Średnia krajowa 2019

Znamy już grudniowe dane na temat średniego wynagrodzenia w Polsce. Główny Główny Urząd Statystyczny obwieścił, że przeciętny Polak zarabia obecnie 5229,44 zł brutto. Sprawdzamy, jak dokładnie w 2019 roku kształtuje się średnia krajowa brutto i rzeczywista kwota wypłaty na rękę.

Średnia krajowa 2020 – sprawdź najnowsze dane na temat zarobków Polaków.

W ostatnim opublikowanym obwieszczeniu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 grudnia 2019 r. wskazano, że przeciętne wynagrodzenie w listopadzie wyniosło 5229,44 zł brutto.

https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/obwieszczenie-w-sprawie-przecietnego-miesiecznego-wynagrodzenia-w-sektorze-przedsiebiorstw-w-listopadzie-2019-roku,56,72.html

Przeciętne miesięczne #wynagrodzenie (brutto) w sektorze przedsiębiorstw w listopadzie 2019 r. wyniosło 5229,44 zł (wzrost o 5,3% r/r).

Więcej: https://t.co/p7WAHEzMM6#GUS #statystyki #gospodarka #przedsiębiorstwa #praca #wynagrodzenia #Ry rel=”noopener”nekPracy @MRPiP rel=”noopener”S_GOV_PL pic.twitter.com/apzy2CCoxC

— GUS (@GUS_STAT) December 18, 2019

Wzrost płacy w stosunku r/r wyniósł mniej więcej tyle, ile spodziewali się analitycy – wyniósł 5,9%.

Dla porównania średnia krajowa w ostatnich miesiącach 2018 roku wynosiła:

1. w lipcu: 4825 zł,
2. w sierpniu: 4798 zł,
3. we wrześniu: 4772 zł,
4. w październiku: 4921 zł,
5. w listopadzie: 4967 zł .

Kwota ta wzrosła powyżej 5000 zł tylko w grudniu (5275 zł), ale wtedy wypłacane są między innymi trzynastki, więc wynik ten nie jest do końca miarodajny. W stosunku do ostatniego “zwykłego” miesiąca, czyli listopada, styczniowa średnia krajowa jest o kilkadziesiąt złotych niższa.

Dziwić nas zatem mogą wszechobecne wypowiedzi ekspertów, którzy mówią o wielkim wzroście wysokości średniej krajowej właśnie w 2019 roku. W istocie średnia krajowa do progu 4900-5000 zł zbliżyła się już w październiku ubiegłego roku.

Nie da się jednak ukryć, że względem poprzednich miesięcy 2018 roku skok ten jest naprawdę duży. Rok 2018 zaczynaliśmy ze średnią w wysokości 4588,58 zł.

Polacy zarabiają średnio aktualnie o ponad 300 zł więcej niż w ubiegłym roku. Wyższe wynagrodzenie to również większa zdolność kredytowa. Zarabiając średnią krajową, możemy otrzymać spory kredyt przez Internet – nawet powyżej 100 tysięcy złotych.

Średnia krajowa w miastach wojewódzkich 

Dane GUS pokazują jednak, że wskazanie średniej krajowej dla całego kraju nie jest do końca precyzyjne. Zarobki są bowiem różne w różnych regionach Polski. Bardzo wyraźnie różnice te pokazują dane dotyczące poziomu wynagrodzenia w miastach wojewódzkich.

Najwyższymi i zdecydowanie wyższymi od średniej krajowej zarobkami miesięcznymi mogą pochwalić się mieszkańcy Warszawy, Gdańska i Katowic zarabiający odpowiednio: 6155 zł brutto, 5831 zł, 5672 zł brutto. Nieco niższymi, ale nadal przekraczającymi próg średniej ustalonej dla całego kraju, zarobkami cieszą się osoby pracujące w Poznaniu (5406 zł), Krakowie (5287 zł), Wrocławiu (5156 zł) i Szczecinie (5012 zł).

Poniżej progu sytuują się natomiast pozostałe miasta wojewódzkie, takie jak Rzeszów (4749 zł), Toruń (4607 zł), Łódź, (4604 zł), i Lublin (4509 zł). Na najniższe pensje w całym kraju mogą liczyć mieszkańcy Białegostoku (3932 zł), Kielc (4029 zł) i Gorzowa Wielkopolskiego (4043 zł).

