Pożyczanie pieniędzy rodzinie i znajomym – czy warto?

Gdy bliska nam osoba wpada w kłopoty finansowe, pierwszym i często najbardziej oczywistym wyjściem, jakie przychodzi nam do głowy, bywa pożyczenie potrzebującemu naszych własnych pieniędzy. Zanim podejmiemy decyzję o finansowym wsparciu bliskiej nam osoby, warto przemyśleć wszelkie „za” i „przeciw” rodzinnego pożyczania.

W końcu nie bez powodu jedno z polskich przysłów brzmi: „Chcesz stracić przyjaciela – pożycz mu pieniądze!”. Pożyczanie gotówki rodzinie i znajomym bywa bardzo problematyczne i zdarza się, że doprowadza do przykrych sporów, a nawet – pogorszenia relacji między krewnymi. Dlatego właśnie warto zabezpieczyć się przed wszelkimi ewentualnościami rodzinnego pożyczania.

Każdy, kto choć raz został poproszony o pożyczenie pieniędzy, wie o tym, iż pierwszym i najważniejszym krokiem do podjęcia przez nas decyzji jest chłodna kalkulacja wszystkich „za” i „przeciw”. By móc spokojnie pomyśleć o pożyczeniu bliskiej osobie gotówki, potrzebny jest czas.

Pożyczanie gotówki to naprawdę poważna sprawa, dlatego warto zastanowić się dwa razy, zanim zgodzimy się na pieniężne wsparcie bliskiego. Jeśli bliski potrzebuje pieniędzy od razu, może skorzystać z pożyczek w 15 minut. To, co możemy stracić, jest o wiele cenniejsze od pieniędzy – nasze relacje z przyjaciółmi i rodziną, których nie da się odkupić za żadną kwotę.

Kluczową kwestią w przypadku rozważania pożyczki dla bliskiego jest chłodna kalkulacja własnych zasobów i możliwości finansowych. W końcu nikt z nas nie powinien pożyczać pieniędzy, jeśli sam znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i ledwo wiąże koniec z końcem. Może bowiem okazać się, że w najbliższym czasie sam będzie zmuszony zaciągnąć zobowiązanie, takie jak np. pożyczka online.

Nie powinniśmy odkładać własnych potrzeb na później, tylko po to, by udzielić pożyczki krewnemu lub przyjacielowi. Bliskie osoby mogą poczekać. Zrozumieją nasze potrzeby, bo w końcu są naszymi przyjaciółmi – i sami się na tę bliską relację powoływali, chcąc pożyczyć od nas gotówkę. Jeśli więc nie stać nas na udzielenie pożyczki lub po prostu mamy inne plany zakupowe – nasz bliski będzie musiał to zaakceptować i skorzystać z innej pomocy, np. z kredytu na dowolny cel.

Nawet mimo ogromnego zaufania do bliskich warto jest zabezpieczyć się przed wszelkimi ewentualnościami i formalnie udokumentować udzielenie pożyczki. Uchroni to nas przed ewentualnym brakiem spłaty zadłużenia, lecz także – przed konsekwencjami odkrycia pożyczki przez skarbówkę.

Nie każdy z nas wie, że w przypadku udzielania pożyczki rodzinnej na kwotę wyższą niż 500 złotych, polskie przepisy prawne zakładają obowiązek sporządzenia pisemnej umowy pożyczkowej. W zależności od więzi, jakie łączą nas z pożyczkobiorcą, różny będzie także próg kwotowy, powyżej którego konieczne będzie opłacenie podatku od pożyczki.

Jeśli więc planujesz udzielić pożyczki bliskiej osobie, zadbaj o odpowiednią umowę i dowód przekazu pieniędzy.

Większość pożyczek udzielanych na rzecz przyjaciół lub krewnych to transakcje nieoprocentowane, czyli nieprzewidujące żadnych odsetek na rzecz pożyczkodawcy. Rozwiązanie takie jest wyjątkowo korzystne dla potrzebujących gotówki bliskich – lecz nie dla osoby udzielającej wsparcia finansowego.

