Jak podwyższyć emeryturę – poradnik

Każdemu emerytowi i renciście przysługuje coroczna podwyżka świadczenia przyznawana na skutek waloryzacji emerytur i rent. Można jednak wnioskować o jeszcze większą podwyżkę. Sprawdzamy, jak uzyskać od ZUS-u większe świadczenie.

Już na wstępie informujemy – emerytura nie podwyższy się sama. Aby ZUS przeanalizował, czy danej osobie może przysługiwać zwiększone świadczenie, musi ona złożyć wniosek w tej sprawie. O wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego piszemy poniżej.

Kwestią podwyższenia emerytury warto się zainteresować, ponieważ być może przysługuje nam otrzymywanie kilkudziesięciu złotych miesięcznie więcej. Jeżeli stoimy w obliczu konieczności wzięcia pożyczki dla emerytów, to zdecydowanie lepiej będzie najpierw zainteresować się podwyżką świadczenia.

Jak podwyższyć emeryturę?

1. Podejmij się chwilowej pracy

Pierwszym podstawowym sposobem na zwiększenie świadczenia jest podjęcie aktywności zawodowej na emeryturze. Każdy kolejny miesiąc pracy zwiększa wysokość przyznawanej emerytury. Co ważne – ZUS bierze pod uwagę tylko te miesiące, w których od emeryta odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne. Trzeba więc podpisać taką umowę, od której pracodawca będzie zobowiązany odprowadzać takie składki.

Fakt przepracowania kolejnych miesięcy należy zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych co najmniej raz na kwartał. Wystarczy złożyć wniosek o doliczenie do stażu pracy przepracowanych właśnie miesięcy. Podwyżka uzyskana w ten sposób będzie co prawda niewysoka, ale będzie przyznawana już na stałe. Ponadto kolejne podwyżki świadczenia będą wyliczane już od kwoty podwyższonej.

Trzeba mieć na uwadze jedynie fakt, iż osoby będące na niepełnej emeryturze nie mogą w wyniku pracy zarobić zbyt dużo, bo wtedy wypłata świadczenia będzie wstrzymana. Mężczyźni w wieku 65 lat i kobiety w wieku 60 lat mogą zarabiać bez ograniczeń. Z każdym przepracowanym miesiącem emerytura będzie rosła o konkretną kwotę.

2. Uwzględnij opiekę nad dzieckiem

W 1999 roku zmieniło się prawo dotyczące uwzględniania przy emeryturze czasu opieki nad dzieckiem. Wcześniej lata spędzone na urlopie wychowawczym były nieskładowe, a od 1999 roku za te lata odprowadzane są składki emerytalne.

Wszystkie kobiety, które opiekowały się dzieckiem przebywając na urlopie wychowawczym przed rokiem 1999, mogą złożyć wniosek o ponowne wyliczenie emerytury. Okresy składkowe wlicza się do kapitału początkowego jako 1,3 podstawy emerytury, a okresy nieskładkowe jako 0,7 podstawy. Zmiana kwalifikacji lat spędzonych na urlopie wychowawczym może zatem znacząco podnieść kwotę kapitału początkowego.

Przy przeliczeniu uwzględniana jest opieka nad dzieckiem w wieku do 4 lat. Na każde dziecko ZUS może przyznać dodatkowo do 3 lat, ale łącznie na wszystkie dzieci nie więcej niż 6 lat.

3. Sprawdź, czy dobrze policzono okres studiów

Od 2015 roku inaczej rozliczany jest także okres studiów. Wcześniej okresy nieskładkowe (w tym właśnie czas studiów) polegały ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych przebytych do 31 grudnia 1998 roku. Wykluczało to jednak osoby choćby młode, które na tamten czas nie zdążyły wypracować odpowiedniego długiego czasu w stosunku do czasu studiów.

Teraz prawo zwraca się ku tym osobom. Wszyscy, którym kiedyś niekorzystnie policzono okres studiowania, teraz mogą otrzymać podwyżkę emerytury. Teraz czas nauki jest nadal uwzględniany w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych, ale wliczają się do tego także lata późniejsze (po 1 stycznia 1999). Datą graniczną jest moment złożenia wniosku o emeryturę.