Duże wynagrodzenia związane mogą być z obecnością centrali ogólnopolskich albo międzynarodowych firm. Zarobki specjalistów znacznie podnoszą średnie zarobków, szczególnie wpływają na to pensje oferowane przez firmy z kapitałem zagranicznym.

Nieco inaczej przedstawia się ta sytuacja w odniesieniu do poszczególnych województw jako całości (a nie jedynie dla miast wojewódzkich). Choć nadal przoduje centralne województwo Polski, to kolejne pozycje nie są zupełnie zbieżne z poziomem zarobków dla miast będących siedzibami sejmików wojewódzkich.

Urząd Skarbowy w Poznaniu wskazuje natomiast na fakt, iż – choć mogłoby wydawać się, że w miastach, w których zarabia się najwięcej, wysokie są również podwyżki – w miastach z czołówki tego zestawienia podwyżki płac były nawet niższe niż przeciętne podwyżki w kraju. Wyjątkiem jest Kraków, który od kilku już lat stara się znaleźć w czołówce proponowanych wynagrodzeń, by zatrzymać odpływ fachowców i specjalistów.

Miesięczne wynagrodzenie w województwach 

Najwyższe wynagrodzenia (bo wynoszące aż 119,5% przeciętnego wynagrodzenia w kraju) oferowano pracownikom województwa mazowieckiego, a jedynie nieco niższe pracownikom województwa dolnośląskiego (116,7%), śląskiego (114,3%) i pomorskiego (113%).

We wszystkich innych województwach przeciętne pensje są niższe niż średnia krajowa. W stosunkowo lepszej sytuacji finansowej dzięki zarobkom znajdują się mieszkańcy województwa małopolskiego, zachodniopomorskiego, wielkopolskiego, łódzkiego i opolskiego. Najmniej za swoją pracę otrzymują natomiast osoby pracujące w Polsce wschodniej (województwo podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie i podkarpackie) i województwie kujawsko-pomorskim.

źródło: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/informacje-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej/informacja-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej-wojewodztw-nr-42018,3,32.html

Najniższe pensje otrzymują pracownicy województwa warmińsko-mazurskiego. W stolicy tego województwa, Olsztynie, również zarobki nie są wysokie. Miasto to znajduje się na czwartym miejscu od końca pod względem średniej wysokości pensji pracowniczej.

Średnia krajowa a przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę

Główny Urząd Statystyczny wylicza również średni dochód rozporządzalny na jedną osobę – w 2018 roku wyniósł on 1693 zł (taki wskaźnik znalazł się w opracowaniu “Budżety gospodarstw domowych w 2018 r.). Względem ubiegłego roku poziom dochodu rozporządzalnego na 1 osobę wzrósł o 95 zł (czyli o prawie 6%). Przy uwzględnieniu jednocześnie wzrostu cen wzrost ten spada do około 4,3%.

Najniższym dochodem rozporządzalnym dysponowały natomiast gospodarstwa domowe rencistów. “Najwyższy przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę w gospodarstwach domowych odnotowano w grupie pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym” – informuje Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.

Wyższym od średniej krajowej dochodem rozporządzalnym dysponować mogli mieszkańcy województw:

1. mazowieckiego,
2. pomorskiego,
3. dolnośląskiego,
4. zachodniopomorskiego,
5. śląskiego.

Najniższy średni dochód rozporządzalny odnotowano natomiast w województwie podkarpackim – przeciętny mieszkaniec tego województwa miał do wydania jedynie 1374 zł miesięcznie. Poziom dochodu rozporządzalnego w tym województwie był aż o 20,4% niższy od średniej krajowej tej wartości.

Dochód rozporządzalny to – jak sama nazwa wskazuje – ta kwota, którą miesięcznie dana osoba może dysponować. Wylicza się go poprzez pomniejszenie dochodów danej osoby o wszystkie podatki, które musi ona odprowadzić od swojego zarobku (np.: podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia).

