SKOK – co to jest, jak działa?

SKOK – co to jest, jak działa?

author
Halszka Gronek
07 września 2019
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

SKOK, czyli Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe, stanowi unikalną instytucję finansową, która często pozostaje enigmatyczna dla wielu z nas. To swoiste połączenie cech spółdzielni i banku sprawia, że jej działanie może wydawać się nieco niezrozumiałe. W niniejszym artykule postaramy się rozwikłać tę tajemnicę, prezentując kluczowe informacje dotyczące SKOK-ów w Polsce – od ich specyficznego modelu funkcjonowania, przez podstawy prawne, aż po fascynującą historię ich powstania.

Spis treści:

  1. SKOK - czym jest?
  2. SKOK - podstawa prawna
  3. Historia SKOK-ów w Polsce
  4. Rynek SKOK-ów w Polsce
Zwiń spis treści

SKOK - czym jest?

SKOK, czyli spółdzielcza kasa oszczędnościowa-kredytowa, jest instytucją spółdzielczą należącą do szerokiej grupy instytucji finansowych, a więc do grona podmiotów operujących zasobami finansowymi. W Polsce istnieje blisko trzydzieści SKOK-ów, a wszystkie one należą do systemu parabankowego i podlegają nadzorowi Kasy Krajowej, czyli Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej, znanej również jako Krajowa SKOK. Według obowiązującej ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych polskie SKOK-i nie są tożsame z instytucjami banków, mimo tego, że świadczą podobne usługi (udzielają pożyczek itp.). Jednocześnie SKOK-ów nie powinniśmy utożsamiać z instytucjami parabankowymi sensu stricto, albowiem w świetle prawa SKOK-i w Polsce podlegają zewnętrznemu nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Co więcej, depozyty zgromadzone przez jej klientów (członków) SKOK-u objęte są ustawowym systemem gwarantowania depozytów BFG. Zaistnienie spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej wymaga dobrowolnego zrzeszenia się nieograniczonej liczby osób prowadzących działalność gospodarczą na rzecz swoich członków. Co bodaj najważniejsze dla prawidłowego zrozumienia istoty SKOK-u, to fakt, iż charakter działalności kas powinien być niezarobkowy. Rolą SKOK-u jest zapewnianie wsparcia finansowego swym członkom – to absolutny priorytet. Natomiast członkiem SKOK-u mogą zostać jedynie osoby fizyczne połączone ze sobą więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym.

Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe (SKOK-i), analogicznie do instytucji bankowych, sprawdzają zdolność kredytową swoich członków w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). Odkryj alternatywne rozwiązania finansowe, które mogą być dostępne bez konieczności sprawdzania w Biurze Informacji Kredytowej. Więcej informacji w naszych wpisach: Pożyczki bez BIK, Chwilówki bez BIK, Pożyczki bez baz.

SKOK - podstawa prawna

Pierwszym dokumentem kompleksowo regulującym kwestię funkcjonowania spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce była ustawa z dnia 14 grudnia 1995 roku. W związku z dynamicznym rozwojem sektora SKOK-ów na początku XXI wieku polski rząd rozpoczął prace nad uchwaleniem nowej podstawy prawnej. Proces legislacyjny zakończył się owocnie i po czternastu latach od wydania pierwszego aktu prawnego regulującego SKOK-i w życie weszła Ustawa z dnia 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. Dokument uchwalony w 2009 roku wszedł w życie dopiero po trzech latach, a dokładniej 27 października 2012 roku. Jego treść znaleźć można w Dzienniku Ustaw na rok 2012, pod pozycją 855. Oczywiście na przełomie ostatnich lat ustawodawca uchwalił wiele istotnych zmian w zakresie prawa SKOK-owego, dlatego też treść ustawy posiada obecnie status ujednoliconej. Organem uprawnionym ustawy jest minister właściwy do spraw instytucji finansowych, a więc obecnie – Minister Finansów. 

Jak czytamy w ustawie z dnia 5 listopada 2009 roku:

Celem kas jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia […].

Art. 3., ust.1 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych
(Dz.U. 2012 poz. 855 z późn.zm.)

Historia SKOK-ów w Polsce

Pierwsze spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe założone zostały w Europie w XIX wieku. Założycielem jednej z pierwszych kas był Friedrich Wilhelm Raiffeisen, niemiecki reformator społeczny i twórca idei banków spółdzielczych jako alternatywny dla banków mieszczańskich. Niedługo po Niemczech SKOK-i pojawiły się we Włoszech, Francji, Holandii, Austrii i Anglii. Dzięki pobytowi jednego z naszych rodaków, Franciszka Stefczyka, w Niemczech idee SKOK-u udało się przenieść i wdrożyć także w Polsce – to już pod koniec XIX wieku. Zainspirowany niemieckim systemem Franciszek Stefczyk zaraz po powrocie do kraju wystąpił z inicjatywą uruchomienia na ziemiach polskich podobnych spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych. Pomysł udało się mu zrealizować już w styczniu 1890, w podkrakowskiej wsi Czernichów. Polskie SKOK-i szybko zdobyły uznanie wśród rodaków. W okresie międzywojennym liczba kas sięgała już 3500. Rozwój sektora został zatrzymany przez wybuch II wojny światowej i późniejszy okres zależności polskiego rynku od władzy ZSRR. Obecny polski system spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych został założony już po upadku ZSRR, a więc po transformacji ustrojowej, przez Grzegorza Biereckiego, jego brata Jarosława Biereckiego, Adama Jedlińskiego, Grzegorza Buczkowskiego oraz Lecha Kaczyńskiego. Podmiotem założycielskim sytemu polskich SKOK-ów była Fundacja na rzecz Polskich Związków Kredytowych (FPZK). Pierwszy nowoczesny SKOK w Polsce powstał 31 sierpnia 1992 roku w Elektrociepłowni „Gdańsk”. Kolejne zostały utworzone w Elektrowni Kozienice i Hucie Katowice.

