Staż unijny – co to jest?

Nie każdemu z nas udaje się znaleźć zatrudnienie już na pierwszej rozmowie kwalifikacyjnej. Standardy, o jakie zabiegają pracodawcy, są coraz wyższe, a młodzi i często jeszcze niedoświadczeni zawodowo aplikanci mają małe szanse na wyróżnienie się z tłumu kandydatów. Właśnie dla takich osób Unia Europejska stworzyła propozycję stażów. Ich celem jest aktywizacja zawodowa osób o najmniejszych szansach na zatrudnienie.

Staż unijny – co to jest?

Staż unijny to jedna z obowiązujących form stypendialnych, jakie oferowane są przez powiatowe urzędy pracy (PUP). Z tego typu wsparcia skorzystać mogą osoby pozostającym bez stałego zatrudnienia, o ile posiadają one status osoby bezrobotnej, czyli są zarejestrowane w PUP.  Staż unijny jest co do zasady finansowany ze środków unijnych na mocy umowy podpisanej pomiędzy pracodawcą a starostą powiatowym. Warto dodać, iż inne staże oferowane w urzędach pracy, mogą być finansowane przykładowo ze środków Funduszu Pracy lub przez prywatnych inwestorów. 

Można powiedzieć, iż staż unijny jest formą parazatrudnienia, dzięki której stażysta ma możliwość doszkolenia się w interesującym go obszarze zawodowym. Oczywiście owe doszkolenie nie jest bezpłatne – za wykonywanie „pracy” bezrobotny otrzymuje stosowne wynagrodzenie. Standardowy czas przebywania na stażu unijnym wynosi 3 miesiące. Warto dodać, iż istnieje szansa na wydłużenie okresu stażowego do 6 miesięcy w przypadku osób po 30 roku życia, a do 12 miesięcy w przypadku osób do 30 roku życia. 

Dla kogo staż unijny?

Najważniejszym ograniczeniem dotyczącym aplikacji na staż unijny jest aktywność zawodowa. Staże finansowane z funduszu Unii Europejskiej przeznaczone są jedynie dla osób nieposiadających zatrudnienia i zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy, które uzyskały status osoby bezrobotnej. A jak wynika z treści ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, bezrobotnym jest osoba, która przed rejestracją jako bezrobotna była zatrudniona nieprzerwanie co najmniej 6 miesięcy na terytorium Rzeczpospolitej.

Co niezwykle ważne, osoba starająca się o staż unijny musi być zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia. Nie może ona nie prowadzić działalności gospodarczej, posiadać prawa do emerytury lub renty, i co więcej, nie może uczestniczyć w kształceniu formalnym w trybie stacjonarnym. Oznacza to, iż o staż unijnym nie można się ubiegać, będąc studentem pobierającym naukę w trybie dziennym. Staż zostanie przyznany, jeśli nauka pobierana jest w: 

1. szkole dla dorosłych,
2. branżowej szkole II stopnia,
3. szkole policealnej prowadzącej kształcenie w formie stacjonarnej lub zaocznej,
4. szkole wyższej, o ile mowa o studiach niestacjonarnych.

Jak dostać się na staż unijny?

Cała procedura starania się o płatny staż unijny nie należy do skomplikowanych zadań. Wystarczy, że dokonując rejestracji w powiatowym urzędzie pracy (odpowiednim ze względu na miejsce naszego zameldowania), wypełnimy wniosek rejestracyjny, a wraz wraz z nim dostarczymy wymagane dokumenty. Chodzi przede wszystkim o:

• dowód osobisty albo inny dokument tożsamości;
• oświadczenie dotyczące miejsca zameldowania;
• dokumenty potwierdzające nasze wykształcenie (świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy lub inne zaświadczenia potwierdzające kwalifikacje);
• świadectwa dotychczasowej pracy;
• dokumenty stwierdzające przeciwwskazania do wykonywania określonych prac (jeśli jest to wymagane.

Składając komplet dokumentów w urzędzie pracy, należy zaznaczyć chęć odbycia płatnego stażu. Adnotacja ta da zielone światło pracownikowi urzędu do tego, by skierować bezrobotnego na staż, jaki będzie odpowiadał jego kwalifikacjom i doświadczeniu zawodowemu. Warto wiedzieć, iż w sytuacji, gdy urzędnik nie przedstawi ani jednej oferty stażu, dobrze jest wziąć sprawy w swoje ręce. Jeżeli mamy „na oku” pracodawcę, u którego chcielibyśmy odbyć staż, nie zaszkodzi poprosić go o taką możliwość Jeśli się zgodzi, wystarczy, że zgłosi ten fakt w urzędzie pracy.

Wynagrodzenie za staż unijny

Na wstępie należy zaznaczyć, iż staż unijny nie stanowi formy zatrudnienia. W ramach zawartej umowy nie dochodzi bowiem do nawiązania stosunku pracy pomiędzy stażystą a firmą, w której staż się odbywa. Niemniej jednak ta swoista „praca” wykonywana przez bezrobotnego nie ma formy wyzysku, a za każdy miesiąc odbywania stażu wykonawca otrzymuje wypłatę. 

Jak wynika z treści ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, za czas odbywania stażu przysługuje stypendium. Jego kwota jest bezpośrednio uzależniona od stawki zasiłku dla bezrobotnych obowiązującej w danym roku. W ustawie czytamy:

Od 2017 roku od stypendium z Funduszu Pracy również nie jest potrącany podatek.

Staż unijny – czy warto?

Nie da się ukryć, iż staż unijny jest niezwykle korzystny dla osób pozostających bez pracy, zwłaszcza dla osób młodych oraz dla seniorów stanowiących potencjalni najmniej atrakcyjną grupę pracowników w opinii rekruterów. Oprócz możliwości poszerzenia swojej wiedzy i kompetencji, stażyści odbywający staż unijny możliwość zdobycia cennego doświadczenia. To – zwłaszcza w przypadku młodych Polek i Polaków – otwiera drzwi przed wieloma ścieżkami kariery.

Dodatkowo, co niezwykle ważne, za czas wykonywania pracy stażowej, należy się wynagrodzenie odpowiadające 120% zasiłku. Jest to więc więcej, niż bezrobotny może otrzymać za samo zgłoszenie się do urzędu pracy pon zasiłek. Warto również wspomnieć, iż na mocy odrębnego aktu prawnego (ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) środki uzyskiwane w ramach stażu są wolne od opodatkowania. Cała wypłacona kwota trafia więc do stażysty. 

Jak wynika to z samego założenia programu, najważniejszym celem stażu unijnego jest aktywizacja zawodowa. W Polsce wciąż brakuje rąk do pracy, dlatego każda kolejna aktywność jest pozytywnem dla krajowej gospodarki i jej rozwoju. Poza tym projekty takie jakie staże unijne zwalczają społeczną bierność zawodową i otwierają oczy na to, jak wiele korzyści daje podjęcie pracy zawodowej w porównaniu z przebywaniem na zasiłku czy innych formach pomocy społeczno-socjalnej.