ŚREDNIA KRAJOWA A REALNE ZAROBKI 

Średnia krajowa ogłaszana przez GUS co roku wywołuje powszechne oburzenie. Czy naprawdę tak wielu Polaków pracuje za 5000 zł miesięcznie? W istocie mało kto w rzeczywistości widzi na umowie kwotę taką, jaką wskazuje urząd. Główną tego przyczyną jest to, w jaki sposób oblicza się średnią krajową. Jak ma się ona do tego, ile tak naprawdę zarabiamy?

Do zamazania obrazu średniej krajowej przyczynia się głównie kilka procent Polaków zarabiających ogromne pieniądze. Wiadomo, że do tej grupy trudno porównać zarobki statystycznego Polaka. Średnia krajowa wskazuje kwotę, która wynika z dodania wszystkich zarobków Polaków i podzielenia tej kwoty przez ich liczbę. Dużo mniejszy wpływ na średnią ma zatem kilkadziesiąt procent społeczeństwa, które zarabia kwotę zbliżoną do płacy minimalnej, niż te kilka procent, których wynagrodzenie liczy się w milionach.

ŚREDNIA VS DOMINANTA 

Nieco lepszym wskaźnikiem byłaby w tym przypadku dominanta. Jak sama nazwa wskazuje – jest to kwota, która “dominuje” wśród wynagrodzeń, czyli taka, która pojawia się u największej liczby Polaków. GUS ogłasza dominantę pensji pracowniczych tylko raz na dwa lata. I – jak się okazuje – kwota ta jest zupełnie niewspółmierna z ogłaszaną co roku średnią krajową. Jest niższa od przeciętnego wynagrodzenia o ponad połowę!

Podajmy tu przykład ostatnio ogłaszanej dominanty. Wyznaczana była w 2016 roku i wynosiła… 2074,03 zł brutto, czyli zaledwie 1500 zł na rękę. Tymczasem średnia krajowa dla sektora przedsiębiorstw wynosiła aż 4346,76 zł brutto (3094 zł na rękę). Kwota zarobków wynikająca z dominanty jest już dużo bliższa statystycznemu Polakowi. Niebawem możemy się spodziewać ogłoszenia dominanty zarobków na rok 2018.

DANE GUS VS DANE PARP 

Dane publikowane przez GUS budzą wiele wątpliwości. Nic więc dziwnego, że za badania biorą się także firmy niezależne od rządu. Co roku identycznych wyliczeń dokonuje także Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Czyni to równolegle do badań Głównego Urzędu Statystycznego, a zatem dane publikowane są w podobnym czasie i… nie są identyczne.

Okazuje się, że zależny od władzy GUS co roku oblicza kwotę wyższą niż niezależny PARP. Różnice sięgają nawet kilkuset złotych. Przykładowo w 2017 roku GUS jako średnią krajową na rękę podał kwotę 3042,16 zł, a PARP zaledwie 2758 zł netto. Ponadto Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości publikuje co roku bardzo ciekawe dane dotyczące wysokości płac w zależności od wieku, płci i wykształcenia. Główny Urząd Statystyczny nie udostępnia tego typu danych.

ŚREDNIA KRAJOWA WŚRÓD PRZEDSIĘBIORSTW 

Kolejnym powodem tego, że średnia zarobków w kraju może wydawać nam się zawyżona jest to, że często jako wynagrodzenie przeciętne podaje się kwotę, która jest obliczana dla sektora przedsiębiorstw. W tym sektorze nie jest zatrudniona nawet połowa wszystkich Polaków pracujących.

Musimy mieć na uwadze, że z 16-17 milionów pracowników zaledwie około 6 milionów pracuje w sektorze przedsiębiorstw. Nic więc dziwnego, że takiej średniej krajowej daleko do miarodajności. W końcu odzwierciedla ona płace zaledwie 1/3 społeczeństwa.

Co więcej – przy wyliczeniach pod uwagę brane są jedynie te działalności, które zatrudniają więcej niż 9 osób. Średnia krajowa dla sektora przedsiębiorstw obejmuje zatem zarobki jedynie dużych firm. Polaków, którzy nie są zatrudnieni w tak dużych firmach, interesuje inna wartość – średnia krajowa dla sektora gospodarki narodowej.

