Pieniądz elektroniczny – na czym polega?
Już kilka lat temu ilość gotówki w portfelu przestała świadczyć o naszej majętności. Coraz mniej ludzi nosi przy sobie banknoty, a coraz popularniejsze stają się nowoczesne metody płatności. Jedną z nich jest właśnie pieniądz elektroniczny.
Spis treści:
- Czym jest pieniądz elektroniczny?
- Pieniądz elektroniczny a podstawa prawna
- Rodzaje pieniądza elektronicznego
- Przykłady pieniądza elektronicznego
- Pieniądz elektroniczny a bezgotówkowy
- Pieniądz elektroniczny - podsumowanie
Czym jest pieniądz elektroniczny?
Pojęcie „pieniądza elektronicznego” po raz pierwszy pojawiło się w Polsce w trakcie tworzenia regulacji prawnych na temat współczesnych usług płatniczych. Termin ten wprowadzono jako odpowiedź na pojawienie się nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Na mocy ustalonych przepisów pojęcie „pieniądza elektronicznego” odnosi się do wartości pieniężnej przechowywanej elektronicznie na mocy dokonanego zapisu na magnetycznych nośnikach danych.
Pieniądz elektroniczny jest odpowiednikiem „realnego”, fizycznego pieniądza, lecz nie przypomina banknotu ani monety. Jest on ciągiem zapisanych na danym nośniku impulsów magnetycznych.
Pieniądz elektroniczny jest przelewany z naszego rachunku bankowego (lub innego źródła pieniężnego) na specjalny nośnik magnetyczny w celu dokonywania dzięki niemu transakcji płatniczych akceptowanych przez inne podmioty czy przedsiębiorstwa. Nośnik ten, na przykład w postaci specjalnej karty magnetycznej, nie jest bezpośrednio powiązany z naszym kontem bankowym.
Oznacza to, że jeśli wpłacimy pieniądze na dany nośnik, będziemy mogli je dowolnie wydać, a ślad po tych transakcjach nie zapisze się w historii naszego rachunku. Pieniądz elektroniczny umieszczony na nośniku, choć swym kształtem nie przypomina wcale „realnego” pieniądza, wyrażany jest w takich samych jednostkach, co monety i banknoty, a więc w naszym kraju – w polskich złotówkach.
Pieniądz elektroniczny a podstawa prawna
Pieniądz elektroniczny jest pojęciem prawnym, jakie wprowadzone zostało w życie wraz z nowelizacją Ustawy z dnia 19. sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych. Nowa wersja tego aktu prawnego została ogłoszona w dniu 12. lipca 2013 r.
Ustawa z dnia 19. sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych
Dział I
Przepisy Ogólne
Art. 1
Punkt 21
a) Pieniądz elektroniczny – wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, wydawaną, z obowiązkiem jej wykupu, w celu dokonywania transakcji płatniczych, akceptowaną przez podmioty inne niż wyłącznie wydawca pieniądza elektronicznego.
Kwestię pieniądza elektronicznego dopracowuje także „Informatyka ekonomiczna. Podręcznik akademicki” Stanisława Wrycza. Według informacji podanych w tymże tekście pieniądz elektroniczny to:
Pieniądz elektroniczny to wartość pieniężna stanowiąca elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która spełnia łącznie następujące warunki:
- jest przechowywana na elektronicznych nośnikach informacji,
- jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie mniejszej niż ta wartość,
- jest przyjmowana jako środek płatniczy przez przedsiębiorców innych niż wydający ją do dyspozycji,
- na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na środki płatnicze,
- jest wyrażona w jednostkach pieniężnych.
Stanisław Wrycz – Informatyka ekonomiczna. Podręcznik akademicki – PWE, Warszawa 2010
Rodzaje pieniądza elektronicznego
Według ustaleń rynku finansowego w Polsce pieniądz elektroniczny może występować pod dwiema postaciami. Poniżej opisaliśmy każdą z nich.
Elektroniczna portmonetka
Jest to produkt w swej istocie bazujący na technologii kart procesorowych. Dzięki elektronicznej portmonetce, czyli magnetycznie zapisanej wartości pieniężnej na danym nośniku, możliwe jest dokonywanie bezpośrednich płatności detalicznych na niskie kwoty.
Warto także dodać, że karty procesorowe, w postaci których najczęściej istnieją elektroniczne portmonetki, nie są tym samym, co tradycyjne karty płatnicze – choć przypominają je swym wyglądem. Karty bankowe są bowiem podpięte pod dany rachunek, a elektroniczne portmonetki – niezależenie od konta bankowego – gromadzą i udostępniają do transakcji wpłacone na nie pieniądze.
Pieniądz sieciowy
Jest to drugi i znacznie mniej popularny wsród przeciętnych użytkowników rodzaj pieniądza elektronicznego. Jego istotą jest wykorzystanie specjalnego oprogramowania, które umożliwia dokonywanie płatności zdalnych, czyli płatności w sieci.
Pieniądz sieciowy zapisuje wpłacone wartości pieniężne w pamięci serwera. Korzystając z nich, na przykład w trakcie dokonywania zakupów, nie pobieramy pieniędzy z naszego rachunku bankowego, lecz bezpośrednio z danego serwera. Ślad po tej transakcji nie zostanie więc zapisany w historii naszego konta.