Rynek SKOK-ów w Polsce

Jak wynika z raportu Komisji Nadzoru Finansowego, na koniec 2022 roku w Polsce działało 19 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych. Ogólna kondycja sektora polskich SKOK-ów jest całkiem niezła, wygenerowały one około 99,6 mln zł zysku. Polacy chętnie korzystają z oferty SKOK-ów, traktując ją jako alternatywę dla oferty banków komercyjnych. Mimo tych korzystnych wskaźników, istnieje kilka niepokojących aspektów. Według informacji KNF-u, aż dziesięć Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych (SKOK-ów) było poddanych procedurom naprawczym. Liczba niespłacanych kredytów rośnie, a wiele z nich oczekuje na uregulowanie przez okres niemal roku. Raporty Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) wskazują, że proces restrukturyzacji najczęściej obejmuje większe finansowania – powyżej 50 tys. zł. Rynek SKOK-ów w Polsce utrzymuje wypłacalność mimo niekwestionowanego minięcia okresu jego świetności. Warto dodać, że liczba aktywów, a także portfel depozytów czy kredytów udzielonych przez polskie SKOK-i, jest znacząco niższa od wyników finansowych banków spółdzielczych i komercyjnych działających na polskim rynku.

Największą i najbardziej znaną spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową jest oczywiście Kasa Stefczyka (Kasa Stefczyka – kody SWIFT/BIC oraz IBAN), a właściwie SKOK im. Franciszka Stefczyka. Kasa ta powstała w roku 1933, będąc niejako hołdem oddanym na cześć zmarłego w 1924 roku Franciszka Stefczyka – inicjatora wdrożenia systemu SKOK-owego w Polsce na wzór kas niemieckich Friedricha Wilhelma Raiffeisena. Inne działające kasy spółdzielcze w Polsce to między innymi SKOK „Kozienice”, SKOK „Wisła” czy SKOK „Szopienice”.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/finanse/spoldzielcze-kasy-oszczednosciowo-kredytowe

https://www.skok.pl/

author
Halszka Gronek
Ekspertka finansowa na zadluzenia.com, ukończyła dziennikarstwo i socjologię na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka kompendiów wiedzy na temat społecznych aspektów świata finansów i ekonomii.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Wszystkie komentarze

henryk mazurek
henryk mazurek
2020-08-18 14:08:43

tylko pożyczać u nich , usługi bankowe bardziej ludzkie

------------------------
------------------------
2020-05-10 11:05:14

Skoki to najwieksza instytucja prabankowa w Polsce!!

Podobne artykuły

Bank Spółdzielczy w Konopiskach – oddziały, kontakt, kod SWIFT, IBAN

Bank Spółdzielczy w Konopiskach to polski bank, który jest zrzeszony w Grupie BPS. Sprawdzamy oddziały banku, godziny otwarcia, kod SWIFT, infolinię oraz dane kontaktowe.

author
Patryk Byczek
04 października 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Bank Pekao w Strzegomiu

Bank Pekao jest jednym z największych banków detalicznych w Polsce. Jeden z jego oddziałów mieści się w Strzegomiu – sprawdzamy godziny otwarcia, dane kontaktowe oraz ofertę placówki.

author
Patryk Byczek
09 lipca 2019
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Wiosenny konkurs Ferratum Banku

Do 10 czerwca trwa wiosenny konkurs w Ferratum Banku. Do wygrania jest całkowita spłata pożyczki, czyli nawet 10 000 zł. W konkursie mogą wziąć udział zarówno nowi, jak i dotychczasowi Klienci.

author
Patryk Byczek
14 maja 2018
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Deutsche Bank w Legnicy

Deutsche Bank Polska S.A. wchodzi w skład jednej z największych instytucji finansowych na świecie. Swoim Klientom oferuje dostęp do usług bankowych w niemal 150 placówkach w Polsce. Jedna z nich mieści się Legnicy.  

author
Dominika Byczek
28 listopada 2017
Ekspertka finansowa, redaktorka, magister Uniwersytetu Gdańskiego. Z zadluzenia.com związana od 2014 roku, redaktor naczelna portalu do 2020 roku. Specjalizuje się w tworzeniu poradników finansowych.

Na Allegro zapłacimy Apple Pay

Apple Pay jest dostępne w naszym kraju od 19 czerwca i w ciągu kilkunastu dni liczba dodanych do aplikacji kart przekroczyła 200 000. Z najnowszych informacji wynika, że tą metodą płatności będzie można opłacać również transakcje wykonane przez Internet. Do wdrożenia systemu „Apple Pay online” szykuje się platforma Allegro.

author
Patryk Byczek
07 lipca 2018
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.

Polacy zadowoleni z wejścia RODO

RODO, czyli Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych jest popierane przez 90% Polaków. Takie dane płyną z raportu „Zarządzenie doświadczeniami klienta (CX) w erze RODO - jak Polacy dbają o ochronę informacji o sobie?" Przygotowanego przez KPMG w Polsce. Aż 89% osób uważa za istotne lub bardzo istotne przepisy wprowadzane przez RODO.

author
Patryk Byczek
25 kwietnia 2018
Ekspert finansowy, z zadluzenia.com związany od 2015 roku. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Redaktor naczelny portalu, specjalizuje się w analizie produktów finansowych, promocji bankowych i recenzowaniu kredytów.
Porównaj