PŁACA MINIMALNA A ŚREDNIA KRAJOWA 

Średnia krajowa nierzadko nijak ma się do rzeczywistych zarobków, ponieważ niemała część naszego społeczeństwa zarabia jedynie płacę minimalną. W 2019 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 2250 zł brutto, co oznacza, że Polak pracujący na etat dostaje miesięcznie minimum 1633 zł w ramach wypłaty.

Średnia krajowa to tyle, co dwukrotność minimalnego wynagrodzenia i jeszcze 400 zł. Różnica między tymi kwotami jest ogromna. Mogłoby to sugerować, że niewielu pracodawców poprzestaje w propozycjach dla pracowników na wysokości pensji minimalnej. Wystarczy jednak spojrzeć w Internecie na przykładowe oferty pracy, by przekonać się, że tych, w których oferowana jest kwota zbliżona do średniej krajowej, jest naprawdę niewiele.

ŚREDNIA KRAJOWA 2019 KOBIETY A MĘŻCZYŹNI 

Teoretycznie pracodawcy rzadko wskazują na ogłoszeniach o pracę inną kwotę zarobków w zależności od płci. W praktyce jednak okazuje się, że nadal kobieta i mężczyzna na tym samym stanowisku niejednokrotnie nie mają takiej samej stawki.

Publikowane raporty PARP jasno wskazują na to, że to mężczyznom pozwala się zarabiać więcej. Kobiety zarabiają przeciętnie prawie 1000 zł mniej. W ubiegłym roku kwoty te wyglądały następująco:

• 3632 zł netto dla mężczyzny,
• 2432 zł netto dla kobiety.

Różnica jak widać jest zatem ogromna. Statystyki pokazują także, że znacznie trudniej o dobrze płatną pracę jest kobietom młodym. Najwyższe pensje zarabiają obecnie kobiety w wieku od 55 do 70 roku życia posiadające wykształcenie wyższe. Ich średnia zarobków wynosi 3711 zł.

Kwota jest jednak znacznie wyższa wśród najlepiej zarabiającej grupy mężczyzn. Tu również dużą rolę gra wykształcenie, ale w przeciwieństwie do kobiet, to nie najstarsi mężczyźni zarabiają najwięcej. Najwyższe płace otrzymują panowie z grupy wiekowej 36-54 lata. Średnia zarobków dla tej grupy mężczyzn wynosi aż 5036 zł.

Konkretne dane wskazujące na zależność płacy od płci na rok 2019 poznamy dopiero w roku 2020. Możemy się jednak spodziewać, że – tak jak w poprzednich latach – wyniki finansowe kobiet i mężczyzn nie będą wyrównane.

ILE POLACY CHCIELIBY ZARABIAĆ? 

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w swoim corocznym raporcie publikuje także dane dotyczące tego, jaka pensja dawałaby Polakom satysfakcję z własnej pracy i pozwalała im na normalne życie. W badaniach z ostatnich lat Polacy deklarują, że zadowoliłoby ich:

– około 4300 zł na rękę w przypadku mężczyzn,

– około 3400 zł netto dla kobiet.

Przeciętne małżeństwo zarabiałoby w takim przypadku nieco ponad 7500 na rękę miesięcznie. Jest to kwota, która większości Polaków pozwoliłaby na godne życie, wychowanie kilkorga dzieci bez konieczności pobierania państwowych wypłat 500+, a także odłożenie na to, co ponadobowiązkowe.

Polacy z takimi zarobkami mogliby bez problemu ubiegać się o kredyty i pożyczki, wymieniać co kilka lat sprzęt AGD/RTV na nowszy i wyjeżdżać na wakacje lub ferie. Kwota deklarowana przez Polaków jako wymarzona nie jest zatem wygórowana – to pensja, która większości z nas pozwoliłaby na spokojne i godne życie. Najczęściej zarabianą pensją są jednak zaledwie 2000 zł. Wyższe wypłaty dla wielu Polaków są wręcz nieosiągalne.

Źródło:

https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/obwieszczenie-w-sprawie-przecietnego-miesiecznego-wynagrodzenia-w-sektorze-przedsiebiorstw-w-listopadzie-2019-roku,56,72.html

https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5498/3/32/1/informacja_o_sytuacji_spoleczno_gospodarczej_wojewodztw_4_2018.pdf