wynagrodzenia wykonuje się w Polsce. Równie częsta jest egzekucja ze świadczeń emerytalnych i rentowych (szczególnie w przypadku dłużników-seniorów). Także te wypłaty chronione są kwotą wolną od potrąceń.

Kwoty tej od kilku już lat nie wyznacza się jednak procentowo względem otrzymywanego świadczenia. Od 1 lipca 2018 roku, kiedy w życie weszła Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, kwoty wolne od potrąceń w przypadku emerytury i renty są po prostu podane odgórnie w ustawie.

Zgodnie z ustawą kwoty emerytur i rent wolne od potrąceń i egzekucji podane w ustawie podlegają corocznej waloryzacji – wysokość zwaloryzowanych kwot ZUS ogłasza co roku w okolicach marca, ponieważ właśnie od 1 marca obowiązuje zawsze nowa stawka kwot wolnych od potrąceń. W 2021 roku przez pierwsze 2 miesiące (styczeń, luty) będzie zatem obowiązywała jeszcze stara stawka kwot wolnych od potrąceń, a od 1 marca wzrośnie ona o nowy wskaźnik waloryzacji.

Pierwotnie kwoty emerytur i rent wolne od potrąceń i egzekucji zgodnie z ustawą wynoszą 825 zł – w przypadku sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (wraz z kosztami i opłatami), 660 zł – w przypadku potrącania kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, funduszu alimentacyjnego, pomocy społecznej, 500 zł – w przypadku sum egzekwowanych na pokrycie należności alimentacyjnych, 200 zł – w przypadku potrącania należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. To właśnie te kwoty podlegają corocznej waloryzacji.

Źródło: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001076/T/D20181076L.pdf

[/sekcja-szara]

Podstawa prawna  

Zasady ochrony wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu pracy są regulowane przez Kodeks Pracy  (Dz.U.2018.0.917 t.j. – Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.). To tam w artykule 87 znajdziemy wzmiankę właśnie na temat potrąceń komorniczych z pensji.

Kwoty wolne od potrąceń z emerytur i rent są natomiast określone w ustawie dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, z późn. zm.4). Zapisane w niej zasady potrącania znowelizowała ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, a dokładniej jej artykuł piąty:

Podsumowanie  

1. Kwota wolna od potrąceń oznacza kwotę, której komornik bezwzględnie nie może zająć na poczet egzekucji zadłużenia danej osoby.
2. Kwota wolna od potrąceń obowiązuje głównie w odniesieniu do umowy o pracę oraz świadczeń emerytalnych i rentowych.
3. Umowa o pracę najlepiej ze wszystkich umów chroni dłużnika przed zajęciem jego wynagrodzenia.
4. Wolna od zajęcia komorniczego jest zawsze w danym roku równowartość minimalnego wynagrodzenia na dany rok.
5. Umowa zlecenie i umowa o dzieło nie chronią dłużnika przed zajęciem jego wynagrodzenia przez komornika, komornik może zająć z tych umów 100% wypłaty.
6. W przypadku dłużników pracujących na pełny etat i posiadających długi niealimentacyjne w 2021 roku kwota wolna od potrąceń wynosi 2062 zł netto, a jeżeli ich długi są alimentacyjne, to jedynie 825 zł.
7. Wynagrodzenie dłużników, którzy pracują na część etatu, również jest chronione przed zajęciem, ale tylko w części proporcjonalnej do ich zatrudnienia.
8. Emerytury i renty są chronione przed zajęciem na podstawie odrębnych niż wynagrodzenie przepisów – kwota wolna od potrąceń jest co roku podawana przez ZUS.
9. W okresie 1 stycznia 2021 roku – 28 lutego 2021 roku obowiązują inne kwoty wolne od potrąceń z emerytur i rent, a w okresie od 1 marca 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku inne (podawane przez ZUS właśnie w okolicach marca).
10. Prawo dużo surowiej traktuje dłużników alimentacyjnych niż pozostałych, ponieważ spłata alimentów traktowana jest przez nasze państwo priorytetowo.

Źródła:

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001076/T/D20181076L.pdf

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000917/T/D20180917L.pdf

https://www.krus.gov.pl/aktualnosci/dokument/artykul/zmiany-od-1-lipca-br-w-kwotach-wolnych-od-potracen-i-egzekucji/