To właśnie Ty, jako osoba pożyczająca, znajdziesz się w pozycji uprzywilejowanej do tego, by narzucać warunki transakcji. Udzielenie darmowej pożyczki nie jest dla pożyczkodawców opłacalne. Jeśli więc mamy pożyczyć komuś własne, ciężko zarobione i oszczędzane pieniądze, warto pomyśleć nad symbolicznym wynagrodzeniem za taką pomoc. I nie chodzi tu o kuriozalnie wysokie odsetki, lecz sprawiedliwą i adekwatną do kwoty udzielonego wsparcia dolę.

Jeśli zgodzisz się na to, by udzielić pożyczki bliskiej osobie, nie proponuj, by pieniądze zostały Ci oddane „kiedy będzie to możliwe” lub „spokojnie, oddasz, jak będziesz mógł”. W takim przypadku pożyczkobiorcy na pewno nie będzie się śpieszyć ze zwrotem długu. Zanim więc wręczymy krewnemu lub przyjacielowi obiecaną gotówkę, dokładnie przemyślmy wszystkie formalności i skonsultujmy je z pożyczkobiorcą.

Wszystkie wspólnie zatwierdzone ustalenia warto jest spisać na umowie, by w razie problemów ze spłatą zobowiązania mieć dowód udzielenia pożyczki i potwierdzenie dla ustalonych warunków zwrotu pieniędzy.

Każda pożyczka, nie tylko ta udzielana bliskim nam osobom, wiąże się z pewnym ryzykiem. Każdy potencjalny pożyczkodawca powinien mieć świadomość wszystkich ewentualnych konsekwencji udzielania wsparcia finansowego osobom trzecim. W przypadku pożyczania pieniędzy rodzinie lub znajomym sytuacja ta jest jeszcze bardziej skomplikowana.

Zawsze powinniśmy liczyć się także z możliwością nieoddania pieniędzy przez bliskich. W takim wypadku z pewnością poczujemy się wykorzystani i silnie zawiedzeni. Ucierpi na tym nie tylko nasz portfel, lecz i zaufanie do najbliższych.

W przypadku ewentualnych problemów ze spłatą pożyczki najbardziej zagrożone okażą się być nie tylko nasze finanse, lecz także relacje z bliskimi. Pieniądze bowiem to nie wszystko – można jest stracić, a życie toczyć się będzie dalej. Jednak utraty najbliższych nie da się niczym zrekompensować. Jeśli nie jesteśmy gotowi na udzielenie zobowiązania, możemy zaproponować inne rozwiązanie, takie jak np. pożyczka na dowód.

Istnieje też jednak pozytywny scenariusz: nasz przyjaciel terminowo i bezproblemowo spłaci zaciągniętą u nas pożyczkę, my zdobędziemy do niego jeszcze większe zaufanie, a on nigdy nie zapomni nam tego, że uwierzyliśmy w siłę łączących nas relacji i zgodziliśmy się udzielić mu pomocy finansowej.

Bywa tak, że zostajemy poproszeni o pożyczenie pieniędzy tylko dlatego, że bliska nam osoba nie ma już możliwości otrzymania pomocy z banku lub innej instytucji pożyczkowej. W takim wypadku warto się upewnić, czy udzieleniem wsparcia nie pogorszymy jedynie jej sytuacji. Jeśli nasz bliski ma na karku już kilka innych zobowiązań finansowych, pożyczenie mu kolejnych pieniędzy może „dolać oliwy do ognia” i zepchnąć go w głębię spirali zadłużenia.

Tworząc kolejne zobowiązanie, nie tylko nie poprawi on swej sytuacji materialnej, lecz jeszcze poważniej popadnie w długi. Zastanawiając się nad udzieleniem pożyczki krewnemu, ustalmy więc, czy nie utracił on kontroli nad własnymi finansami i czy nie potrzebuje innego wsparcia, niż pieniężne. Spytajmy jego najbliższych i krewnych, czy znają jego sytuację materialną i czy mają informację na temat jego wypłacalności.