Przykłady pieniądza elektronicznego
Najczęściej stosowanym rodzajem pieniądza elektronicznego są tzw. elektroniczne portmonetki. Występują one zazwyczaj w postaci kart procesorowych, które nie stanowią typowych kart bankowych przypisanych do naszego rachunku, lecz są kartami przedpłaconymi (tzw. karty prepaid). Karty prepaid funkcjonują samodzielnie i całkowicie niezależnie od naszego rachunku bankowego. Wystarczy, że zasilimy je środkami pieniężnymi z dowolnego źródła (na przykład przelejemy je z naszego banku). Z zasilonych w pieniądze kart będziemy mogli dowolnie korzystać, a ślad po transakcjach nie zapisze się na naszym koncie. Co istotne, wykorzystać będziemy mogli tylko tyle pieniędzy, ile wcześniej przelejemy na daną kartę.
Istotą kart typu prepaid jest to, iż nie są one (tak jak popularne karty płatnicze) rodzajem „mostu” miedzy naszym kontem a kasą w sklepie – czyli mówiąc prościej, nie służą one pobraniu pieniędzy z naszego konta w celu spieniężenia danej transakcji.
Karty typu prepaid znalazły szerokie zastosowanie na współczesnym rynku płatniczym. Nie służą one jednak powszechnemu dokonywaniu transakcji, lecz okazjonalnym płatnościom. Przykładem takiej elektronicznej portmonetki są m.in. karty podarunkowe popularne jako alternatywa dla prezentu w formie gotówki. Oznacza to, że wykupujemy kartę typu prepaid zasiloną o daną wartość pieniężną, a osoba, której wręczamy taką kartę, może wydać zakodowane na niej środki w dowolny sposób.
Innym przykładem karty prepaid są karty podróżne mające szczególne zastosowanie w rozliczeniach pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Karta podróżna zastępuje wypłatę gotówki jako zaliczki na koszty podróży służbowej. Do niedawna także karty prepaid stosowane były jako środek płatniczy służący korzystaniu z miejskich automatów telefonicznych.
Pieniądz elektroniczny a bezgotówkowy
Pieniądz elektroniczny nie jest tym samym, co pieniądz bezgotówkowy. Podstawową różnicą między oboma rodzajami płatności jest kwestia uzależnienia pieniądza od rachunku bankowego.
Pieniądz bezgotówkowy występuje w przypadku wszelkich przelewów, czeków czy kart płatniczych. Jego istotą jest to, że pieniądze, z których korzystamy, wychodzą bezpośrednio z naszego rachunku bankowego i pozostawiają ślad w historii konta. W przypadku każdej transakcji tego typu nie będziemy korzystać z monet czy banknotów, lecz nowoczesnych metod płatności bezgotówkowej – kart płatniczych, czeków, BLIK-a czy chociażby usługi ApplePay, jaka podłączona jest bezpośrednio z naszą kartą, a więc i rachunkiem bankowym.
W przypadku pieniądza elektronicznego sytuacja wygląda inaczej. By skorzystać z pieniądza elektronicznego potrzebna nam będzie specjalna karta procesorowa, która – co istotne – nie jest typową kartą bankową przypisaną do naszego rachunku, lecz stanowi tzw. kartę przedpłaconą (kartę prepaid). By skorzystać z karty prepaid, musimy zasilić ją środkami pieniężnymi z dowolnego źródła (na przykład przelejemy je z naszego banku). Z zasilonej w pieniądze karty będziemy mogli dowolnie korzystać, a ślad po transakcjach nie zapisze się na naszym koncie. Co istotne jednak, wykorzystać będziemy mogli tylko tyle pieniędzy, ile wcześniej przelejemy na daną kartę.
Pieniądz elektroniczny - podsumowanie
Chociaż Polki i Polacy są coraz mniej przywiązani do „realnego” pieniądza, czyli gotówki, nie oznacza to wcale, że bylibyśmy w stanie zupełnie zrezygnować z tradycyjnych metod płatności.Według badań aż dwóch na trzech mieszkańców naszego kraju nadal nosi przy sobie „realne” pieniądze. Mimo iż coraz rzadziej posługujemy się banknotami, cały czas są nam one potrzebne.
Nie każdy sklep czy punkt z usługami przyjmuje płatności bezgotówkowe czy elektroniczne. Wiele małych kiosków czy lokalnych sklepików akceptuje jedynie tradycyjny rodzaj pieniądza. Co równie ważne, z gotówką czujemy się bezpiecznej i większość z nas zostawia w swym portfelu banknoty właśnie na „czarną godzinę”.
Wszystkie komentarze
Kolejni co nie wstawiają dat do artykułów, ech... Jak nie widzę daty, to od razu zamykam taką stronę, bo skąd mam wiedzieć, czy porady nie są sprzed 10 lat i dawno się nie zdezaktualizowaly?
Szanowny Czytelniku, data dodania artykułu jest widoczna w prawym górnym rogu strony, tuż pod zdjęciem autorki wpisu. Łączymy pozdrowienia, zespół zadłużenia.com
Dodaj komentarz