Polityka kredytowa banku – co to jest?
Każdy bank działający na polskim rynku bankowym realizuje indywidualną strategię współpracy z klientem. Owa strategia to tak zwana polityka kredytowa banku. W dzisiejszym artykule sprawdzimy, jakie są podstawowe typy polityki kredytowej banku, a także wskażemy, jakie czynniki wpływają na zmianę obowiązującej strategii w banku.
Spis treści:
- Czym jest polityka kredytowa banku?
- Strategie polityki kredytowej banków
- Co ma wpływ na politykę kredytową banku?
- Przykłady zmian polityki kredytowej w Polsce
- Polityka kredytowa banku - podsumowanie
Czym jest polityka kredytowa banku?
Każde przedsiębiorstwo działające na polskim rynku ma opracowaną (w stopniu mniejszym lub większym) własną strategię polityki kredytowej. Owa strategia to nic innego, jak zestaw zasad regulujących politykę prowadzonej działalności względem swoich odbiorców i innych instytucji powiązanych.W przypadku banków komercyjnych owa strategia określane jest mianem polityki kredytowej banku.
Każdy bank opracowuje własną politykę i co o istotne – nie ujawnia jej opinii publicznej, traktując jako tajemnicę przedsiębiorstwa. Polityka kredytowa banku czyni każdą instytucję finansową indywidualnym i wyjątkowym bytem gospodarczym. Dzięki rozbieżnościom w zakresie prowadzonej:
- działalności,
- oferty,
- procedur oceny ryzyka inwestycyjnego,
- warunków nawiązywania umów z klientami
banki komercyjne działające na polskim rynku finansowym różnią się między sobą. A dzięki tymże różnicom każdy konsument ma możliwość wybrania takiej oferty, jaka w jego przypadku mogłaby okazać się najkorzystniejsza. Na tym polega wolny rynek bankowy.
W jakich obszarach możemy dostrzec największe różnice w polityce kredytowej banku? Przede wszystkim jest to oferta.
Jedne banki zajmują się głównie klientami biznesowymi, inne drobnymi produktami konsumpcyjnymi, a jeszcze kolejne – kredytami hipotecznymi czy leasingiem. Od indywidualnej polityki banku zależy także cennik usług, a właściwie marża pobierana od każdego oferowanego produktu. Banki różnią się od siebie również w zakresie sposobu przeprowadzania oceny zdolności i ryzyka kredytowego.
Strategie polityki kredytowej banków
Strategie polityki kredytowej, w przypadku banków posiadające bardziej dopracowaną nazwę: „polityki kredytowe banków”, silnie różnią się od siebie. Można właściwie postawić tezę, że ile przedsiębiorstw, tyle polityk kredytowych. Jednak istotą każdej nauki, w tym ekonomii i bankowości, jest przecież dążenie do uproszczeń. Dlatego właśnie współczesna wiedza umożliwia rozróżnienie trzech podstawowych (i bardzo ogólnikowych) rodzajów strategii polityki kredytowej.
Pierwszy z nich określany jest mianem strategii konserwatywnej. Polega ona na celowym dążeniu do niemal całkowitego wyeliminowania ryzyka inwestycyjnego, które w przypadku banków istnieje przy niemal każdym udzielanym kredycie czy pożyczce, np. pożyczce online. Banki wdrażające konserwatywną politykę kredytową przeprowadzają restrykcyjną i bezlitosną procedurę analizy każdego wniosku kredytowego. W przypadku opóźnień w spłacie stosunkowo szybko, bo już po wysłaniu kilku pierwszych monitów do dłużnika, decydują się na zerwanie umowy lub odsprzedanie wierzytelności innemu podmiotowi (tzw. cesja).
W przeciwieństwie do banków stosujących konserwatywną politykę kredytową, na polskim rynku bez trudu znaleźć można instytucje, które dopuszczają do nawiązania umów z konsumentami nawet o bardzo wysokim ryzyku finansowym.
Banków takich jest niewiele, lecz w przypadku prywatnych instytucji pożyczkowych udzielających zobowiązań, takich jak pożyczki na dowód, można wybierać dowoli. Tego typu politykę nazywamy strategią agresywną. Warto dodać, iż instytucje stosujące agresywną politykę rekompensują sobie wysokie ryzyko inwestycji wysoką marżą i kosztami dodatkowymi.
Trzecią strategią, występującą w przypadku największej liczby polskich banków i stanowiącą niejako „złoty środek”, jest strategia umiarkowana. Banki stosujące umiarkowaną politykę kredytową indywidualnie podchodzą do kwestii oceny ryzyka inwestycyjnego. Przestrzegają stosunkowo elastycznych kryteriów wyboru klientów i w zależności od oceny jego wypłacalności różnicują jednostkowe ceny oferowanych produktów. Im większe ryzyko, tym przykładowo wyższa marża udzielanego kredytu.
Co ma wpływ na politykę kredytową banku?
Każdy bank samodzielnie ustanawia swoją politykę kredytową. Zarząd instytucji może więc wybrać, czy przyjęta strategia będzie:
- konserwatywna,
- agresywna (liberalna),
- umiarkowana.