4. Nie składaj wniosku w czerwcu

Jeżeli szukasz sposobu na podwyższenie emerytury, a nie otrzymujesz jeszcze tego świadczenia, to nie składaj wniosku o jej przyznanie do końca czerwca. Warto zakończyć aktywność zawodową zawsze w drugiej połowie roku, ponieważ wtedy przyjmowane są inne stawki waloryzacji emerytur.

Wskaźnik rocznej waloryzacji składek jest inny w pierwszych dwóch kwartałach i inny w trzecim i czwartym kwartale roku. W pierwszej połowie roku zazwyczaj wskaźnik ten jest na poziomie niecałych dwóch procent, a po czerwcu drastycznie rośnie. Dwa lata temu sięgnął on aż 13%.

Różnica ta wpływa realnie na wysokość świadczenia. Przy waloryzacji 10% można otrzymać nawet 100-200 zł więcej, niż przy waloryzacji 1-2%. Wniosek jest zatem jeden. Jeżeli możesz wybrać moment zakończenia aktywności zawodowej, przejdź na nią nie wcześniej niż w lipcu.

5. Donieś dodatkowe dokumenty

Często osoby, które składały dokumenty emerytalne przed laty, nie interesują się już tym, czy na pewno dostarczyły do ZUS-u wszystko. Pracodawca mógł wtedy nie wystawić kompletnych dokumentów lub nie wskazać w nich tego, co najkorzystniejsze dla emeryta. Warto nawet po latach spróbować ponownie ubiegać się o dokumenty potwierdzające staż pracy.

Wiele osób wskazuje także na to, że wraz z wnioskiem emerytalnym złożyły do ZUS-u tylko dokument ze stałego zakładu pracy. Warto jednak pamiętać o tym, że na wysokość emerytury ma wpływ każda podejmowana aktywność zawodowa. Nawet jeżeli mamy już wyliczone świadczenie, ale przypomni nam się dodatkowa praca, której potwierdzenia nie przedłożyliśmy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, możemy donieść takie dokumenty.

Każdy dostarczony dowód aktywności zawodowej musi być rozpatrzony przez ZUS. Jeżeli okaże się, że rzeczywiście wcześniej nie był on uwzględniony, świadczenie zostanie podwyższone w trybie natychmiastowym.

6. Wybierz korzystniejszą tablicę dalszego trwania życia

ZUS przy wyliczaniu emerytury według nowych zasad bierze sumę zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz zwaloryzowanych składek emerytalnych i dzieli tę kwotę przez szacowany dalszy czas trwania życia danej osoby. Jest to ustalane na podstawie publikowanych co roku tablic statystycznych. Dane przygotowuje Główny Urząd Statystyczny.

Nie jest zatem niczym dziwnym, że osoba, która przechodzi na emeryturę wcześniej, otrzymuje niższe świadczenie. Tablica trwania życia wskazuje jej dużo więcej lat niż osobom, które wypracowały pełny wiek emerytalny.

Do wyliczenia emerytury można przyjąć albo tablice z dnia złożenia wniosku emerytalnego, albo tablice z dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Dzięki temu osoby, które po przejściu na emeryturę dalej pracowały, mogą być rozliczane według korzystniejszej tablicy. Z reguły będzie to ta z dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.

ZUS automatycznie przyjmuje tablice z dnia złożenia wniosku, dlatego – aby podwyższyć emeryturę – trzeba wskazać, że chce się być rozliczanym według innej tablicy.

7. Znajdź świadków, którzy potwierdzą Twoje zatrudnienie

Jeżeli doskonale pamiętasz, że pracowałeś w miejscu, którego nie zgłosiłeś wcześniej do ZUS, ale nie możesz znaleźć już żadnego dokumentu z tamtego czasu, Twoja sytuacja nie jest jeszcze przegrana. Wszystkie dokumenty, które zaginęły przed 15 listopada 1999 roku, mogą być zastąpione przez wiarygodne zeznania świadków.

Wystarczy zatem znaleźć osoby, które potwierdzą fakt naszego zatrudnienia w danym miejscu. Być może firma, w której byliśmy zatrudnieni, już nie istnieje, ale znamy jej byłego właściciela albo utrzymujemy jeszcze kontakt z ówczesnymi współpracownikami? Jeżeli tak, to ich zeznania mogą być podstawą do podwyższenia świadczenia emerytalnego.

