Zajęcie ruchomości przez komornika
Zajęcie to pierwszy etap egzekucji z ruchomości. Ta prawnie doniosła konstrukcja jest przez wielu kojarzona z konkretną czynnością – umieszczeniem na ruchomości znaku ujawniającym jej zajęcie. Z prawnego punktu widzenia ruchomość jest zajęta w momencie wpisania jej do protokołu zajęcia. Warto poszerzyć wiedzę dot. zajęcia i poznać prawa i obowiązki zainteresowanych.
Spis treści:
- Czym jest ruchomość?
- Co może zająć komornik?
- Jak ustalić czy występuje władanie?
- Obowiązki dłużnika podczas zajęcia komorniczego
- Jakie są konsekwencje zajęcia przedmiotu dla dłużnika lub osoby trzeciej
Czym jest ruchomość?
Definicji ruchomości nie przytaczamy, z dwóch powodów:
1) Intuicyjnie rozumiemy, co jest ruchomością (rzeczą ruchomą).
2) Nie ma prawnej definicji ruchomości. W kodeksie cywilnym wskazano, co jest nieruchomością. Na tej podstawie możemy przyjąć, że wszystko, co nie jest nieruchomością, stanowi ruchomość.
Gotówka, zarówno w walucie polskiej jak i obcej, jest ruchomością. Zwierzęta nie są ruchomością, ale stosujemy wobec nich przepisy dot. ruchomości, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami dot. ochrony zwierząt.
Co może zająć komornik?
Komornik może wszędzie dokonać zajęcia ruchomości, choć najczęściej kieruje swoje kroki pod adres zamieszkania dłużnika. Nieobecność dłużnika podczas zajęcia nie wpływa na ważność czynności komornika, może zarządzić otwarcie mieszkania lub innych pomieszczeń. Wręczając dłużnikowi postanowienie o wszczęciu egzekucji komornik przeszukuje mieszkanie. W niektórych sytuacjach komornik ma również prawo przeszukać odzież dłużnika.
Komornik musi mieć na uwadze „kosztowność” zajęcia i nie powinien zajmować rzeczy, z których uzyska się środki pieniężne niepokrywające kosztów egzekucji. Ponadto nie należy zajmować wszystkich ruchomości, jeżeli część z nich wystarczy na zaspokojenie wierzyciela i uiszczenie kosztów egzekucyjnych.
Rzeczy ruchome komornik może zająć, jeżeli są:
- we władaniu dłużnika.
- we władaniu wierzyciela, który oświadcza, że zajęta rzecz należy do dłużnika.
- we władaniu osoby trzeciej za jej zgodą. Należy bardzo uważać w powyższym przypadku. Kwestia prawa własności nie ma żadnego znaczenia na tym etapie postępowania egzekucyjnego. Jeżeli wyrazimy zgodę, komornik może zająć naszą rzecz, nawet jeśli nie jesteśmy dłużnikiem.
- we władaniu osoby trzeciej, która przyznaje, że to dłużnik jest właścicielem rzeczy.
- we władaniu domownika, bez znaczenia czy wyraził zgodę na zajęcie. Domownik sam musi udowodnić, że zajęta rzecz stanowi jego własność. Małym pocieszeniem pozostaje fakt, że powyższa sytuacja może wystąpić tylko przy egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Sprawdź także inne artykuły dotyczące zajęcia komorniczego:
Ile komornik może zająć z wynagrodzenia?
Ile komornik może zająć z emerytury?
Ile komornik może zająć z renty?
Ile komornik może zająć z rachunku bankowego?
Co może zająć komornik sądowy?
Jak ustalić czy występuje władanie?
Komornik może zająć ruchomości dłużnika będące bądź w jego władaniu, bądź we władaniu samego wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Cała trudność polega na tym, jak zinterpretować „władanie” nad ruchomością. W polskim prawie możemy spotkać kilka konstrukcji odnoszących się do relacji podmiot-przedmiot, m.in. własność, posiadanie, dzierżenie, użytkowanie, leasing. Czasami władanie może być bliskie pojęciu posiadania, czasami może przypominać dzierżenie.
W praktyce przeważa pogląd, że komornik może zająć rzeczy, którymi dłużnik dysponuje. W konsekwencji komornik zajmie każdą rzecz, co do której powziął przekonanie, że jest w dyspozycji dłużnika.
Sprawdź: komornik a BIK.
Obowiązki dłużnika podczas zajęcia komorniczego
Podstawowym obowiązkiem dłużnika jest tzw. znoszenie egzekucji. Obowiązek ten rozciąga się nie tylko na zajęcie egzekucji, ale na całe postępowania egzekucyjne. Podobnie dłużnik jest zobowiązany udzielać stosownych wyjaśnień. Za odmowę udzielania wyjaśnień lub składanie fałszywych oświadczeń sąd oraz komornik mogą nałożyć na dłużnika karę grzywny w wysokości do 2000 zł.
Istotnym obowiązkiem dłużnika jest wskazanie komornikowi znajdujących się w jego władaniu ruchomości, do których osobom trzecim przysługuje prawo żądania zwolnienia ich od egzekucji. Komornik umieszcza stosowną wzmiankę w protokole i informuje osoby trzecie o zajęciu ruchomości.
Jakie są konsekwencje zajęcia przedmiotu dla dłużnika lub osoby trzeciej
Zajęta ruchomość pozostaje we władaniu dłużnika lub osoby trzeciej, chyba, że komornik ustanowi dozór. Dłużnik jest nadal właścicielem rzeczy, może z niej korzystać i pobierać pożytki. Czy może przenieść prawo własności? To zależy od podejścia nabywcy.
Jeżeli nabywca działał w tzw. dobrej wierze to przejście prawa własności jest skuteczne, aczkolwiek nabywca musi liczyć się z kontynuacją postępowania egzekucyjnego i związanych z tym dolegliwościach, które może ukrócić wytaczając tzw. powództwo egzekucyjne. Dłużnik, który sprzedał zajętą rzecz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej (odszkodowanie), jak i karnej (grzywna, kara ograniczenia wolności bądź kara pozbawienia wolności). Jeżeli nabywca działał w tzw. złej wierze to nie dochodzi do zmiany właściciela a dłużnik z nabywcą mogą podlegać odpowiedzialności karnej.
W jaki sposób osoba trzecia może zareagować w przypadku zajęcia?
- przed zajęciem: zabrać rzecz dłużnikowi, jeżeli jesteśmy jej właścicielem, a dłużnik faktycznie korzysta z ruchomości.
- podczas zajęcia: nie wyrażać zgody na zajęcie, jeżeli władamy naszą rzeczą, a nie jesteśmy dłużnikiem.
- po zajęciu: wytoczyć powództwo o zwolnienie zajętych przedmiotów od egzekucji. Jest to jedno z tzw. powództw przeciwegzekucyjnych.
Wszystkie komentarze
§ 2. Zająć można ruchomości DŁUŻNIKA będące bądź w jego władaniu, bądź we władaniu samego wierzyciela, który do nich skierował egzekucję. Nie rozumiem, jako można tak jasno przedstawiony przepis prawny interpretować opacznie przez komorników i sędziów tj. Zająć można ruchomości będące we władaniu dłużnika.... Z par 2 wynika, iż zajmując ruchomość organ egzekucyjny MUSI mieć pewność, że ruchomości należą do DŁUŻNIKA, a sprawa władania nimi jest drugorzędna. Albo mamy debili na stanowiskach albo cwaniaków, którzy chcą nabijać kieszeń ludziom z organów egzekucyjnych....
Dodaj komentarz