Władze banku mogą także określić marżę dla poszczególnych produktów, zakres oferowanych usług i ogólny target (nacisk na klienta indywidualnego bądź biznesowego). Wszystko to w zależności od indywidualnych preferencji, zachwiań rynkowych i poziomu gospodarki.
Warto jednak zaznaczać, iż banki nie mają pełnej swobody w zakresie ustanawiania własnej polityki kredytowej.
Oczywiście, mogą one zdecydować, jak bardzo restrykcyjne będą zasady stosowane przez nie w przypadku analizy ryzyka kredytowego. Jednak nie mają możliwości ustanowienia bardzo wysokich odsetek dla swych produktów czy zrezygnowania z jakichkolwiek sposobów weryfikacji wiarygodności konsumenckiej klienta. Wynika to bowiem z przepisów prawnych i odgórnych regulacji rynkowych. W przeciwieństwie do firm pozabankowych, żaden bank nie udzieli pożyczki bez BIK.
Organy ustawodawcze – nie tylko szczebla krajowego, lecz także unijnego – stale uszczelniają i nowelizują przepisy w zakresie prawa bankowego. Banki muszą stosować się do tychże regulacji, albowiem stanowią one filar całego rynku finansowego, a upadek każdego z nich wiązałby się z problemami szeregu innych przedsiębiorstw i instytucji. Podsumowując: choć banki mają ogromną swobodę w kwestii nakreślania własnej polityki kredytowej, muszą one zachowywać standardy prawne określone przez ustawodawcę.
Przykłady zmian polityki kredytowej w Polsce
Przykładem zmiany polityki bankowej jest kwestia wkładu własnego przy kredycie hipotecznym. Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku banki nie wymagały czegoś takiego, jak wkład własny. Odkąd jednak Komisja Nadzoru Finansowego wydała ogólnorynkową Rekomendację S, instytucje zmieniły swą politykę i zaczęły wymagać uiszczenia na poczet inwestycji środków pieniężnych w odpowiedniej kwocie. Obecnie jest to 20% kwoty kredytu (10% przy dodatkowym ubezpieczeniu). Z tego powodu wiele osób decyduje się na zaciągnięcie zobowiązania w formie kredytu na wkład własny.
Inna zmiana, która wynika z działalności Komisji Nadzoru Finansowego, dotyczy kwestii stałej stopy oprocentowania dla kredytów hipotecznych. Trzeci przykład zmian w zakresie polityki kredytowej banków wynika bezpośrednio z ustawodawstwa. Ustawa o kredycie hipotecznym, która weszła w życie pod koniec lipca 2017 roku, zmusiła banki do odejścia od prowizji pobieranych w przypadku wcześniejszej spłaty kredytów hipotecznych. Obecnie banki nie mają prawa pobrać jakiejkolwiek opłaty w związku z przedterminowym spłaceniem kredytu mieszkaniowego, o ile od chwili uruchomienia kredytu minęły conajmniej 3 lata. Wcześniej instytucje robiły to nad wyraz chętnie, żerując tym samym na swych klientach.
Polityka kredytowa banku - podsumowanie
Najważniejsze informacje:
- Przedsiębiorstwa działające na polskim rynku, w tym także banki komercyjne, mają opracowaną własne i indywidualne strategie polityki kredytowej.
- Strategia polityki kredytowej to nic innego, jak zestaw zasad regulujących politykę prowadzonej działalności względem swoich odbiorców i innych instytucji powiązanych.
- Każdy bank samodzielnie opracowuje własną politykę i co o istotne – nie ujawnia jej opinii publicznej, traktując jako tajemnicę przedsiębiorstwa.
- Dzięki rozbieżnościom w zakresie prowadzonej działalności, oferty, procedur oceny ryzyka inwestycyjnego i warunków nawiązywania umów z klientami, banki komercyjne działające na polskim rynku finansowym różnią się między sobą.
- Od indywidualnej polityki banku zależy przede wszystkim oferta banku i cennik usług – a właściwie marża pobierana od każdego oferowanego produktu lub usługi.
- Strategia konserwatywnej polityki bankowej polega na celowym dążeniu do niemal całkowitego wyeliminowania ryzyka inwestycyjnego związanego z udzielaniem kredytów. Banki działające zgodnie z tą strategią stosują restrykcyjne mechanizmy oceny zdolności kredytowej.
- Niewiele banków działających w Polsce dopuszcza do nawiązania umów z konsumentami nawet o bardzo wysokim ryzyku finansowym. Takie instytucje obierają strategię agresywnej (liberalnej) polityki kredytowej banku.
- Banki stosujące umiarkowaną politykę kredytową przestrzegają stosunkowo elastycznych kryteriów wyboru klientów i w zależności od oceny wypłacalności konsumenta różnicują jednostkowe ceny oferowanych produktów.
- Banki nie mają pełnej i nieograniczonej swobody w zakresie ustanawiania własnej polityki kredytowej. Muszą one zachowywać standardy prawne określone przez ustawodawcę.
- Dzięki różnicom w polityce kredytowej polskich banków każdy konsument ma możliwość wybrania takiej oferty, jaka w jego przypadku mogłaby okazać się najkorzystniejsza. Na tym polega wolny rynek bankowy.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Strategie_polityki_kredytowej
Wszystkie komentarze
jakie banki mają łgodną polityke? pytam o banki komercyjne spółki
Dodaj komentarz