8. Sprawdź, ile zarabiałeś przed 1999 rokiem

Osoby, które zarabiały bardzo dużo jeszcze przed 1999 rokiem, mogą skorzystać z jednorazowego prawa do przeliczenia emerytury na korzystniejszych warunkach. Dzięki ponownemu przeliczeniu można uzyskać podwyżkę świadczenia o nawet kilkadziesiąt złotych. Dlaczego?

Wobec wszystkich wysokich zarobków sprzed 1999 roku ZUS stosował specyficzną zasadę wyliczania świadczenia emerytalnego. Traciły na niej osoby zarabiające najwięcej. Choć potrącano składki od całego wynagrodzenia, do emerytury liczyło się tylko 10 lub 20 najbardziej korzystnych lat pracy. ZUS uwzględniał jednak zarobek tylko do wysokości 250% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku.  Przy ponownym przeliczeniu według nowych zasad może okazać się, że przysługuje nam nawet kilkadziesiąt złotych więcej. Jeżeli nie – na złożeniu wniosku nic nie stracimy.

Jak podwyższyć emeryturę nauczycielską?

9. Wystąp o rekompensatę za pracę nauczycielską

Emeryturę nauczycielską może znacząco zwiększyć rekompensata za przepracowane lata. Przysługuje ona jednak jedynie tym osobom, które wnioskują o pełną emeryturę (czyli pracowały do ukończenia powszechnego wieku emerytalnego).

Rekompensata – wbrew być może mylącej nazwie – nie jest żadnym świadczeniem pieniężnym. Jest to dodatek do kapitału początkowego, który brany jest pod uwagę przy wyliczaniu wysokości emerytury przysługującej danej osobie. Podwyżka przysługuje tylko tym, którzy przez co najmniej 15 lat pracowali w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a nie uzyskali prawa do wcześniejszej emerytury, do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ani do emerytury pomostowej.

Rekompensata jest doliczana przez ZUS w formie dodatku do kapitału początkowego. Jej wysokość jest zależna od stażu pracy i od czasu, przez jaki pracowało się w szczególnych warunkach lub charakterze. Dzięki doliczeniu rekompensaty za pracę nauczycielską emerytura może być wyższa nawet o kilkaset złotych.

10. Sprawdź, czy lepiej wnioskować o emeryturę nauczycielską, czy zwykłą

ZUS może przyznać nauczycielom jedną z dwóch emerytur:

1. emeryturę nauczycielską – przewidzianą przez artykuł 88 Karty Nauczyciela,

2. emeryturę, która przysługuje każdemu pracującemu po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn).

Możemy samodzielnie zdecydować, która emerytura opłaca nam się bardziej lub z której wolimy skorzystać. Każdy ma prawo do wyboru korzystniejszego przelicznika świadczenia emerytalnego.

Wzór wniosku o podwyższenie emerytury 

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia gotowy do wypełnienia i wydrukowania wniosek o podwyższenie emerytury. Dokładnie jego nazwa to wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego.

Wniosek znajdziemy tutaj: http://www.zus.pl/documents/10182/788036/ERPO_1.09.2017_EDYTOWALNY.pdf/47edea05-edb0-4fd5-a626-4772441aa277

Dla tych, którzy dla pewności wolą uzupełnić wszystkie dane komputerowo niż ręcznie, mamy dobrą informację. Wskazany wyżej wniosek jest dokumentem edytowalnym. Oznacza to, że dane możemy wprowadzić w nim bezpośrednio z klawiatury i ostatecznie wydrukować gotowy dokument.

Jeżeli wolimy jednak metody tradycyjne, możemy wydrukować dokument bez żadnych wypełnień i wpisać dane ręcznie. ZUS zaznacza jednak, że w takim przypadku możemy posługiwać się tylko czarnym lub niebieskim długopisem. Zarówno online, jak i ręcznie, wniosek należy wypełniać czytelnie WIELKIMI literami.

Wniosek mogą składać zarówno osoby, których emerytura wyliczana jest na starych zasadach, jak i te rozliczane na nowych zasadach. ZUS rozpatrzy każdy zasadny wniosek złożony w tej sprawie.

Źródła:

http://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury/przeliczanie-emerytur-i-rent
http://www.zus.pl/documents/10182/788036/ERPO_1.09.2017_EDYTOWALNY.pdf/47edea05-edb0-4fd5-a626-4772441aa277